فعالان فین‌تک، ثروتمندان دوران پاندمی
نیک‌مولنار در سال ۲۰۱۵ در خانه پدری‌اش در سیدنی استرالیا، با کامپیوترش به‌صورت آنلاین جواهرات می‌فروخت. مولنار ۲۵ ساله که از ساعت‌های مچی سیکو ۲۵۰دلاری گرفته تا حلقه‌های نامزدی ۱۰ هزار دلاری را تجارت می‌کرد، آنقدر در بازاریابی آنلاین مهارت پیدا کرده بود که به یکی از برترین فروشندگان جواهر استرالیا در سایت eBay تبدیل شد و روزانه هزاران بسته را به مشتریان ارسال می‌کرد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای اقتصاد، همان سال، او با آنتونی ایزن، که سابقه کار در بانک سرمایه‌گذاری را داشت آشنا شد. آنها با کمک هم شرکت «افترپی» (Afterpay) را تاسیس کردند که یک سرویس آنلاین است و به خریداران از آمریکا، انگلستان، استرالیا، نیوزیلند و کانادا امکان می‌دهد آیتم‌های ارزانی مثل کفش و پیراهن را در مدت ۶ هفته طی چهار قسط بدون بهره، بخرند. مولنار که حالا ۳۰ساله شده، می‌گوید از نسل هزاره است و در طول بحران ۲۰۰۸ شاهد تحولی بزرگ به سوی این نوع روش خرید کردن بوده است. پنج سال بعد از تاسیس افترپی، مولنار و ایزن که هر کدام مالکیت حدود ۷ درصد سهام شرکت را در اختیار دارند، به یمن پاندمی کرونا، میلیاردر شده‌اند. با شروع محدودیت‌ها و قرنطینه و رونق کسب‌وکار آنها به واسطه فروش اینترنتی، ارزش سهام افترپی که در سال ۲۰۱۶ عرضه عمومی شده بود، تقریبا ۱۰ برابر شده است. در سه ماهه دوم امسال، ۸/ ۳ میلیارد دلار معامله انجام شده که افزایش ۱۲۷ درصدی را در مقایسه با همین زمان در سال گذشته نشان می‌دهد.
اینها تنها افرادی نیستند که ثروتشان در چند ماه گذشته، سیر صعودی پیدا کرده است. طبق تحلیل‌های فوربس، حداقل پنج کارآفرین عرصه تکنولوژی مالی یا همان فین‌تک، به واسطه پاندمی به باشگاه میلیاردرها قدم گذاشته‌اند؛ از جمله کریس‌بریت، بنیان‌گذار بانک دیجیتال چایم (Chime) و ولاد تنو و بایجو بات، مدیران عامل مشترک اپلیکیشن خرید و فروش سهام «رابین‌هود». البته درست مثل سایر بخش‌ها، رکود ناشی از کووید-۱۹ در عرصه فین‌تک هم برنده داشته و هم بازنده. به‌عنوان مثال، شرکت «لندینگ کلاب» (LendingClub) که به مشتریان پرریسک وام شخصی اعطا می‌کند، مجبور شده ۳۰درصد نیروهای خود را تعدیل کند. اما در کل، برای تعداد قابل توجهی از شرکت‌های فین‌تک که به‌طور مستقیم با مصرف‌کننده و پرداخت الکترونیک سروکار دارند، ویروس کرونا عامل رشد قابل توجهی بوده؛ همان‌طور که این رشد را برای غول تجارت الکترونیک آمازون و برنامه‌های مختص دورکاری زوم، اسلک و DocuSing شاهد هستیم. ویکتوریا تریگر، از شرکای یک شرکت فعال فین‌تک می‌گوید: «استقبال مصرف‌کنندگان از فین‌تک قبل از پاندمی هم خوب بود؛ به ویژه در میان گروه سنی ۲۰ تا ۴۰ سال. پاندمی حالا به یک موشک رشد برای آنها تبدیل شده و باعث افزایش سرعت استفاده از سرویس‌های فین‌تک در میان همه گروه‌های سنی شده است.»
