انبساط ۷۱ درصدی وام‌های بانکی
بانک‌ها در ۵ ماه نخست سال جاری بیش از ۵۰۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات به بخش‌های اقتصادی داده‌اند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۷۱ درصد افزایش داشته است.
بانک مرکزی آمار تسهیلات ۵ ماهه بانک‌ها را منتشر کرد. براساس گزارش منتشر شده، کل تسهیلات پرداخت شده طی ۵ ماه نخست سال جاری ۱/ ۵۰۶ هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۷۱ درصدی را ثبت کرده است. براساس گزارش منتشر شده، میزان تسهیلات داده شده در ۵ ماه نخست سال گذشته ۲۹۶ هزار میلیارد تومان بوده که در مدت مشابه سال جاری ۲۱۰ هزار میلیارد تومان افزایش داشته است. البته باید این نکته را در نظر داشت که نرخ نقطه به نقطه تورم در مرداد ماه سال جاری به نسبت مدت مشابه سال گذشته ۴/ ۳۰ درصد است. بنابراین اگر تورم نقطه‌ای را از رشد تسهیلات‌دهی کم کنیم، تقریبا تسهیلات‌دهی ۶/ ۴۰ درصد به نسبت مدت مشابه سال گذشته افزایش داشته است. بخش زیادی از این افزایش نیز برای تسهیلات‌دهی به بخش‌های اقتصادی به دلیل شیوع ویروس کرونا بوده است. دولت به بانک‌ها تکلیف کرد که در سال جاری حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات کرونایی به بنگاه‌های اقتصادی اختصاص دهند.
بانک مرکزی در گزارش خود تسهیلات اعطایی به ۵ بخش کشاورزی، صنعت و معدن، مسکن و ساختمان، بازرگانی و خدمات را منتشر می‌کند. این گزارش نشان می‌دهد تا پایان مردادماه سال جاری ۵/ ۳۷ هزار میلیارد تومان تسهیلات به بخش کشاورزی داده شده است. این میزان تسهیلات حدود ۴/ ۷ درصد از کل تسهیلات داده شده را تشکیل می‌دهد. بخش صنعت و معدن نیز سهم ۸/ ۳۰ درصدی از تسهیلات ۵ ماهه را به خود اختصاص داده است. مجموع تسهیلات داده شده به بخش صنعت و معدن ۱۵۶ هزار میلیارد تومان بوده است. علاوه براین، آمارها نشان می‌دهد که کمترین سهم تسهیلات ۵ماهه به بخش مسکن تعلق داشته است. براساس گزارش منتشر شده، بانک‌ها به بخش مسکن ۸/ ۳۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات تخصیص داده‌اند که سهم ۱/ ۶ درصدی از کل تسهیلات را تشکیل داده‌اند. بخش بازرگانی نیز سهم ۷/ ۱۰۲ هزار میلیارد تومانی از کل تسهیلات داده شده را به خود اختصاص داده که حدود ۲۰ درصد از کل تسهیلات داده شده تا پایان مرداد ماه را شامل می‌شود. اما بیشترین بخشی که تسهیلات به آن تعلق گرفته بخش خدمات است که در مدت مورد بررسی ۳/ ۳۵ درصد از کل تسهیلات بانکی را دریافت کرده است. بخش خدمات در مدت ۵ ماه نخست سال جاری ۸/ ۱۷۸ هزار میلیارد تومان تسهیلات دریافت کرده است.
۶۱ درصد تسهیلات برای هدف تامین سرمایه در گردش
گزارش بانک مرکزی هدف تسهیلات‌دهی به هر بخش اقتصادی را مشخص می‌کند. براساس تقسیم بندی این گزارش ۶ هدف کلی برای تسهیلات دهی در نظر گرفته شده است. این اهداف شامل ایجاد، تامین سرمایه در گردش، تعمیر، توسعه، خرید کالای شخصی و خرید مسکن است. آمارها نشان می‌دهد بیشترین سهم از تسهیلات را هدف تامین سرمایه در گردش تشکیل می‌دهد. در ۵ ماه نخست سال جاری حدود ۵/ ۳۰۷ هزار میلیارد تومان از کل تسهیلات داده شده توسط بانک‌ها به بخش‌های مختلف اقتصادی برای هدف تامین سرمایه در گردش بوده است. این هدف سهمی حدود ۶۱ درصد از کل تسهیلات را به خود اختصاص داده است. بعد از آن با فاصله قابل توجهی هدف ایجاد یک بنگاه اقتصادی قرار دارد. آمارها نشان می‌دهد هدف ایجاد ۸/ ۵۹ هزار میلیارد تومان از کل تسهیلات را به خود اختصاص داده‌اند که سهم ۸/ ۱۱ درصدی از کل تسهیلات داده شده را تشکیل می‌دهد. هدف سوم که بیشترین سهم را در تسهیلات ۵ ماهه داشته، خرید کالای شخصی است. بانک‌ها حدود ۵/ ۵۲ هزار میلیاردتومان از تسهیلات خود را به این هدف اختصاص داده‌اند که سهم ۴/ ۱۰ درصدی از کل تسهیلات را تشکیل داده است. هدف چهارم، توسعه بنگاه‌های اقتصادی است که این هدف نیز حدود ۷/ ۴۰ هزار میلیارد تومان از تسهیلات را به خود اختصاص داده که سهم ۱/ ۸ درصدی از کل تسهیلات را شامل می‌شود. بخش تعمیر و خرید مسکن به ترتیب در جایگاه‌های پنجم و ششم قرار دارند. این اهداف به ترتیب ۸/ ۱۲ هزار میلیارد تومان و ۲/ ۱۱ هزار میلیارد تومان از سهم تسهیلات ۵ ماه نخست سال جاری را به خود اختصاص داده‌اند. این دو هدف به ترتیب سهم ۵/ ۲ درصدی و ۲/ ۲ درصدی از کل تسهیلات را شامل می‌شوند.
