فیسبوک، آمازون، گوگل و اپل متهم به تخریب رقابت در بازار/ پاسخ زاکربرگ به اتهامات وارد شده چیست؟

به گزارش اقتصادآنلاین ؛ روز چهارشنبه 30 جولای، مدیران عامل چهار غول فناوری اطلاعات یعنی گوگل، فیسبوک، آمازون و اپل  به جلسه تحقیق و تفحصی 6 ساعته از سوی کنگره‌ با دغدغه اصلی تنظیم‌گری رقابت و بررسی سواستفاده از قدرت بازاری، استفاده از داده‌های شخصی افراد و محتواهای آنلاین فراخوانده شدند. این جلسه با حضور نمایندگان جمهوریخواه و دموکرات و حقوقدانان کمیته  قضائی کنگره و زیر کمیته "آنتی تراست" تشکیل شد. جلسه ای که پس از جمع آوری میلیون‌ها صفحه سند، صدها ساعت مصاحبه و 35 میزگرد با ذینفعان، فعالین بازار، کارشناسان و نخبگان ترتیب داده شد.

در ابتدای جلسه و پس از سخنرانی ابتدایی رئیس جلسه، هر 4 مدیرعامل سوگند یاد کردند که اطلاعات گمراه کننده‌ای ارائه ندهند و پس از آن هریک به معرفی اولیه خود پرداختند. هر چهار مدیرعامل از شرکت خود و بزرگ شدنشان در محیط آمریکا دفاع کردند و از تلاش سخت برای حمایت از مشتریان گفتند و گفتند که هر یک چه کمک شایانی در سالیان اخیر به اقتصاد آمریکا کرده اند.

در این جلسه پس از مقدمه رئیس جلسه، هر نماینده کنگره در سه راند مختلف و هر بار 5 دقیقه فرصت پرسش و پاسخ با مدیران عامل شرکت ها را داشت. این گفت و گوها به شدت چالشی وهمراه با محکومیت رفتارهای 4 شرکت بزرگ بود و بارها سخنان مدیران عامل قطع شد و از آنها خواسته شد به سوالات دقیق جواب دهند و به حاشیه نروند و در مواقع مختلفی مدیران عامل فرصت نکردند جوابی ارائه کنند. در این سند، سوال به معنای پرسش یکی از نمایندگان کنگره است.

آقای سیسیلینی، رییس جلسه در مقدمه صحبت‌های خود گفت: هر 4 شرکت بزرگ علی رغم تفاوت‌های بازاری‌شان به نظر می‌آید رفتارهای مشابهی در زمینه تخریب رقابت دارند. هر یک از 4 شرکت گلوگاهی را در یک کانال توزیع خدمت یا کالا ساخته اند که از طریق کنترل آن بازار (مارکت پلیس) و اطلاعات و داده را کنترل می‌کنند و از طریق این کنترل می‌توانند کمیسیون تعیین کنند و درصدی پول بگیرند، قراردادهای یکطرفه و استثماری ببندند، داده های ارزشمندی را از مشتریان و دیگر شرکت‌ها و کسب وکارهای خرد جمع آوری و استخراج کنند. هر پلتفرم کنترل حوزه ای از زیرساخت های دیجیتال و انبوهی از داده را در دست دارد و از طریق آن می‌تواند رقبای خود را تحت نظر گیرد و رقبای احتمالی را هم شناسایی کند، هر کدام از این پلتفرم‌ها از طریق کنترل گلوگاهی که ساخته اند، تلاش میکنند تا سلطه و قدرت خود در بازار را افزایش دهند، این کار از طرقی مانند خودارجاعی (مانند نشان دادن و بالا آوردن محصولات متعلق به خود این 4 شرکت)، قیمت گذاری تهاجمی و اجبار به خرید کالاهای وابسته و باندلینگ رخ می‌دهد.

