دولت ترامپ چه خوابی برای نظام بانکی ایران دیده است؟

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، در ادامه رویکرد تحریمی دولت ترامپ ضد ایران، به نظر می رسد که قرار است فشار روی بخش بانکی کشور بیش از پیش افزایش پیدا کند. تحریم های بانکی آمریکا علیه ایران یکی از اساسی ترین زیرساخت های تحریم این کشور به شمار می رود و یکی از نخستین اقدامات طرف آمریکایی پس از خروج از برجام نیز فشار به سامانه پیام رسان بانکی جهانی موسوم به سوییفت برای قطع همکاری با بانک های ایرانی بود.

به نظر می رسد دولت ترامپ اکنون به دنبال تکمیل سومین ضلع از مثلت تحریمی اساسی بخش بانکداری ایران است و می خواهد به توصیه یک لابی ضد ایرانی، مرزهای تحریم ها را به کل بخش بانکی گسترش دهد. 

ضلع اول: پنجم نوامبر ۲۰۱۸

همان طور که دفتر کنترل دارایی خارجی وزارت خزانه داری آمریکا نیز در بیانیه منتشر شده به مناسبت این اقدام تحریمی بی سابقه منتشر کرد، این روز از نظر ابعاد و حجم تحریم های اعمال شده در طول تاریخ بی سابقه بود. در این روز آمریکا بیش از ۷۰۰ شخصیت حقیقی و حقوقی و دارایی متعلق به ایران را که با توجه به برجام رفع تحریم شده بودند، مجددا در فهرست تحریمی خود قرار داد که نوک حملات تحریمی نیز متوجه بخش بانکی بود؛ تا جایی که ۵۰ بانک و شرکت زیرمجموعه بانک های ایرانی تحریم شدند. بانک ملی، بانک آریان، گروه سرمایه گذاری توسعه ملی، بانک آینده، بانک صادرات، بانک توسعه صادرات ایران، بانک ایران و ونزویلا، بانک قوامین، بانک سپه، بانک صنعت و معدن، بانک ایران- اروپا، پست بانک ایران، بانک تجارت و بانک دی از جمله بانک ها ، نهادهایی بودند که در این روز مستقیما وارد فهرست تحریمی آمریکا شدند. 

در آن زمان بخشی از نظام بانکی ایران تحت دستورالعمل شماره ۱۳۵۹۹ از حلقه تحریمی بیرون ماندند. 

ضلع دوم: ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۹

خزانه داری آمریکا در این روز با قرار دادن نام بانک مرکزی و صندوق توسعه ملی در فهرست تحریمی حمایت کنندگان مالی از تروریسم، قفل دیگری بر روابط بانکی ایران و خارج زد. بانک مرکزی که پیشتر نیز تحت عنوان دیگری توسط آمریکا تحریم شده بود از طرف آمریکا متهم به ارتباط مالی با سپاه قدس شد. کارشناسان در آن زمان این اقدام را در راستای مانع تراشی در مبادلات بانکی مربوط به امور تجاری ایران حتی در زمینه تجارت بشردوستانه عنوان کردند. 

ضلع سوم: کل بخش بانکی؟ 

در شرایطی که جو بایدن- رقیب ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آبان ماه برای بازگشت آمریکا به تعدات برجامی اعلام آمادگی کرده است، بلومبرگ به نقل از منابع آگاه گزارش داده است دولت ترامپ در حال بررسی اعمال تحریم مستقیم روی بخش های باقی مانده مالی ایران است تا بدین ترتیب مثلث تحریم بانکی را تکمیل کند. اکنون ۱۴ بانک ایرانی به طور مستقیم در فهرست تحریمی آمریکا قرار ندارند ( اگرچه ممنوعیت تراکنش مالی با بخش بانکی ایران از مدت ها پیش برقرار شده و این مساله روابط بانکی با خارج را به شدت محدود کرده است) و در صورت موافقت ترامپ، این ۱۴ بانک نیز مستقیما تحریم خواهند شد.

این ایده توسط مارکو دوبوویتس- مدیر بنیاد دفاع از دموکراسی ها در سرمقاله ای در وال استریت ژورنال بیان شد. پس از آن نیز ۵۶ نماینده جمهوری خواه در کنگره و تد کروز و تام کاتن، دو سناتور جمهوری خواه با ارسال نامه های جداگانه ای به ترامپ از این ایده حمایت کردند. 

به گفته بلومبرگ، هدف مهم دیگر این طرح، دشوار شدن احیای برجام حتی در صورت پیروزی جو بایدن در انتخابات خواهد بود. با این حال مخالفان این طرح معتقدند اقتصاد ایران در حال حاضر نیز طوری تحریم شده است که هرگونه تحریم جدید اثرگذاری کمی خواهد داشت و روزنه های بیشتری را برای آغاز گفت وگوها خواهد بست.