نمره مردودی در نجات گردشگری
میزان استقبال صاحبان کسب‌وکارهای مرتبط با گردشگری از بسته نجاتی که دولت برای فعالان بخش‌خصوصی بازار گردشگری در نظر گرفته بسیار کم بوده است به‌طوری‌که تنها ۱۶درصد از فعالان حوزه گردشگری که ۶۰۰ میلیارد تومان می‌شود از آن استقبال کرده و ۸۴ درصد از ۳هزار و ۸۰۰ میلیارد تومانی که برای این امر در نظر گرفته شده بود بدون تقاضا و بلااستفاده باقی مانده است.
ولی تیموری، معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، در نشست خبری اعلام برنامه‌های روز جهانی گردشگری که روز گذشته برگزار شد، اعلام کرد: ۲۷سپتامبر در تقویم سازمان جهانی گردشگری به‌عنوان روز جهانی گردشگری نام‌گذاری شده و امسال نیز با تایید شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، پنج مهر به‌عنوان روز ملی گردشگری در تقویم جمهوری اسلامی ایران ثبت و درج شد. روز جهانی گردشگری امسال با ویروس کرونا همراه است و شیوه همین ویروس موجب شده تا زنجیره تامین خدمات گردشگری با مشکلات قابل‌توجهی مواجه شود. با وجود اینکه ویروس کرونا به‌طور کامل از بین نرفته است تاکنون ۵۳درصد از کشورهای جهان مرزهای خود را بازگشایی کرده و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی شرایط را برای سفر توریست‌ها مهیا کرده‌اند. اما مدیران و مسوولان کشوری همچنان برای بازگشایی کامل مرز‌ها تردید دارند. به هر حال تا زمان کنترل و مهار کامل ویروس کرونا نمی‌توان برای بازگشایی کامل مرز‌ها و برداشتن محدودیت‌ها تصمیم قاطع گرفت. سازمان جهانی گردشگری تاکید دارد باید در کنار حفظ سلامت مردم به معیشت آنها هم فکر کرد. باتوجه به همین عوامل در کشور ما نیز سفر‌های هوشمند برنامه‌ریزی شد.
وی افزود: بر اساس آمار جهانی در سال ۲۰۱۹ یک‌میلیون و ۳۵۰هزار نفر در ایران در مشاغل گردشگری مشغول به‌کار بوده‌اند که شیوع ویروس کرونا موجب شد تا تنها یک‌سوم این جمعیت همچنان در بازار گردشگری به فعالیت خود ادامه دهند. در حال‌حاضر نیز احتمالا با افزایش بیکاری بیشتر شاغلان این حوزه مواجه هستیم زیرا با توجه به اینکه زمان شیوع ویروس کووید-۱۹ طولانی شد از نظر اقتصادی حفظ نیروی کار برای صاحبان کسب‌وکارهای گردشگری اصلا مقرون‌به‌صرفه نیست. بنابراین با توجه به این امر تعداد پرسنل بیکار و تعدیل‌شده بازار گردشگری در روزهای اخیر افزایش یافته است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد تسهیلات ۱۲درصدی که از سوی دولت در اختیار واحدهای گردشگری فعال در بخش‌خصوصی قرار داده شده از نظر فعالان بخش‌خصوصی چندان مفید نبوده است زیرا با توجه به شرایطی که برای این وام در نظر گرفته شده، پرداخت سود آن به دولت برای صاحبان کسب‌وکار اصلا مقرون‌به‌صرفه نیست به‌طوری که آنها اعلام کرده‌اند بسته نجاتی که در قالب وام، دولت برای فعالان بخش‌خصوصی بازارگردشگری در نظر گرفته است با توجه به رکودی که در این بازار بر اثر شیوع ویروس کرونا ایجاد شده است به‌قدری سنگین است که چنین تسهیلاتی نه‌تنها آن را جبران نمی‌کند بلکه موجب افزایش هزینه‌های کرونا نیز خواهد شد. از سوی دیگر ۳ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومانی که تحت‌عنوان وام در اختیار فعالان بخش‌خصوصی قرار می‌گیرد دارای شرطی است که طی آن «اگر صاحبان دفاتر مسافرتی و خدمات گردشگری هیچ‌یک از نیروهای فعال در دفتر را اخراج نکنند، این وام به آنها تعلق خواهد گرفت.»