وی در رابطه با دلیل اهمیت پرداختن به این مسئله ادامه داد: اثرات مخرب اقتصادی یکی از دلایل مهم آن است، چرا که نابودی دیگر کارآفرینان و شغل‌ها و شرکت‌های کوچک، افزایش هزینه‌ها برای دیگر شرکت ها، کیفیت پایین برخی خدمات و تخریب نوآوری را به دنبال دارد. امنیت هم دلیل دیگر آن است چراکه این شرکت ها دسترسی به داده های بزرگی را در اختیار دارند و مشتریان و توسعه دهندگان نیز گزینه جایگزینی ندارند.

سیسیلینی افزود: قدرت اقتصادی بسیار متمرکز، قطعا منتج به تأثیر زیاد در سیاست و دمکراسی خواهد شد. بخصوص در دوران پاندمی کوید 19 قدرت این شرکت ها و میزان اثرگذاری آن ها بر اقتصاد، زندگی و دموکراسی بسیار بیش از پیش شده است.

در بخش اول به سوال‌هایی که از مارک زاکربرگ مدیرعامل فیسبوک پرسیده شد و جواب‌های او خواهیم پرداخت و صحبت‌های سه مدیرعامل دیگر در گزارش‌های بعدی منتشر خواهد شد.

فیسبوک  شرکتی که بیزینس اصلی آن شبکه اجتماعی و خدمات مرتبط و همچنین تبلیغات است و تقریبا رقیب قابل توجهی ندارد و در سال گذشته 18 بیلیون دلار سود کسب کرده است.

زاکربرگ: این پویایی بازار است که رقبای بزرگی مانند گوگل، آمازون و فیسبوک در بازی می‌مانند. زمانی که گوگل یوتیوب را خرید، غلبه زیادی در بازار فیلم پیدا کرد و ماهم تصمیم گرفتیم واتس اپ را بخریم و این همان پویایی بازار است که با یکدیگر می‌جنگیم. اگر به یک دهه قبل نگاه کنیم همه 10شرکت برتر پلتفرم از آمریکا بودند ولی امروز نیمی از آنها چینی هستند. در این فضا ما منصفانه و سرسختانه رقابت می‌کنیم.

سوال: روش شما برای فیلتر کردن بحث های سیاسی چیست؟ چرا نگاه های کانزرواتیو عمدتا سانسور می‌شوند؟ مشخصا چرا اظهار نظر درست ترامپ که براساس تجویز پزشکان آمریکایی بود حذف شد؟

پاسخ: چون در جمله ایشات گفته شده بود که «اثبات شده است»، در حالیکه چنین چیزی نبود که اثبات شود زیرا هنوز چیزی راجع به کوید19 اثبات نشده است.

سوال: هنگامی که اینستاگرام در حال تبدیل شدن به یک رقیب بالفعل شما بود، شما با احساس خطر از آینده، آن را تملک کردید و این مصداق تملک‌های ضد رقابتی است. آیا شما با هدف جلوگیری از رقابت این کار را نکردید؟

پاسخ: ما آن را هم رقیب می‌دیدیم و هم یک مکمل خوب برای شرکتمان. برای توسعه تکنولوژی سرمایه گذاری ما در اینستاگرام سبب بهبود و توسعه آن شد.

سوال: شما در جایی در سال 2011 عنوان کرده بودید که اینستاگرام می‌تواند در آینده ضرر بزرگی به ما بزند یا ویرانگر تجارت ما باشد، منظور شما دقیقا از این جملات چه بود؟ آیا شما این جمله را گفته اید؟ آری یا خیر؟ همچنین شما در فوریه 2012 به مدیر مالی خود گفته اید برای خنثی سازی رقابت باید اینستاگرام را بخریم، منظور شما واقعا چه بوده است؟

پاسخ: من فکر می‌کنم که این خرید، هم باعث موفقیت بیشتر ما شد و هم رشد و توسعه اینستاگرام.

سوال: براساس قانون ما خرید و تملک اینستاگرام ضد رقابتی بوده است. چرا نباید این شرکت و خرید شما اکنون لغو شود و شرکت شکسته شود؟

پاسخ: در بررسی که FTC انجام داد این خرید را مجرمانه ندانست. ما سرمایه گذاری زیادی بر روی توسعه اینستاگرام و زیرساخت های آن انجام دادیم.

رئیس جلسه: به نظر نمی رسد رأی 2012 چیزی از چالش ما راجع به رفتاری که توصیف شد، کم کند.

