آیا زعفران 20میلیونی حقیقت دارد؟
در روزهای پایانی هفته گذشته اعضای شورای ملی زعفران، اتحادیه صادرکنندگان، تعدادی از تولیدکنندگان و نمایندگان شهرستان‌های اصلی تولیدکننده زعفران گرد هم آمدند و در قالب نامه‌ای دست نویس، متعهد شدند حداقل قیمت ۱۵۰ هزار تومان برای گل زعفران، ۱۶ میلیون تومان برای هر کیلو پوشال و حداقل قیمت خرید 20میلیون تومان برای نگین زعفران را رعایت کنند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، تعیین قیمت 20میلیون تومانی برای زعفران در شرایطی که قیمت این محصول در بازار چندماهی است از 7میلیون تومان فراتر نرفته، طی چند روز اخیر با واکنش‌های متفاوتی از سوی دست‌اندرکاران و فعالان این عرصه مواجه شد. منتقدان به این مصوبه معتقدند با توجه به قرار داشتن در فصل برداشت زعفران و افزایش عرضه این محصول در ماه‌های پیش رو از یک سو و مشکلات صادراتی ناشی از کرونا از سوی دیگر رشد یکباره قیمت زعفران آن هم بدون درنظر گرفتن مولفه‌های واقعی بازار، غیرمنطقی است. برخی از کارشناسان و تولیدکنندگان با صراحت بیشتری واکنش نشان دادند و تعیین این قیمت را بلندپروازانه و تحقق آن را با توجه به شرایط بازار داخلی و مشکلات صادراتی غیرممکن دانستند. آنها معتقدند این تصمیم اهدافی غیراز سود کشاورزان را دنبال می‌کند و هدف امضاکنندگان تشویق به تولید بیشتر با چشم‌اندازی ناممکن بوده تا از این منظر اهداف صادراتی برخی از تصمیم‌گیران محقق شود. به باور این گروه درحالی‌که بالاترین قیمت زعفران سال گذشته 8.5میلیون تومان بوده و امسال با توجه به شرایط موجود در بهترین شرایط به 10میلیون تومان می‌رسد، گرفتن امضا از کشاورزان برای قیمت 20میلیونی تنها با هدف ترغیب آنها به برداشت محصولشان صورت گرفته است. یکی از منتقدان به این تصمیم محسن زنگنه، نماینده مردم تربت حیدریه در مجلس بود که در صفحه توییتر خود این تصمیم را «دنبال کردن منافع شخصی حتی به قیمت به خاک نشستن هزاران خانواده کشاورز» دانست. این انتقاد در حالی مطرح می‌شود که نام و امضای این نماینده در ذیل مصوبه اخیر به چشم می‌خورد.
نگاه خوش‌بینانه
در سوی دیگر ماجرا اما تولیدکنندگان و صادرکنندگانی قرار دارند که خوش‌بینانه به ماجرا نگاه می‌کنند و معتقدند درصورت رفع موانع صادرات، قیمت 20میلیون تومانی برای زعفران قابل تحقق است. مدیرعامل گروه تولیدی نوین زعفران و عضو شورای ملی زعفران می‌گوید: اگر موارد پیش‌بینی شده به‌ویژه همکاری بانک‌ها با صادرکنندگان محقق شود، زعفران 20میلیونی قابل دستیابی است. علی شریعتی مقدم که تأکید دارد نه به‌عنوان مقام صنفی، بلکه در مقام یک فعال بخش خصوصی پاسخگوی سؤالات است ادامه می‌دهد: در شرایطی که از سال گذشته با افزایش قیمت در تمام حوزه‌ها سفره تولیدکننده کوچک شده، زعفران به قیمت واقعی خود نرسیده و این مصوبه که با اجماع تولیدکننده و صادرکننده تنظیم شده با چشم‌انداز رسیدن زعفران به قیمت واقعی خود هدفگذاری شده است. او البته ضمانت اجرای این مصوبه را پرداخت تسهیلات به کل زنجیره تولید و رفع مشکلات ارزی صادرکنندگان می‌داند و می‌افزاید: هدف شرکت‌های تولیدی معتبر این است که قیمت زعفران در بازارهای جهانی بهبود یابد، مجلس و بانک مرکزی این قول را داده‌اند که در حوزه کشاورزی که زعفران هم جزئی از آن است مشکلات صادراتی را کم کنند که درصورت عملی شدن این وعده‌ها می‌توان به بهبود شرایط بازار و افزایش صادرات خوش‌بین بود.
اما و اگرهای تحقق زعفران 20میلیونی
در یک سال اخیر حداکثر قیمت زعفران 16میلیون و حداقل قیمت 6میلیون تومان بوده است. آمارها نشان می‌دهد در سال 97سطح زیرکشت زعفران در ایران ۱۱۱ هزار هکتار با تولید ۳۸۰ تن بود که از این میزان ۲۸۱ تن به ارزش ۳۸۶ میلیون دلار صادر شد. در سال ۱۳۹۸ سطح زیرکشت زعفران در کل کشور به ۱۲۰ هزار هکتار و تولید آن به حدود ۴۵۰ تن افزایش یافت که از این میزان۲۷۰ تن به ارزش ۲۶۲ میلیون دلار صادر شد. امسال اما سطح زیرکشت زعفران در کشور باز هم افزایش یافته و به ۱۲۵ هزار هکتار رسیده است. هرسال شهرها و استان‌های بیشتری به جمع تولیدکنندگان زعفران اضافه می‌شوند و به‌نظر می‌رسد تولید بیشتر در حالی به تنها هدف در این عرصه تبدیل شده که ایران در حال برخورداری از عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده این محصول در دنیا، به گفته کارشناسان و مسئولان این حوزه هرگز در عرصه جهانی «تعیین کننده» نبوده است. در چنین شرایطی و با توجه به تداوم مشکلات ارزی صادرکنندگان از یک سو و کوچک شدن بازار داخلی از سوی دیگر تحقق اهداف پیدا و پنهان نویسندگان و امضاکنندگان مصوبه جنجالی بسیار سخت به‌نظر می‌رسد.
