حمایت دستوری دولت از بورس، دلیل خروج نقدینگی از آن/ نامه پژوهشگران تاثیری بر ریزش بازار نداشت
اواسط تیرماه سال جاری، نامهای از سوی ۲۵ پژوهشگر مالی و اقتصادی خطاب به دولت و بانک مرکزی با موضوع هشدار در رابطه با روند بورس منتشر شد. از یک سو، برخی از هشدارهای این نامه درحال محقق شدن است و از سوی دیگر، برخی به نگارندگان این نامه انتقاداتی وارد کردهاند. در رابطه با این موضوع با محمد ناطقی، کارشناس بازار سرمایه و از امضاکنندگان این نامه به گفتوگو نشستیم.
اقتصادآنلاین – سارا محسنی؛ محمد ناطقی، کارشناس بازار سرمایه در گفتوگو با اقتصادآنلاین گفت: به نظر من در درجه اول باید به این موضوع توجه کرد که آیا انتشار یک نامه میتواند ارزش یک دارایی را بالا یا پایین ببرد یا خیر. ممکن است در کوتاه مدت، ارزش یک دارایی افزایش یا کاهش یابد، اما در بلند مدت داراییها به سمت ارزش واقعی خود حرکت میکنند. اگر شخصی تصور میکند انتشار این نامه موجب شده است که قیمت دارایی کاهش یابد، باید خوشحال شود. زیرا میتواند کالایی را که تصور میکرد گران است با قیمت پایینتری خریداری کند. بنابراین دلیلی برای اثرگذاری این نامه بر ریزش بازار سرمایه وجود ندارد.
وی تصریح کرد: نرخ دلار به طور تقریبی ۶ برابر شده، نقدینگی ۵ برابر افزایش داشته و بازار مسکن در حدود ۵ برابر رشد داشته، اما شاخص کل بورس حدود ۳۰ برابر شده است. زمانی که شاخص بورس ۳۰ برابر میشود، اتفاقاتی به دنبال آن رخ میدهد.
ناطقی افزود: برای مثال شخصی که شرکتی در بورس دارد، با ۱۰ برابر شدن قیمت آن، دو حالت رخ میدهد. در حالت اول این انتظار ایجاد میشود که قیمت شرکت در بیرون از بورس (اقتصاد آزاد) به قیمت شرکت در بورس برسد که در این حالت، تورم ایجاد میشود. در حالت دوم، قیمت شرکت در بورس به قیمت در اقتصاد آزاد رسد که در این حالت، رکود در بورس ایجاد میشود. بنابراین یکی از این دو حالت رخ خواهد داد و این دولت است که باید انتخاب کند. دولت یا قصد دارد با چاپ پول، تورم بیشتری در کشور ایجاد کند (اقتصاد با بورس همگام شود) یا مانند برخی از کشورها مانند ژاپن و امریکا، اقداماتی انجام دهد تا بورس با اقتصاد همگام شود. نطر ما این است که بورس اصلاح شود. زیرا با رشد بیمهابای بورس، اتفاقات خوبی برای اقتصاد کشور رخ نخواهد داد.
این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: بخش زیادی از خروج پول از بازار سرمایه به این دلیل بوده است که دولت، به صورت دستوری قصد حمایت از بازار را داشت. اگر دولت حمایت دستوری از بازار سرمایه را اجرا نمیکرد، این خروج نقدینگی رخ نمیداد. به نظر من، دولت به نوعی درحال انتخاب تورم به جای رکود است. نتیجه این امر، رشد دلار تا حد کمی خواهد بود. اگر دولت بخواهد پول چاپ کند، شرایط بدتر خواهد شد. اگر قصد چاپ پول ندارد، ممکن است بازارهای دیگر متشنج شوند.
وی اضافه کرد: تصور من این است که بازارهای موجود در کشور به سمت همگرایی خواهند رفت. برای مثال، بورس رشد بالایی داشت و نرخ دلار پایین بود. این بازارها به سمت همگرایی خواهند رفت و در عددی همگرا میشوند. (بورس، پایین خواهد آمد و دلار، بالا خواهد رفت).
ناطقی گفت: کم شدن نرخ بهره به معنای چاپ پول توسط بانک مرکزی است. در بهار سال جاری، پایه پولی به شدت رشد کرد. نرخ بهره اسمی در حال حاضر، ۱۵ درصد است. نرخ بهره حقیقی در کشور ما، منفی ۲۰ درصد است. اگر این نرخ را کاهش دهیم، به معنای چاپ پول بیشتر است. درنتیجه این امر، تورم بیشتری ایجاد خواهد شد و این تورم به تمام بخشهای اقتصاد، تسری پیدا خواهد کرد و دچار یک سیستم واگراشدن اقتصاد خواهیم شد. یعنی اتفاقی که در بهار رخ داد و دلار را دو برابر کرد، دوباره رخ دهد و نرخ دلار را تا ۴۰ یا ۵۰ هزار تومان برساند.
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: تصور ما این بود که بازار سرمایه، رشد زیادی داشت و جلوتر از دیگر بازارها بود و به نوعی بازارهای موازی را به دنبال خود میکشاند. در حال حاضر، بورس پایین آمده و در محدوده دیگر بازارهای موازی قرار گرفته است، اما این موضوع دلیلی برای بالا رفتن دیگر بازارها نیست. اگر رشد بورس متوقف شود، تصور ما این است که رشد شتابات متوقف شود. این اتفاق نیز رخ داد. دلار در محدوده ۲۴ هزار تومان متوقف شد و با انتشار گزارشهای مسکن در شهریورماه خواهیم دید که تورم در مسکن تاحدودی کاهش پیدا خواهد کرد.
وی تصریح کرد: تصور من این است که با تعادل در بورس، بازارهای دیگر مانند دلار و مسکن به آرامش خواهند رسید.