سوال: همانطور که می‌دانید در سال 2016 پس از دخالت روسیه در انتخابات آمریکا از طریق صفحات فیک فیسبوک و همچنین تحلیل داده هایی که کمبریج آنالیتیکا انجام داد، انتخابات دستکاری شد. در این مدت شما چه اقدامی برای جلوگیری انجام دادید؟

پاسخ: ما 30هزار کارمند برای امنیت و ایمنی استخدام کردیم. همچنین از هوش مصنوعی برای حذف محتوای مضر استفاده کردیم. ما اکنون قادریم تا 89 درصد محتوا را قبل از دیده شدن مردم بررسی کنیم تا از محتوای مضر یا نفرت انگیز خالی باشد.

سوال: شما ظاهرا 6.5 بیلیون حساب جعلی را حذف کرده اید. این در حالیست که این حجم از حساب جعلی برای شما سودآور است چراکه میزان آن را به سرمایه گذاران به عنوان یک کارنامه گزارش میکنید.

پاسخ: علت زیاد آن‌ها به دلیل اسپم هایی است که به علت های تجاری تولید می‌شود.

سوال: در سال 2004 که فیسبوک راه اندازی شد، رقبای بسیاری وجود داشت مانند مای اسپیس، 360 و ... . در سال 2012 سندی یافتیم که شما عنوان کردید که 95 درصد بازار رسانه‌های اجتماعی در دست فیسبوک است یعنی هیچ یک از رقبای شما نیستند. بنابراین شما انحصار دارید. ما متوجه شدیم که شما در این رقابت بسیاری از رقبایتان را خریدید یا مشابه آنها را کپی کرده اید. درست است؟

پاسخ: بازار شبکه های اجتماعی و اتصال افراد به یکدیگر بسیار گسترده است و ما در حال توسعه محصولات خود بوده ایم.

سوال: در ایمیلی در سال 2014 از مسئول مالی شرکت، عنوان شده است که استراتژی ما "LandGrab" است و سالانه 5 تا 10 درصد درآمد خود را برای حفظ موقعیت خود در بازار خرج می‌کنیم. شبیه کاری که 2012 با اینستاگرام کردید که جزو 6 شبکه اجتماعی برتر دنیا بود. همین طور 2014 واتس اپ را خریدید. در آن سال 400 میلیون کاربر ماهانه داشت و برنامه ای برای رسیدن به 1 میلیارد کاربر ماهانه داشت. اکنون این شرکت 2 میلیارد کاربر ماهانه دارد و این بسیار بیشتر از پیام رسان فیسبوک است. 3 برنامه فیسبوک، اینستاگرام و واتس اپ در یک دهه گذاشته بیشترین دانلودها و هر 3 در صدر شبکه‌های اجتماعی بوده اند. یک کلمه بیشتر شایسته این وضعیت نیست: انحصار.

پاسخ: واتس اپ هم رقیب ما بود و هم مکمل خوبی برای ما، ما به یک پیام رسان قوی نیاز داشتیم.

سوال: اشتباهی که FTC در رای 2012 اینستاگرام کرده، و بسیاری از آنچه در جلسه ذکر شد نشان می‌دهد که قانون ما خوب است و خوب کار می‌کند، آنچه مهم است عمل رگولاتورها و اجراست. آنها باید تقویت شوند که چرا چنین اشتباهی مرتکب شده اند.

سوال: آیا یکی از رویه های معمول شما در رقابت و سپس مذاکره با رقبا، کپی کردن آنهاست؟

پاسخ: ما صرفا از برخی کارهای آنها ایده گرفتیم برای بهبود خودمان، همانطور که رقبا هم از ما ایده گرفتند.

سوال: ما شواهد و ایمیلی داریم که شما چنین چیزی را با مدیران سازمان در میان گذاشته اید. تعداد این کپی ها چقدر بوده؟ این برنامه شرکت شما بوده، باید از عدد آن اطلاع داشته باشید.

پاسخ: دقیقا نمیدانم و با شما موافق نیستم، ما برای رفاه مصرف کننده می‌جنگیم.

