پدیده‌ای نوظهور در کارِ کودک؛ برخی کودکان بدون نیاز مالی کار می‌کنند!

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایلنا، سیدمالک حسینی سرپرست سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های مردمی شهرداری تهران درباره برنامه‌های این سازمان بمنظور حمایت و آموزش خانواده های کودکان کار گفت: اقداماتی که در حوزه کودکان کار انجام می‌شود با مشارکت و عاملیت سازمان‌های مردم نهاد صورت می‌گیرد و براساس گزارش‌های تجمیعی از سوی این سازمان‌ها که مراکز پرتو را مدیریت می‌کنند، در حال حاضر بیش از ۴ هزار کودک کار خیابانی و در معرض آسیب در این مراکز که با همکاری شهرداری فعالیت می‌کنند، حضور دارند.

او با بیان اینکه این کودکان از طریق مراکز پرتو تحت آموزش‌های غیررسمی قرار می‌گیرند، افزود: بحث سوادآموزی برای کودکان مساله‌ای است که به آن توجه کردیم. همچنین شناسایی کودکان در معرض آسیب و خانواده‌های آنها موضوع محوری در فعالیت سمن‌های این حوزه محسوب می‌شود. پس از آنکه کودکان شناسایی می‌شوند و به واسطه  ارتباطی که با خانواده‌های آنها برقرار می‌شود، کار مددکاری برای آنها توسط سازمان‌های غیردولتی انجام می‌گیرد تا کودک تحت یکسری از مراقبت‌ها و آموزش‌ها قرار گیرد. در حقیقت این کودکان پرونده های مددکاری دارند و از این طریق با خانواده‌های آنها ارتباط برقرار می‌شود.

توانمندسازی  ۵۰۰ خانواده کودکان کار در دستور کار است

سرپرست سازمان رفاه، خدمات و مشارکت مردمی شهرداری تهران ادامه داد: در توافقی که با جهاد دانشگاهی دانشگاه علامه طباطبایی صورت گرفته، بحث توانمندسازی خانواده‌های کودکان کار در دستور کار قرار دارد که در فاز اول، توانمندسازی حدود ۵۰۰ خانوار در دستور کار قرار دارد. در این طرح تمرکز بر مهارت آموزی و یا مشاوره برای ایجاد درآمدهای پایدار برای خانواده‌های کودکان است. 

حسینی با بیان اینکه شرایط کرونا اجرای این طرح را به تاخیر انداخته است، گفت: قرارداد اجرای آن امضا شده است و با همکاری جهاد دانشگاهی به زودی به انجام خواهد رسید. 

پدیده‌ای نوظهور در کارِ کودک؛ کار بدون نیاز مالی

او با تاکید بر اینکه بر اساس پژوهش‌های متعددی که انجام شده، عمده دلیل کار کودکان، فقر است که بخشی از آن به فقر معیشتی و بخشی از آن به فقر فرهنگی باز می‌گردد، افزود: این محرومیت خانواده‌ها است که فکر نمی‌کنند، اگر فرزندشان به کار مشغول نباشد، می‌توانند آینده بهتری برای خود را بسازد. بخش عمده ای از این کودکان با اطلاع خانواده‌‌های خود مشغول به کار هستند و براساس نیاز کار می‌کنند، البته در این بین کسانی هستند که از این کودکان استفاده سوء می‌کنند، اما براساس گزارشی که از سازمان‌های غیردولتی در برخی از محلات تهران داریم، خانواده‌های برخی از این کودکان از این شرایط و آینده کودکان مطلع هستند، اما در برخی موارد به عنوان پدیده‌ای نوظهور، کودکانی هستند که به سبب عدم‌نظارت مناسب خانواده‌هایشان و تحت تاثیر سایر کودکان کار خیابانی بدون نیاز مالی خانواده و مبتنی بر اثرپذیری از همسالان خود در خیابان‌ها به ویژه چهارراه‌ها کار می‌کنند. 

حسینی ادامه داد: این موضوع هر چند در حال حاضر محدود به چند منطقه خاص است، اما می‌تواند به جریانی خطرناک در مناطق کم‌برخوردار تبدیل شود، چرا که کودکان از کاری که انجام می‌دهند به دلیل منافعی که برایشان ایجاد می‌شود احساس رضایت هم می‌کنند. 

جذابیت کار به دلیل حضور در فضای کودکانه و دریافت کمک‌های مردمی

حسینی ادامه داد: در برخی از مناطق تهران به صورت محدود و موردی گزارشاتی از سوی سمن‌های فعال در حوزه کودکان داشتیم که برخی از این کودکان کار، بدون نیاز مالی به آن معنایی که درباره کودکان کار تعریف می شود، به دلیل فضای کودکانه‌ای که بینشان حاکم هست و به ویژه به سبب کمک های مردمی، مانند پول نقد، غذا، اسباب بازی و البسه که دریافت می‌کنند، در عمل به کودکان کار خیابانی تبدیل شده‌اند. 

