چهره مخدوش آمریکا در مدیریت یک پاندمی

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، برای درک بهتر تغییر شکل روابط بین‌الملل تحت‌تأثیر همه‌گیری کووید-19 در قالب پروژه «آموزش، پژوهش و سیاست بین‌الملل» از 900 استاد روابط بین‌الملل در آمریکا نظرسنجی انجام و نتایج آن در نشریه فارین پالیسی منتشر شد. این فرصت را داشتم تا سه پرسش از این نظرسنجی را درمورد تأثیرگذاری شکل روابط و تغییرات احتمالی روابط بین‌الملل مطرح کنم.

بیشتر پاسخ‌ها قابل پیش‌بینی و ناامید‌کننده هستند. برای مثال تنها 3.2درصد از شرکت‌کنندگان در پاسخ به این پرسش که واکنش ایالات متحده آمریکا به همه‌گیری کووید-19 چه اندازه تأثیرگذار بوده است، معتقد بودند آمریکا تا حدودی یا بسیار مؤثر بوده است. بیش از 80درصد از شرکت‌کنندگان معتقد بودند آمریکا به هیچ وجه تأثیرگذار نبوده است. در میان نظرات حتی این اجماع پررنگ وجود داشت که خطاهای آمریکا در این حوزه می‌تواند بر دیدگاه جوامع خارجی درباره آمریکا تأثیرگذار باشد و آمریکا در آینده به‌عنوان کشوری ضعیف با روحیه خیرخواهی کمرنگ‌تر به‌نظر بیاید.

همچنین 41.7درصد از کارشناسان حوزه روابط بین‌الملل در پاسخ به این پرسش که تا 5 سال آینده آیا موانع تبادلات اقتصادی بین‌المللی به نسبت امروز بزرگ‌تر خواهند بود یا کوچک‌تر؟ پاسخ دادند موانع بزرگ‌تر از امروز خواهند بود. 31.6درصد اعتقاد داشتند وضعیت به نسبت امروز تفاوتی نخواهد داشت و 14.2درصد مشکلات را کوچک‌تر از امروز می‌دیدند. همچنین از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا میزان تأثیرگذاری مشارکت بین‌المللی در واکنش به مجموعه چالش‌های جهانی قرن 21 ازجمله پاندمی کرونا، بحران اقتصادی سال2008 و تغییرات اقلیمی را رتبه‌بندی کنند.

پاسخ‌های متخصصان امور روابط بین‌الملل نشان داد همکاری جوامع جهانی و شکل روابط بین‌المللی در رفع بحران سال2008 تأثیرگذار بوده است، اما آن سازوکار در رفع بحران‌های 2020 هیچ تأثیری ندارد. بیش از 76درصد از پاسخ‌ها رأی به تأثیرگذار‌بودن همکاری‌های جهانی برای رفع بحران سال‌2008 دادند، درحالی‌که تنها 34.6درصد از استادان نسبت به مدیریت جهانی بحران کرونا و تنها 21.1درصد از آنها نسبت به مدیریت بحران تغییرات اقلیمی حسی مشابه داشتند.

پرسش اصلی اما این بود که آیا همه‌گیری کرونا از توانایی تغییر بنیادین توزیع قدرت در جهان سیاست برخوردار است یا خیر؟ پرسشی که در نگاه اول هم پاسخش منفی است. پاسخ‌ها نشان دادند اکثریت کارشناسان حوزه با این پاسخ موافقند. 54درصد از استادان حاضر در این نظرسنجی معتقد بودند توزیع قدرت در جهان به واسطه همه‌گیری کرونا دستخوش تحول اساسی نخواهد شد و 31.7درصد از آنها باور داشتند تحولی بزرگ در راه است.

در مجموع شرکت‌کنندگان درباره تأثیر همه‌گیری کرونا بر سازوکار روابط سیاسی اتفاق نظر قدرتمندی دارند. ایالات متحده برخلاف همیشه قدرت هدایت‌کننده در این بحران جدید نیست و این موضوع به بهای اعتبار آمریکایی‌ها تمام خواهد شد. همکاری‌های جهانی برسر مدیریت همه‌گیری بسیار ناکارآمد بوده‌اند و این ناکارآمدی در بحرانی بزرگ‌تر بیشتر خودنمایی خواهد کرد. سیاست حمایت‌گرایی اقتصادی و افزایش محدودیت‌های تجاری بیشتر خواهد شد، اما در نهایت قرار نیست توزیع قدرت و شکل روابط به اندازه قابل توجهی دستخوش تغییر شوند. اگر این نتایج به‌نظر بسیار بدبینانه و ناخوشایند می‌آیند، به سرزمین استادان روابط بین‌الملل خوش آمدید. در بهترین روزها، ما انسان‌های خوش‌بینی نیستیم و این روزگار جزو بهترین روزها نیست.