مقایسه تسهیلات دهی ۵ ماه نخست سال جاری با ۶ ماهه ۹۸
بانک مرکزی گزارش تسهیلات‌دهی به بخش‌های اقتصادی را با فواصل زمانی مشخص منتشر نمی‌کند. به‌عنوان مثال تاکنون دو بار در سال جاری این گزارش منتشر شده که اولین بار تسهیلات دهی بانک‌ها در مدت ۳ ماه نخست سال جاری را نشان می‌داد و در حال حاضر نیز گزارش ۵ ماهه منتشر شده است.
آمارهای گزارش سه ماهه نیز نشان می‌داد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته تسهیلات‌دهی رشد ۵۰ درصدی داشته است. اما مقایسه تسهیلات داده شده در ۵ ماه نخست سال جاری با ۶ ماه نخست سال گذشته نشان می‌دهد که تسهیلات‌دهی در بخش بازرگانی تقریبا ۵۰ درصد رشد داشته است. این افزایش نشان می‌دهد که احتمالا شیوع ویروس کرونا، تقاضا برای تسهیلات در این بخش اقتصادی را افزایش داده است. سایر بخش‌های اقتصادی رشد زیر ۲۰ درصد را تجربه کرده‌اند. این میزان افزایش به دلیل تورم مثبت اقتصادی تقریبا قابل توجیه است.
جزئیات تسهیلات داده شده به بخش‌های اقتصادی
گزارش بانک مرکزی جزئیات تسهیلات داده شده به بخش‌های اقتصادی را براساس ۵ هدف اصلی در نظر گرفته شده منتشر می‌کند. این گزارش نشان می‌دهد که در هر بخش اقتصادی چه اهدافی برای تسهیلات دهی در اولویت قرار داشته است.
کشاورزی: براساس گزارش منتشر شده بیشترین هدفی که تسهیلات بانکی را در بخش کشاورزی به خود اختصاص داده است، تامین سرمایه در گردش است. تامین سرمایه در گردش حدود 2/ 71 درصد از کل تسهیلات را به خود اختصاص داده است. بعد از آن هدف ایجاد قرار دارد که سهم 3/ 17 درصدی داشته است. هدف سوم نیز توسعه واحدهای کشاورزی است که سهم 9/ 6 درصدی داشته است.
صنعت و معدن: در بخش صنعت و معدن نیز بیشترین هدف برای تسهیلات دهی تامین سرمایه در گردش است. این هدف حدود 77 درصد از کل تسهیلات داده شده به این بخش را شامل می‌شود. بعد از آن هدف ایجاد واحدهای اقتصادی، با سهم 1/ 14 درصدی قرار دارد. هدف سوم نیز توسعه واحدهای اقتصادی است که سهم 7/ 6 درصدی از کل تسهیلات این بخش را شامل می‌شود.
مسکن و ساختمان: آمارها نشان می‌دهد مسکن و ساختمان یکی از بخش‌های اقتصادی است که بیشترین هدف تسهیلات‌دهی در آن خرید مسکن است. هدف خرید مسکن حدود 5/ 30 درصد از کل تسهیلات این بخش را به خود اختصاص داده است. بعد از آن تعمیر واحدهای مسکونی با سهم 9/ 26 درصدی قرار دارد و سومین هدف نیز تامین سرمایه در گردش با سهم 9/ 23 درصدی است.
بازرگانی: در بخش بازرگانی نیز بیشترین هدف تسهیلات‌دهی به خرید کالای شخصی اختصاص دارد. در 5ماه نخست سال جاری در این بخش حدود 48 درصد از کل تسهیلات به هدف خرید کالای شخصی داده شده است. بعد از آن هدف تامین سرمایه در گردش با سهم 6/ 40 درصدی قرار دارد. در بخش بازرگانی این دو هدف یعنی خرید کالای شخصی و تامین سرمایه در گردش بیش از 88 درصد از کل تسهیلات را شامل می‌شود. هدف توسعه نیز سهم 3/ 6 درصدی از کل تسهیلات را به خود اختصاص داده است.
خدمات: این بخش که بیشترین سهم تسهیلات‌دهی را به خود اختصاص داده است، 3/ 62 درصد از تسهیلات داده شده به این بخش با هدف تامین سرمایه در گردش بوده است. بعد از آن سهم ایجاد قرار دارد که حدود 5/ 12 درصد از کل تسهیلات داده شده تا پایان مرداد سال جاری برای این هدف بوده است. توسعه نیز هدف بعدی است که تقریبا سهم 3/ 11 درصدی از کل تسهیلات داده شده به بخش خدمات را شامل می‌شود.