در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۰، در اوج ترس و وحشت و محدودیت‌های کرونایی، مصرف‌کنندگان هزینه‌های سفر، رستوران و آیتم‌های لوکس را قطع کردند، اما خرید ملزومات و آیتم‌های کوچک‌تر را ادامه دادند. درحالی‌که نیک‌مولنار و آنتونی ایزن با شرکت افترپی خود در ماه ژوئیه قدم به عرصه میلیاردرها گذاشتند، رقبای آنها هم بیکار ننشسته‌اند. مثلا شرکت کلارنا (Klarna) را در نظر بگیرید که در سال ۲۰۰۵ در استکهلم سوئد تاسیس شد و در سال ۲۰۱۶ وارد بازار آمریکا شد. سه بنیان‌گذار این شرکت، پیشتاز مدل الان بخر، بعدا پرداخت کن در عرصه فین‌تک بودند و نام آن را «قبل از خرید امتحان کن» گذاشتند. طبق این مدل، افراد می‌توانند محصول مورد نظر خود را بخرند و ۳۰ روز بعد اولین قسط آن را بپردازند. کلارنا برای ارائه خدمات خودش، ۳ تا ۴درصد هر معامله را از خرده‌فروش‌ها طلب می‌کند که این رقم برای افترپی ۴ تا ۵درصد است. تفاوت کلیدی که این دو شرکت را از هم متمایز می‌کند، این است که کلارنا درحال تبدیل شدن به یک کسب‌وکار خدمات مالی تمام و کمال است. این شرکت در سال ۲۰۱۷ به یک بانک مجوزدار تبدیل شده و خدمات مالی بلندمدت‌تر تا ۲۴ ماه ارائه می‌کند و برای فروش قسطی آیتم‌های گران‌تر مثل لپ‌تاپ، بهره دریافت می‌کند. بنیان‌گذاران کلارنا همچنین این شرکت را به یک بانک دیجیتال در اروپا تبدیل کرده‌اند و قصد دارند به‌زودی این کار را در آمریکا هم انجام دهند.
پاندمی، کسب‌وکار کلارنا را با شدت بیشتری به جلو پرتاب کرده، به‌طوری که در پایان ۶ ماه نخست ۲۰۲۰ تعداد مشتریان آن در آمریکا به ۹ میلیون رسید که افزایش ۵۵۰ درصدی را نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد. در سراسر دنیا، روزانه ۵۵ هزار نفر اپلیکیشن کلارنا را دانلود می‌کنند که بیش از دو برابر سرعت دانلود در سال گذشته است. کلارنا درحال‌حاضر در ۱۹ کشور در دسترس است و کلا ۹۰میلیون کاربر در سراسر دنیا دارد و انتظار می‌رود تا پایان امسال به درآمد بیش از یک میلیارد دلار برسد. یک برنده فین‌تک دیگر در کسب‌وکار پرداخت به‌صورت قسطی، شرکت «افرم» (Affirm) واقع در سیلیکون ولی است که مکس‌لوچین، کارآفرین سریالی آن را تاسیس کرده است. بین نوامبر ۲۰۱۹ تا ژوئیه ۲۰۲۰، تعداد کاربران این شرکت در آمریکا تقریبا دو برابر شد و به ۶/ ۵ میلیون نفر رسید. این شرکت اخیرا ۵۰۰ میلیون دلار تامین مالی جدید داشته و ارزش کل سرمایه آن به بیش از ۵ میلیارد دلار رسیده که این رقم در سال گذشته ۹/ ۲ میلیارددلار بوده است. مطمئنا، ارزش‌گذاری قابل توجه شرکت‌های فین‌تک درحال‌حاضر، به این بستگی دارد که قدرت خرید مصرف‌کنندگان همچنان بالا باشد و آنها عادت‌های خرید آنلاینی که ظرف ۶ ماه گذشته به دست آورده‌اند را حفظ کنند. با توجه به آینده نامشخص کووید-۱۹، هیچ تضمینی برای این موضوع وجود ندارد. اما چیزی که مشخص است، فعلا فین‌تک‌ها سوار بر خر مراد هستند!
