یک دست لباس گرم چند آب می‌خورد؟
امسال مشاهدات میدانی حاکی از افزایش سه برابری قیمت لباس گرم نسبت به فصل سرمای پارسال است. به‌طوری‌که یک کاپشن ساده ایرانی با نازل‌ترین کیفیت کمتر از یک میلیون تومان در عمده‌فروشی بازار تهران پیدا نمی‌شود.
تقصیر پارچه است
قبل از ظهر، پاساژ کویتی‌های بازار بزرگ تهران کاملا خلوت است و کسی جز کسبه در راهرو رفت‌آمد نمی‌کنند. جواد که یکی از فروشندگان این پاساژ است می‌گوید درآمدش نسبت به پارسال ۷۰ درصد کمتر شده است: «خرید و فروشی انجام نمی‌شود. سوییشرتی که پارسال ۱۴۰ هزار تومان می‌فروختم، امسال ۳۸۰ هزار تومان خریدم. حالا با این وضع اقتصادی مردم چند می‌توانم بفروشم؟ خدا می‌داند.» او جوانی قد بلند با موهایی روشن است که پنج سال است در پاساژ کویتی‌ها کاسبی می‌کند: «پنج سال پیش که شروع کردم خوب بود. کم کم داشتم خودم را پیدا می‌کردم که خوردیم به تحریم‌ها و وضعیت بازار روزبه‌روز بدتر شد.» جواد امیدی به بازار در ماه‌های آینده ندارد و می‌گوید «صرفا چراغ مغازه را روشن نگه داشته‌ام. از دو سال پیش دو تا شاگرد اخراج کردم، هر سال یکی. هزینه برق مغازه چند برابر شده، اجاره بها و کرایه حمل‌ونقل و خوردوخوراک هم دوبرابر. فروش منم که ۷۰ درصد ریخته، چه‌جوری پول شاگرد بدهم؟ همین که مغازه را روشن نگه داشتم هنر کردم.» به گفته این فروشنده دلیل اصلی گرانی لباس زمستانی امسال قیمت پارچه است: «نرخ دستمزد که تغییری نکرده، قیمت پارچه روزبه‌روز بیشتر می‌شود و همین موضوع باعث شده نرخ تمام‌شده محصولات بالا برود.»
فروشنده دیگری هم حرف جواد را تایید کرد. رضا می‌گوید: «قیمت پارچه از اول سال سه برابر شده است. چرا قیمت لباس سه برابر نشود؟» البته او معتقد است قیمت‌ها غیرواقعی است اما تولیدکننده و کاسب «اگر بخواهند تو بازار زنده بمانند باید با نرخ دلار و ارز همراه باشند وگرنه باید کرکره را پایین بکشند.» به گفته رضا «لباس خارجی هم در بازار نیست. با این قیمت ارز کسی نمی‌تواند لباس بیاورد چراکه هم تامین ارز سخت است و هم مردم نمی‌خرند. وقتی قیمت یک سوییشرت ایرانی ۷۰۰ هزار تومان شده سوییشرت خارجی را باید یک میلیون تومان فروخت. مردم تو پول غذا مانده‌اند چه برسد به سوییشرت یک میلیون تومانی.» رضا هم کاهش درآمد ۶۰ درصدی را تجربه کرده است: «مشتری داشتم که هر سال لباس زمستانی را از من می‌خرید، یک خانواده چهار نفره. از سه سال پیش که شرایط خراب شده هر سال خریدشان کمتر شد و امسال برای خرید نیامدند. مردم ترجیح می‌دهند لباس‌های سال‌های گذشته را بپوشند تا اینکه با این قیمت‌ها لباس گرم نو بخرند. قیمت‌ها سر به فلک گذاشته است.» او نیز می‌گوید «تامین اقلامی مثل زیپ و دگمه سخت شده و واردات مثل قبل انجام نمی‌شود. پارچه‌فروش‌ها هم چون نرخ ارز صعودی است از فروختن پارچه خودداری می‌کنند به این نیت که هفته آینده می‌توانند گران‌تر