تحریم بانکهای ایرانی چه گرهی از کار ترامپ باز میکند؟
دولتآمریکا در سالهای اخیر شدیدترین تحریمها را علیه ملت ایران اعمال کرده است با این حال این تحریمها دستاورد قابل اعتنایی برای ترامپ به همراه نداشته است و بعید است تحریم ۱۸ بانک ایرانی هم گرهی از کار ترامپ باز کند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایرنا، تحریمهای تسلیحاتی ایران ۲۷ مهرماه یعنی کمتر از یک هفته آینده به اتمام می رسد دولت ترامپ در ماههای اخیر تلاش زیادی کرد تا مانع از این اقدام شود اما به هر دلیل موفقیتی در این زمینه به دست نیاورد و شورای امنیت سازمان ملل متحد و شرکای برجام نه تنها آمریکا را همراهی نکردند بلکه بر حفظ توافق هسته ای و برجام تاکید کردند.
با این حال و علیرغم شکستهای ترامپ و با وجود اینکه ترامپ در آستانه انتخابات ریاست جمهوری شرایط خوبی هم ندارد اما یک موضوع در دولت ترامپ هیچ وقت تعطیل نشده وآن پیگیری و اعمال سیاست فشار حداکثری علیه ملت ایران بوده است. تا جایی که به نظر میرسد اتاق فرمان سیاست فشار حداکثری علیه ایران در اختیار ترامپ نیست و لابیهای ضد ایرانی با نقش آفرینی چهرههایی چون پمپئو این سیاستها را عملیاتی میکنند.
وزارت خزانهداری ایالات متحده روز پنج شنبه بانکهای ایران را تحریم کرد. نشریه فارن پالیسی در تحلیلی پیرامون تحریم ۱۸ بانک ایرانی نوشته است که دولت ترامپ تلاش کرده تا با اعمال دور جدید تحریمها علیه تهران، پایان تحریمهای تسلیحاتی را بیاثر کند.
به نوشته این نشریه با وجود تحریمهای جدید آمریکا، پایان تحریمهای تسلیحاتی فرصتهای جدیدی را برای ایران ایجاد می کند تا روابط قویتری با روسیه ایجاد کند. در سال ۲۰۱۹، آژانس اطلاعات دفاعی ایالات متحده پیشبینی کرد که ایران خرید تجهیزات نظامی درجه یک از روسیه را آغاز میکند و روز دوشنبه، لوان جاگاریان، سفیر روسیه در ایران، گفت کشورش با فروش جنگافزار پیشرفته از جمله سامانه دفاعی پدافند موشکی اس۴۰۰ به جمهوری اسلامی مشکلی ندارد.
جاگاریان در این مورد گفت: «همانطور که میدانید ما سامانه موشکی اس۳۰۰ را در اختیار ایران گذاشتیم. روسیه هیچ مشکلی با تحویل اس ۴۰۰ به ایران ندارد و پیش از این هم مشکلی با این موضوع نداشته است.»
تحریم تسلیحاتی علیه ایران از سال ۲۰۰۷ تاکنون برقرار است، اما مطابق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که برجام ضمیمه آن بود، این تحریمها قرار است ۱۸ اکتبر، ۲۷ مهر سال جاری، منقضی شود و هدف دولت ترامپ از وضع تحریم های جدید علیه ایران آن است که ایران نتواند به تسلیحات جدید حتی سامانههای دفاعی دسترسی داشته باشد.
واشنگتن قصد دارد با تهدید و ارعاب، جلوی فروش سلاح توسط دیگر کشورها ازجمله چین و روسیه به ایران را بگیرد. اخیرا مایک پمپئو بدون اشاره به همراهی نکردن اعضای شورای امنیت سازمان ملل و جامعه جهانی از رویکرد یکطرفه واشنگتن برای گسترش تحریمهای ضدایرانی، ضمن تهدید پکن و مسکو گفت: «ما قصد داریم هرگونه نقض تحریمهای تسلیحاتی ایران را پیگیری کرده تا بتوانیم به سرچشمه آن دستیافته و به آن واکنش نشان دهیم، چه این موارد نقض از سوی چین باشد یا روسیه، چه در مورد فروش سلاح باشد یا معاملات اقتصادی دیگر.»
