راه طولانی مناسب‌سازی معابر
معلولان و نابینایان نیازمند شبکه به هم پیوسته مسیر مناسب‌سازی در شهر هستند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، اگر یک روز مجبور باشید با چشمان بسته یا روی ویلچر از خانه به محل کار بروید متوجه می‌شوید که بخش اصلی معابر شهری همچنان مناسب معلولان جسمی و حرکتی نیست.
بیشتر از یک دهه از وقتی که پیاده‌رو‌ها با موزاییک‌های آج‌دار مخصوص نابینایان بازسازی شدند و همسطح‌سازی مسیر عبور صندلی‌چرخدار اجرا شد، می‌گذرد اما نابینا، معلول یا کم توان جسمی و حرکتی قبل و بعد از پیاده‌رو نیاز‌های گوناگونی برای رفت‌وآمد در شهر دارد و عبور از پیاده‌رو تنها بخشی از آن است. زمانی که این مسیر‌ها به شبکه حمل‌ونقل متصل نباشند تنها معبر مسدودی را می‌سازند و فرد باز‌هم به کمک دیگران وابسته خواهد ماند. وقتی عابربانک‌ها در ارتفاع بالا ساخته شده‌اند و ورودی ساختمان‌ها رمپ عبور صندلی چرخدار ندارند، ایجاد مسیر ایمن برای معلولان بخش اول مناسب‌سازی شهر برای این گروه است. در مناسب‌سازی معابر برای معلولان جسمی و حرکتی، شهرداری نقش اصلی را برعهده دارد. معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران در این‌باره می‌گوید: «بی‌شک شهرداری تهران در تمام برنامه‌های سطح شهر به لحاظ وجود مسئولیت‌های متعدد و اجتماعی که دارد باید در اجرای شهرسازی و پیاده راه‌سازی مشکلات این قشر را مدنظر قرار دهد و حقوق روشندلان رعایت شود. به‌طور حتم تلاش خواهیم کرد با اجرای کامل مصوبات شورای شهر درباره نابینایان، اقدامات مؤثری در جهت ارائه خدمات بهتر صورت گیرد.»
سیدمناف هاشمی می‌افزاید: «نصب موزاییک‌های ویژه کم‌بینایان و نابینایان در پیاده‌راه‌ها، رفع مشکل پل‌های روی جوی آب، همسطح‌سازی و برطرف کردن موانع در معابر و بهسازی مسیر تردد معلولان و نابینایان می‌تواند بخش مهمی از مشکلات این قشر برای حضور در جامعه را برطرف کند.» او می‌گوید: «راه‌اندازی سیستم گویای ویژه نابینایان در بخشی از ایستگاه‌های اتوبوس صورت گرفته است، اما به‌طور حتم لازم است همه خطوط اتوبوس و مترو مجهز به این سیستم شوند. درخصوص تجهیز و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی برای نابینایان تهران قید فوریت را برای افزایش بودجه و ظرفیت خدمات‌رسانی بهتر در دستور کار قرار داده‌ایم و در این زمینه جلسات مختلفی با نمایندگان ایران خودرو هم داشته‌‌ایم.»
هاشمی با اشاره به در خواست مدیر انجمن اوتیسم و نابینایان ایران مبنی بر تسهیل حمل‌ونقل خانواده‌های این گروه اجتماعی اعلام کرد: «مصوبه‌ای را در اختیار شورای شهر تهران قرار خواهیم داد تا درصورت تأیید، این خانواده‌ها بتوانند از تخفیف‌های خوبی در استفاده از طرح ترافیک بهره‌مند شوند.» این درحالی است که امسال پروژه بزرگی برای بازسازی پیاده‌رو‌ها از سوی معاونت فنی عمرانی آغاز شده است که بخشی از آن به ایجاد مسیر‌های پیوسته دوچرخه اختصاص دارد. در این طرح که تمام اشکال رفت‌وآمد در پیاده رو را درنظر می‌گیرد، مسیر عبور نابینایان و حرکت صندلی چرخدار نیز طراحی شده است.
کمیته مناسب‌سازی
حدود ۱۵۰هزار معلول تحت پوشش بهزیستی استان تهران و از این تعداد ۶۷هزار معلول جسمی و حرکتی هستند. از نزدیک یک دهه پیش شهرداری تهران و شورای شهر به‌صورت همزمان بر مناسب‌سازی معابر برای این گروه تأکید می‌کردند. از مدتی پیش اما قوانین و آیین‌نامه‌ها نیز به کمک آمدند و ضوابط شهرسازی برای افراد دارای معلولیت از سال۱۳۹۷ تاکنون از طرف شهرداری تهران اجرا می‌شود. برای این کار کمیته مناسب‌سازی در سطح عالی شهرداری تهران با حضور یکی از اعضای شورای شهر تهران، چند تن از معاونان شهردار تهران، مدیران کل و مدیران عامل مرتبط و نمایندگان جامعه معلولان شهر تهران تشکیل شده است.
عضو شورای شهر تهران که در این کارگروه به دنبال اجرای قوانین موجود است درباره استفاده معلولان از امکانات شهر می‌گوید: «متأسفانه باوجود اتفاقات خوبی که درطول 3سال اخیر در تهران رخ داده اما با کمال تأسف باید بگویم که همچنان بسیاری از معابر و فضاهای ما برای حضور تمام شهروندان مناسب‌سازی نشده است.»
