خصوصی‫‌سازی آموزش و پرورش دامن معلمان را گرفت

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ابتکار، اولین باری که ماجرای برون‫سپاری در آموزش و پرورش سر و صدای بسیاری در افکار عمومی به پا کرد طرح برون‫سپاری آموزش زبان‌های خارجی به ویژه زبان انگلیسی بود. طرحی یک فوریتی از سوی شماری از نمایندگان مجلس دهم که بر اساس آن، آموزش زبان‌های خارجی به آموزشگاه‌های خارج از مدرسه سپرده و در‫نتیجه یادگیری زبان خارجی اختیاری و استخدام معلمان زبان ممنوع می‌شد. اگرچه سرنوشت این طرح همچنان در هاله‌ای از ابهام است اما این اولین طرح برون‫سپاری در آموزش و پرورش بود که افکار عمومی نسبت به آن واکنش بسیاری نشان داد. واکنش‌هایی که عمده آنها مخالفت با طرح خصوصی شدن آموزش زبان‌های خارجی بود که به ناعدالتی آموزشی در ایران دامن می‌‌زد. با این حال اما خصوصی سازی در آموزش و پرورش در سال‌های اخیر به همین جا ختم نشده و به برون‫سپاری معلمان رسیده است.

معلمان برون‫سپار یا به زبان فعالان صنفی معلمان اجاره‌ای چه کسانی هستند؟ سالانه عده زیادی جوان در آزمون استخدامی آموزش و پرورش شرکت می‌کنند و در این میان تنها جمع محدودی از آنها پذیرفته می‌شوند. این سوال مطرح است که تکلیف دیگر افرادی که در آزمون شرکت کرده‌اند و رویای معلم شدن را در سر دارند، چه می‌شود؟ برخی از این افراد به صورت حق‫ التدریس و ساعتی با امید به اینکه روزی استخدام شوند، در مدارس شروع به کار می‌کنند. درباره وضعیت معلمان حق‫ التدریس، غیرانتفاعی، سرباز معلم‌ها و آموزشیاران نهضت سوادآموزی بارها شنیده‌ایم و رسانه‌های مختلفی نیز داد آنها را به گوش مردم و مسئولان رسانده‌اند، اما کمتر کسی درباره معلمان برون‫سپار چیزی می‌داند. پیدا کردن یکی از معلمان برون‫سپار و مصاحبه با او درباره وضعیت شغلی‌اش کار سختی است، زیرا آنها می‌ترسند با مصاحبه در شرایط بدتری قرار بگیرند. خود این معلمان تازه یکی دو سال است که از وجود هم آگاه شده و گام‌های کوچکی مانند فرستادن پیامک‌های گروهی به نمایندگان مجلس برداشته‌اند. معلم‌های شرکتی یک الگوبرداری از مدرسه‌های اجاره‌ای آمریکا هستند. مدارسی دولتی که همراه با دانش‌آموزان آن به پیمانکاران انتقال داده می‌شوند تا آنها، نیروهای خودشان را وارد مدرسه کنند. نیروهایی که حقوقشان از زیر دست پیمانکار رد می‌شود و بعضا همین حقوق اندک هم به موقع پرداخت نمی‌شود. مجموعه چنین شرایطی وضعیت را بر معلمان اجاره‌ای سخت‌تر کرده است و حالا هم در ایام کرونا که مدارس تعطیل شده و کلاس‌های درس به صورت آنلاین برگزار می‌شود، وضعیت معلمان برون‫سپار نگران کننده‌تر از قبل هم شده است. آنها با وجود اینکه مانند کارکنان رسمی آموزش و پرورش تمام کلاس‌های خود را به صورت آنلاین برگزار و در جلسات امتحان شرکت کرده‌اند، شرایط یکسانی با معلمان رسمی ندارند.

در این زمینه بخوانید

نحوه پرداخت حقوق حق التدریسی‌ها

فراخوان استخدام در آموزش و پرورش

کسری بودجه در آموزش و پرورش اما سبب شده تا کار به خصوصی‫سازی و به اجاره رفته مدارس و معلمان بکشد. اجاره دادن مدارس به پیمانکاران اگرچه برای دولت منافع اقتصادی دارد اما برای معلمان نه تنها به خدشه دار شدن نام معلم و کم ارزش شدن نام آن انجامیده بلکه از نظر اقتصادی نیز صرفه‌ای برای آنها ندارد. از سوی دیگر معلمانی که تن به سختی‌های شغل معلمی برون‫سپار می‌دهند باعث می‌شوند تا از این به بعد بازار کار برای معلمان سخت‌تر شود، چرا که پیمانکاران یکی پس از دیگری مزایا و حقوق معلمان را به دلیل کمبود شغل و تقاضای بالای کار کاهش دهند. شرایط به وجود آمده نوک پیکان انتقادات را به سوی وزیر آموزش و پرورش نشانه رفته است. حمیدرضا حاجی بابایی، وزیر اسبق آموزش و پرورش در یک برنامه تلویزیونی گفته است که وزیر آموزش و پرورش باید درباره این موضوع توضیح دهد. او افزوده: «سال ۱۳۹۲ وقتی آقای فانی وزیر آموزش و پرورش شد مکرر مصاحبه کرد که ۳۵۰ هزار معلم مازاد داریم. حتی در تلویزیون پیشنهاد داد که تعدادی را به وزارتخانههای دیگر منتقل کنیم زیرا برایشان جا نداریم. چه طور می‫شود طی هشت سال یک مرتبه ۳۵۰ هزار معلم مازاد به ۲۵۰ هزار کمبود معلم تبدیل می شود؟» وزیر اسبق آموزش و پرورش با بیان اینکه اگر کمبود معلم داریم چرا باید دانشگاه فرهنگیان طی هشت سال گذشته تقریبا تعطیل بشود؟ اظهار کرده: «چرا باید به روزی بیفتیم که همین دوستانی که در سال ۹۲ به ما اعتراض می‌کردند و می‌گفتند «همه حق‫التدریسی‫ها، نهضتی، خدماتی، آشپزها را معلم کرده‌اند» امروز به جایی برسند که شاهد باشیم در بسیاری روستاها مدارس نوبت اول دبیرستان به علت نداشتن معلم تعطیل شدهاند. نرم ۲۲.۵ دانش‫آموز در هر کلاس به بالای ۳۰ نفر رسیده است.» وی افزود: «از همه مهمتر کمبود ۱۹۷ هزار معلم از کجا جبران می‫شود؟ خرید خدمات، واگذاری به بخش خصوصی و ... که بالاترین ضربه را به سیستم آموزشی وارد کرده است؟ چه چیزی باعث بروز این مشکلات شد؟ چرا طی هشت سال گذشته معلمان را بازنشسته کردند و به جای آنها نیرو استخدام نکردند؟ وزرایی که از سال ۹۲ روی کار آمدند باعث بروز این مشکلات بودند.»

معضلات معلمان برون سپار در حالی که همچنان ادامه دارد، برخی از مسئولان آموزش و پرورش در استان‌های کشور از سال‌های گذشته خبر از پرداخت مطالبات معلمان برون‫سپار داده بودند.