بفروشند. ولی تولیدکننده نمی‌تواند این کار را بکند. لباس دوخته و نرخش تعیین می‌شود اما هفته بعد همه چی فرق می‌کند. برای مثال پارچه‌ای که تولیدکننده ۱۰۰ هزار تومان خریده و سوییشرت یا کاپشن تولید کرده است، پس از فروش به ۱۵۰ هزار تومان می‌رسد و تولیدکننده این وسط ضرر می‌کند. چون نه می‌تواند قیمت محصول را بالا ببرد و نه توان خرید پارچه گران‌تر را دارد. در چنین بازاری چه‌جوری می‌توان دوام آورد؟» رضا کاپشنی را که پارسال ۵۰۰ هزار تومان فروخته امسال یک میلیون می‌فروشد: «اگر بر اساس بازار بخواهم قیمت بزنم می‌شود یک میلیون و ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان. اما مشتری نمی‌تواند بخرد و منم مجبورم نرخ را پایین تعیین کنم که فروش برود. این ضرر مثل یک زنجیر از تولیدکننده تا فروشنده و مصرف‌کننده را در بر می‌گیرد.»
کاپشن؛ یک میلیون تومان
از پاساژ کویتی‌ها به بازار کویتی‌ها می‌رویم، آنجا هم قیمت‌ها سر به فلک کشیده است. یکی از فروشندگان بازار کویتی‌ها می‌گوید نسبت به سال گذشته ۷۰ درصد کاهش فروش داشته و «به همین خاطر جنس‌های از پارسال مانده را به قیمت همان سال گذشته می‌فروشم که بخشی از ضررم جبران شود. این اجناس هم نهایتا تا چند هفته دیگر تمام می‌شود و باید برای خرید جنس جدید نقدینگی داشته باشم. عملا با فروش لباس‌های پارسال پول خرید لباس‌های امسال را درمی‌آورم.» صابر می‌گوید قیمت کاپشنی که سال گذشته خریده ۶۰۰ هزار تومان است و اگر الان قصد خرید این کاپشن را بکند باید حداقل یک میلیون تومان پول بدهد: «با ۲۰ درصد سود فروش می‌شود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان. مردم نمی‌توانند پول کاپشن یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومانی را بدهند. من هم نمی‌خرم.» او انگشتش را به سمت یکی از سوییشرت‌های آویزان شده به دیوار مغازه می‌گیرد: «این سوییشرت جنس خوبی ندارد. تک‌لایه است و گرمای چندانی هم ندارد. پارسال ۱۵۰ هزار تومان می‌فروختم و امسال شده ۳۵۰ هزار تومان. یعنی مشتری باید ۳۵۰ هزار تومان پول بابت لباسی بدهد که گرمای زیادی ندارد و باید کاپشن روی آن بپوشد.»
مشاهدات میدانی نشان می‌دهد برای تهیه لباس گرم امسال باید بسیار بیشتر از پارسال هزینه کرد. قیمت سوییشرتی که سال گذشته ۲۰۰ هزار تومان بوده به بالای ۴۰۰ هزار تومان رسیده و سوییشرتی که پارسال ۳۰۰ هزار تومان نرخ خورده بود الان به ۶۸۰ هزار تومان رسیده است. به گفته فعالان بازار دلیل اصلی افزایش قیمت لباس گرم قیمت پارچه است که نسبت به پارسال جهش داشته و هفته به هفته همراه با نرخ ارز تغییر می‌کند. البته از کنار افزایش هزینه‌هایی مثل دستمزد و اجاره بها و هزینه برق نمی‌توان گذشت اما از علل اصلی افزایش قیمت نیستند. نکته قابل تامل در بازار کویتی‌ها برای خرید لباس گرم این است که کاپشن زیر یک میلیون تومان پیدا نمی‌شود.