حجت نظری می‌گوید: «در اکثر پیاده‌راه‌های اصلی شهر تهران کف پوش مناسب نابینایان قرار داده شده است، اما درخواست من از مسئولان این است که یک‌بار با چشم باز به این مسیری که طراحی شده نگاه کنند؛ یا به گلدان ختم می‌شود، یا به چاله می‌رسد یا در میانه راه تمام می‌شود و چنین کاری حتی ممکن است سلامت فرد نابینا را نیز به خطر بیندازد.»
او تأکید می‌کند: «برخی از شهروندان هنوز نمی‌دانند کف پوش طراحی شده در کف خیابان برای تردد نابینایان است و به همین دلیل نیز بعضا روی آن با موتور سیکلت توقف کرده و موانع موقتی را ایجاد می‌کنند. »
مسئول مناسب‌سازی اداره کل بهزیستی استان تهران نیز در این‌باره می‌گوید: «اقدامات خوبی در زمینه مناسب‌سازی شهر توسط شهرداری انجام شده ولی کافی نیست؛ مثلا یک سری از ایستگاه‌های مترو از سمت درب ورودی آسانسور ندارد و معلول برای استفاده از آسانسور باید از چند پله و یا موانعی عبور کند و یک معلول نمی‌تواند بدون کمک کسی وارد ایستگاه شود.»
مریم سلطانی می‌افزاید: «بعضی از ایستگاه‌های اتوبوس و بی‌آرتی هم برای استفاده مددجویان مناسب‌سازی شده ولی پل‌های ارتباطی به آن و دسترسی به ایستگاه‌ها نامناسب است.»
البته طرح‌های مناسب‌سازی به‌تدریج در مناطق مختلف اجرا می‌شوند و تا پایان امسال باید در هر منطقه۲ بوستان برای معلولان مناسب‌سازی شود. از سال۹۵ تا ۹۸، با همکاری شهرداری تهران ۱۱۰ بوستان برای رفت‌وآمد معلولان مناسب‌سازی شده است و این روند ادامه دارد. 3 هفته پیش نیز دبیر شورای فنی شهرداری تهران از تصویب ضوابط الزامی استفاده از سنگ‌های کوبیک (سنگ‌های مکعب شکل) برای مناسب‌سازی معابر شهر تهران خبر داد. به گفته پژمان الله‌وردی‌زاده این الزام با توجه به درخواست‌های جامعه شهروندان کم توان جسمی، سازمان بهزیستی و ستاد مناسب‌سازی کشور به مناطق ابلاغ شده است.
مناسب‌سازی در حال انجام است
محمد علیخانی- عضو کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران
مناسب‌سازی، طرحی است که متناسب با مناطق هم‌اکنون انجام می‌شوداما به‌طور کلی نمی‌توان در این مورد اظهارنظر کرد و ارزیابی کلی این کار اصولی نیست؛چرا که مناسب‌سازی در برخی از مناطق روند خوبی داشته و در بعضی از مناطق خیلی موفق نبوده است. به هر حال کاری است که در راستای خدمت‌رسانی به شهروندان انجام شده و امیدواریم با پیگیری متولیان و اجرای ضوابط جدید ابلاغ شده شاهد روند خوبی باشیم.
منوی بریل در رستورانها
برخی اوقات خدمات شهرداری تهران در حوزه نابینایان از پروژه‌های عمرانی فراتر می‌رود و شامل کمک‌رسانی به بخش‌های دیگر می‌شود. مدیرکل سلامت شهرداری تهران در این‌باره می‌گوید: «اداره کل سلامت شهرداری تهران با همکاری انجمن باور نسبت به چاپ منوی با خط بریل برای حدود 110رستوران سطح شهر تهران اقدام کرد.» زینب نصیری می‌افزاید: «از هر منطقه تعدادی از رستوران‌های اصلی توسط کانون معلولان انتخاب و پس از همراهی مدیریت این رستورانها نسبت به تهیه و چاپ منوی بریل برای افراد دارای نابینایی و کم بینایی اقدام شد. امیدوارم با آغاز این کار، ضمن همراهی سایر رستورانها، اماکن تجاری دیگر نیز در اقدام مشابه برای رعایت حقوق این افراد تلاش کنند.» چاپ بریل که به‌صورت حک‌کردن نقاط برجسته روی کاغذ انجام می‌شود، نیاز به دستگاه و کاغذ ویژه دارد.
نصب کف پوش آج‌دار در پیاده‌رو‌ها
موزاییک‌های آج‌دار علاوه بر هدایت نابینایان برای تردد کم‌توانان جسمی حرکتی نیز مؤثر هستند زیرا با ایجاد سطح ناصاف مانع لیز‌خوردن عصا یا کفش می‌شوند. زمستان سال قبل اجرای پیاده‌رو‌سازی بدون نصب موزاییک‌های مخصوص عبور نابینایان باعث اعتراض زهرا نژاد بهرام، عضو هیأت رئیسه شورای شهر تهران شد، اما معاونت فنی و عمران شهرداری تهران اعلام کرد که مسیر ویژه نابینایان از پیاده راه‌های پایتخت حذف نمی‌شود و کف پوش‌های هشداردهنده خارجی جایگزین موزاییک‌های شیاری می‌شوند. ماه پیش با طرح مجدد این موضوع معاونت فنی و عمرانی باز‌هم اعلام کرد که مدل گذشته اجرای این خطوط دارای دوام کم و هزینه زیاد بوده است. بنابراین روش‌های جدیدی توسط شرکت‌های دانش بنیان و مهندسان متخصص ایرانی برای رفع عیوب قبلی و با هزینه مجموعه‌های مذکور در حال اجرای آزمایشی است.