او با بیان اینکه برای همه ما مشخص است که ریشه این اقدام فقر است، افزود: تا زمانی که خانواده‌ها به لحاظ مالی و فرهنگی مورد حمایت قرار نگیرند، با هر کمک مقطعی که به توانمندی اقتصادی خانواده‌ها منجر نشود، این کودکان مجددا به چرخه کار خیابانی باز می‌گردند. لذا کار همزمان توانمندسازی خانواده‌ها برای رسیدن به درآمد پایدار بعلاوه انجام کار فرهنگی و مددکاری برای خانواده‌هاست که به آنها آموزش داده شود تا اجازه ندهند کوکانشان به این چرخه وارد شوند. 

تاکید بر لزوم آموزش خانواده کودکانِ کار؛ بدون آموزش هیچ طرحی دوام ندارد

حسینی تاکید کرد: تلاش‌های ما در شهرداری تهران در حوزه مقابله با کار خیابانی کودکان بر اساس این راهبرد است و تا موضوع به این شکل حل نشود، هیچ طرحی نمی تواند دوام داشته باشد، مگر در کوتاه مدت.

او در پاسخ به این سوال که اجرای طرح توانمندسازی خانواده‌ها با توجه به شیوع کرونا تا کی قرار است به تاخیر افتد؟ گفت: برای شروع باید امکان تجمع کودکان و خانواده‌ها و آموزش آنها وجود داشته باشد، اما به دلیل شرایط کرونا و تاکید بر اجرای حداقل تجمعات، اجرای آن با چالش مواجه شده است اما اگر روند به همین شکل پیش برود تلاش می‌کنیم با روش‌های جایگزین،  آموزش ‌ا را به عنوان مرحله مقدماتی تا یک‌ماه آتی آغاز کنیم.  

او در پاسخ به سوالی در خصوص میزان پیشرفت ابلاغیه شهردار تهران مبنی بر منع بکارگیری کودکان زباله‌گرد که به نظر می رسد از سرعت لازم برخوردار در اجرا نیست، گفت: بخشنامه اخیر شهردار در حال اجرا است و از سوی معاونت اجتماعی نیز پیگیری‌های مستمری در حال انجام است، در حوزه حمایتی نیز هم‌اکنون هر دو هفته یکبار به صورت دوره‌ای پزشکانی را به گاراژهای زباله‌گردی و گودها می‌بریم و کودکان را مورد معاینات پزشکی قرار می‌دهند و اگر بیماری سختی داشته باشند به بیمارستان منتقل و خدمات درمانی برای آنها انجام می شود.

وجود ۵۰۰ گود و گاراژ دپو زباله در سطح استان تهران

حسینی ادامه داد: درست است که به اقدامات بیشتری نیاز است، اما با توجه به شرایط موجود، کمتر پزشکی حاضر است در گودها حاضر شود و این یکی از مسائلی است که با آن مواجه هستیم. 

سرپرست سازمان رفاه، خدمات و مشارکت مردمی شهرداری تهران با بیان اینکه براساس اعلام سازمان‌های غیردولتی تا ۵۰۰ گود و گاراژ دپو زباله در سطح استان تهران داریم، افزود: پوشش دادن همه آنها با بودجه‌های موجود سخت است، چرا که ما بودجه مشخص و محدودی داریم که برای برنامه‌های تکلیفی مانند  تامین و نگهداشت زیرساخت و مانند آن هزینه می‌شود. 

حسینی با بیان اینکه از اسفندماه تاکنون اقداماتی از جمله توزیع روزانه غذا را در دستور کار خود قرار دادیم، گفت: به صورت رندوم در گودهای زباله‌گردی توزیع غذا انجام می‌شود که از توزیغ روزانه ۲۰۰ پرس آغاز و بعضا به توزیع ۷۰۰ پرس غذای گرم رسیده است.  

او ادامه داد: با پژوهشگران، اساتید دانشگاهی و سازمان‌های غیردولتی در حال تعامل هستیم تا با اخذ نظرات و اجماع فکری بتوانیم به نحو موثر و مناسب طرح اولیه حمایتی را که در خصوص کودکان کار زباله‌گرد تدوین‌ کرده‌ایم، اصلاح و برای اجرا نهایی کنیم. 

حسینی تاکید کرد: در شهرداری همانطور که به دنبال محو کار کودکان زباله‌گرد با نظارت جدی بر پیمانکاران پسماند و اقدامات عملیاتی جدی توسط بخش‌های مختلف شهرداری هستیم، تا رسیدن به وضع مطلوب در این زمینه، در تلاشیم تا برنامه‌های خدماتی و کاهش آسیب موثر برای کودکان در این حوزه را به اجرا بگذاریم.