سوال: قبل از تملک اینستاگرام، شما محصولی به نام فیسبوک کمرا، درست کردید. آیا برای تهدید اینستاگرام بوده است؟ میدانید که با این کار سبب شدید، که سرمایه گذاران اینستاگرام به شدت نگران شوند و اینستاگرام ناچار به فروش سهام خود به شما شود. همین کار را با اسنپ چت نیز انجام دادید. به نظر ما وقتی یک پلتفرم مسلط در بازار، مابقی را این چنین تهدید کند رفتار ضد رقابتی است.

پاسخ: نه یک کار معمولی بوده است. با روایت شما موافق نیستم.

سوال: شما گفتید که افراد زیادی را برای تنظیم محتوا بکار گرفته اید. این افراد چگونه استخدام شده اند؟ آیا تنوع ایدئولوژیک دارند؟ چگونه بالانس را رعایت میکنید؟

پاسخ: جمعا ما در نقاط مختلف جهان 35 هزار نفر داریم که براساس دستورالعمل های ما عمل می‌کنند. ما براساس ایدئولوژی انتخاب نمیکنیم و سعی میکنیم بایاس نداشته باشیم و با آن برخورد می‌کنیم و آن ها صرفا مجری اند، در سیاست هایی که اعمال می کنیم بیطرفی را رعایت میکنیم.

سوال: چه میزان فکت چکر خارجی دارید؟

پاسخ: با حدود 70 گروه در نقاط مختلف همکاری می‌کنیم.

سوال: یکی از چالش هایی که کار شما دارد این است که باید محتوای مضر، اخبار جعلی و اطلاعات غلط را حذف کنید. این در حالیست که معمولا این محتواها لایک بیشتر، کاربر بیشتر، جذب بیشتری برای شما و یعنی پول بیشتری برای شما می آورد. به عنوان مثال 10 محتوای پر بازدید 2020 چه بوده است:  توصیه ترامپ به تزریق مواد ضدعفونی که سبب شد تعدادزیادی زندگی از بین رود، چرا کاری نکردید؟

پاسخ: ما سیاست‌هایی داریم که از اخبار جعلی و اطلاعات نادرست جلوگیری کند. ضمنا این درست نیست که این محتواهای غلط برای بیزینس ما سود آور است.

سوال: این مشکل بیزینس مدل شماست که باید به هر روش ممکن کاربر بیشتر در پلتفرم نگاه دارید تا تبلیغ بیشتر ببیند. دوشنبه گذشته پست بیشترین بازدید، فردی بود که ادعا میکرد ماسک نیاز نیست و صرفا خوردن هیدروکلروکین کافی است. تا قبل از اقدام شما به حذف آن 20 میلیون بار دیده شد و 100 هزار کامنت خورد و این محتوای مرگبار 5 ساعت تمام پخش شد. اکنون دقیقا چه راهکاری برای جلوگیری از این نوع ادعاهای غلط در دوران کرونا دارید؟

سوال: همین مشکل را در تبلیغات سیاسی داریم. شما به پست های اول و هنگام انتشار اولیه واکنش نشان نمی‌دهید، پس از انتشار گسترده آن ها واکنش می‌دهید. یکی از دلایل این رخدادها نبود رقیب درست برای شماست و این حتی به دمکراسی هم ضربه زده است.

پاسخ: ما بر اساس راهنمای FCC در تبلیغات سیاسی که به برودکسترها گفته شده عمل می‌کنیم.

سوال: منظور شما از واژه landgrab چیست که در ایمیل استفاده شده است؟

پاسخ: این واژه ای است که سرمایه گذاران استفاده می‌کنند که آیا سرمایه گذاری خود در یک حوزه را گسترش دهند و اینکه چه زمینه های دیگری برای گسترش سرمایه گذاری وجود دارد.

سوال: اما به نظر می‌رسد که معنی خارجی نیز دارد. یعنی برای ربودن شرکت های رقیب با توجه به جمله ای که در قبال استارتاپ ها گفته شده، به معنی خرید رقبا است.

محمدمهدی جعفریان، کارشناس تنظیم گری رقابت (اندیشکده حکمرانی شریف)