در همین راستا معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت: تاکنون با عدم‌استقبال ۸۴ درصدی از سوی فعالان بازار گردشگری بخش‌خصوصی مواجه بوده‌ایم و تنها ۱۶درصد از فعالان این حوزه درخواست وام کرده‌اند که معادل ۶۰۰میلیارد تومان اعتبار را به خود اختصاص می‌دهد که از میان آنها ۲۵۰میلیارد تومان آن پرداخت شده است. اما در حال‌حاضر با توجه به طولانی‌تر شدن زمان شیوع ویروس کرونا اغلب فعالان بازار گردشگری به تعدیل نیروی انسانی خود پرداخته و با توجه به شرایط موجود برای این تسهیلات، آنها نمی‌توانند از آن استفاده کنند، به همین دلیل علاوه بر تسهیلات ۱۲درصدی و بسته حمایتی که برای ۱۴رسته شغلی در نظر گرفته شد و گردشگری نیز جزو آنها بوده است. طی مذاکراتی که با دولت داشتیم موافقت برای اولین بسته حمایتی بخشی را در حوزه گردشگری و صنایع‌دستی گرفته‌ایم که چهارشنبه هفته گذشته کلیات این بسته حمایتی جدید تصویب و نهایی شد و در حال مذاکره درخصوص جزئیات هستیم.
ایجاد یک بسته حمایتی جدید از سوی متولیان گردشگری حاکی از آن است که بسته قبلی دارای مشکلات ذکر‌شده بوده و در واقع برای فعالان بخش‌خصوصی استفاده از آن مقرون‌به‌صرفه نبوده است. وی افزود: با توجه به سیاست‌های کلی وزارت و معاونت گردشگری درخصوص توزیع سفر در کل کشور از هر اقدامی که موجب توزیع سفر در کشور شود استقبال می‌کند. پیش‌بینی‌های ما نشان می‌دهد با توجه به اینکه یکی از عوامل بازدارنده سفر برای خانوارها عدم‌تعطیلی دانشگاه‌ها و مدارس است با توجه به غیرحضوری بودن این دو نهاد بنابراین احتمالا در نیمه دوم امسال نیز با میزان قابل‌توجهی از سفر مواجه باشیم.
تیموری با توجه به شعار «گردشگری و توسعه روستایی» که از طرف سازمان جهانی گردشگری اعلام شده است عنوان کرد: طی سالیان اخیر اقدامات خوبی در حوزه گردشگری روستاها در کشور اتفاق افتاده است که یکی از آنها شکل‌گیری بوم‌گردی‌ها و رونق آنها بوده است. همچنین با توجه به اینکه سال گردشگری از ۲۷سپتامبر آغاز می‌شود و تا ۲۷ سپتامبر سال آینده ادامه خواهد داشت همراستا با این شعار برنامه‌های متمرکزی در این زمینه خواهیم داشت به‌طوری‌که برای امسال سندبخشی توسعه گردشگری روستایی و عشایری را برنامه‌ریزی کرده‌ایم که در آن تقریبا شرح خدمات و اجرا‌کنندگان آن نیز مشخص شده است. می‌توان گفت با این سند برای توسعه گردشگری روستایی یک نقشه راه تخصصی و بلندمدت ترسیم کرده‌ایم و علاوه بر آن بحث‌های متنوعی را در حوزه آگاهی‌بخشی، مشارکت جوامع محلی روستایی در فرآیند تصمیم‌گیری و توسعه گردشگری، معرفی هویت‌ها و میراث‌فرهنگی روستاها نیز در نظر گرفته‌ایم.