پومپئو در سخنانی عجیب و در راستای تهدید دیگر کشورها در شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرد درصورت پایان تحریم تسلیحاتی، تهران با کمک هواپیماهای تازه خریداری شده از روسیه می تواند به عربستان، هند، ایتالیا و لهستان حمله کند. پمپئو افزود: «ایران قادر خواهد بود آزادانه ناوگان زیردریاییهای خود را گسترش داده و حمل و نقل بین المللی و آزادی کشتیرانی در تنگه هرمز، خلیج فارس و دریای عرب را بازهم بیشتر تهدید کند.»
این در حالی است که ایران به عنوان یک کشور مسئولیت پذیر از یک سو با اجرای کامل برجام ماهیت صلح آمیز برنامه هستهای خود را اثبات کرده است و از سوی دیگر در موقعیتهای مختلف تلاش کرده با کشورهای منطقه روابط دوستانه داشته باشد و سازوکارهای مختلفی هم در این راستا پیشنهاد کرده است که از جمله آن میتوان به طرح صلح هرمز اشاره کرد.
نباید فراموش کرد که ایران در سالهای اخیر کمترین هزینه کرد نظامی را در منطقه داشته است آن هم در شرایطی که برخی از کشورهای منطقه با استفاده از دلارهای نفتی مجتمعهای نظامی غربی و مشخصا آمریکایی را احیا کرده و با این تسلیحات سالهاست که کشورهایی همچون یمن را در معرض آماج حملات نظامی خود قراردادهاند و با رویکردی کاملا غیرمسئولانه یا از گروههای تروریستی - تکفیری حمایت میکنند.
آمریکا در وضعیتی قرار گرفته است که نمیتواند برنامههای ضدایرانی خود را در شورای امنیت اجرا کند و تنها تلاش می کند به هراس افکنی علیه ایران بپردازد.
در واقع این دولت ترامپ است که حتی به قطعنامه ها و تصمیمات رسمی شورای امنیت سازمان ملل نیز احترام نمیگذارد. اقدام واشنگتن در قطعنامه ۲۲۳۱ به حیثیت این کشور در شورای امنیت و در عرصه بین المللی ضربه سختی وارد کرد.
برخی از تحلیلگران اقدامات دولت ترامپ را در راستای مسائل انتخاباتی و به دست آوردن دستاوردهایی در سیاست خارجی می دانند و هدف تحریمهای جدید اعمالشده از سوی دولت آمریکا علیه ایران را اثر گذاشتن بر رأیدهندگان آمریکایی تحلیل می کنند. البته این تحلیل نیز ناقض اهداف آمریکا در بی اثر کردن رفع تحریمهای تسلیحاتی ایران نیست. دونالد ترامپ احتمالا در نخستین کمپین انتخاباتی و یا حتی مناظره بر این موضوع دست خواهد گذاشت که با تحریم بانکهای ایرانی جلوی دسترسی ایران به تسلیحات را گرفته است.
برای چندین دهه و در شرایط سختگیرانه تحریم ها، ایران در حال حاضر توانسته آنچه را که در زمینه تسلیحات در اختیار دارد، ایجاد کند، به احتمال زیاد با برداشته شدن تحریم تسلیحاتی در اکتبر سال ۲۰۲۰، ایران این امکان را دارد که نیازهای دفاعی خود را به هر طریقی که صلاح می داند تامین کند. در عین حال، بعید است که ایران با وجود ظرفیتهای داخلی که دارد، خریدهای گستردهای را در خارج از کشور انجام دهد.
ترامپ با اطلاع از موقعیت دشوار خود در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا میخواهد با تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت، به پیروزی کوچکی دست بیابد تا با نشان دادن آن به مردم آمریکا، شانس برای پیروزی در انتخابات را افزایش دهد. اما بعید است ترامپ بتواند در مدت باقی مانده تا انتخابات آمریکا دستاورد قابل اعتنایی به رای دهندگان آمریکایی ارائه دهد او حدود چهار سال فرصت داشت تا با اتخاذ رویکرد منطقیتری اعتماد رای دهندگان را جلب کند ولی شخصیت منحصر به فرد وی و سیاستهای چهار سال گذشته ترامپ باعث شده تا حتی هم حزبیهای وی هم علاقه ای به حضور مجدد او در کاخ سفید نداشته باشند.