چه بر سر کپرنشینان چابهار می‌آید؟

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری؛ بی‌خانمانی این خانوارها در شرایطی ادامه دارد که مسئولان استانی از سال‌ها پیش قرار بود فکری برای جابه‌جایی 400 خانوار کپرنشین «جنگلوک» بکنند. هرچند ساکنان در چادرهای امدادی امکانات اولیه‌ای چون کولر و تانکر آب دریافت کرده‌اند، اما بلاتکلیفی 40 ساله اهالی این منطقه، صبرشان را لبریز کرده است. «شه‌بخش گرگیج» نماینده سیستان و بلوچستان در شورای عالی استان‌‌ها شرایط فعلی اهالی این منطقه را بحرانی می‌داند و توضیح می‌دهد که قرار بود طی 6 ماه این مردم صاحب‌خانه شوند و با گذشت 2 ماه از تاریخ مقرر هنوز هیچ اقدامی برای آن‌ها صورت نگرفته است.

دغدغه‌های «پری‌ناز» ادامه دارد 

«پری‌ناز خاتون» یکی از کپرنشین‌هایی است که در حادثه آتش‌سوزی «جنگلوک» خسارت دید و حالا به همراه خانواده‌اش در چادر زندگی می‌کند. او با گذشت یک‌ ماه و نیم از آتش‌سوزی، از شرایط سخت زندگی در چادر در گرمای چابهار و بدون لوازم خانگی و در شرایط بلاتکلیفی می‌گوید: زندگی در چادر در این هوای گرم کلافه‌کننده است و به ویژه بچه‌ها را اذیت می‌کند. تانکر آب به ما داده‌اند، اما هر دو سه روز یک بار 30-40 هزار تومان برای خرید آب پرداخت می‌کنیم. کولر داریم، اما این کولر کوچک کفاف گرمای چادر را نمی‌دهد و دولت هم به جز یک چادر، موکت و چند پتو چیز خاصی در اختیار ما نگذاشته است. 

«پری‌ناز» البته از کمک ‌خیران تشکر می‌کند، اما هنوز مهم‌ترین مشکل در «جنگلوک» را بلاتکلیفی زمین و خانه می‌داند و معتقد است مسئولان نباید این حاشیه‌نشین‌ها را فراموش کنند.

«جنگلوک» زودتر تعیین تکلیف شود 

«عبدالستار درزاده» هم از دیگر اهالی است که بعد از آتش‌سوزی با خانواده 4 نفره‌اش در چادر ساکن شده است. او مهم‌ترین مشکل حال حاضر چادرنشینان را گرمای هوا و نداشتن امکانات زندگی می‌داند و می‌گوید: شرایط بهتر شده است، اما یخچال، گاز، ماشین لباس‌شویی و ... داشتیم که از بین رفت و حالا بدون امکانات زندگی می‌کنیم. 

او معتقد است اگر مسئولان قرار است «جنگلوک» را جابه ‌جا کنند، باید هر چه زودتر آن را تعیین تکلیف کنند و بعد از سال‌ها بلاتکلیفی، فکری برای ساماندهی‌ حاشیه‌نشین‌های این منطقه بکنند.

گزینه جابه‌جایی «جنگلوک» 

زمین‌های «جنگلوک»‌ در گذشته متعلق به اداره آب و فاضلاب چابهار بود و فقط تعدادی خانوار در آن زندگی می‌کردند. با راه‌اندازی منطقه آزاد چابهار و رونق گرفتن این شهر، برخی از کارگرانی که در اسکله شهید بهشتی یا دیگر بخش‌های منطقه آزاد فعالیت می‌کردند، اینجا در فاصله 500 متری با در شرقی بندر ساکن شدند و با افزایش رفته‌رفته جمعیت منطقه به 400 خانوار رسید. در طرح تفصیلی چابهار، زمین‌های این منطقه کاربری اداری پیدا کرد و مشکل اهالی از همین جا شروع شد. به دلیل کاربری تجاری اجازه ساخت‌وساز در این منطقه وجود ندارد و حتی اگر شهرداری چنین اجازه‌ای بدهد، 3 هزار متر زمین «جنگلوک» فقط ظرفیت 150 خانوار را خواهد داشت. نزدیکی به پادگان،‌ اداره اطلاعات، سپاه و دادگستری و دلایل امنیتی هم امکان ساخت خانه چند طبقه به اهالی نمی‌دهد و به همین دلیل، جابه‌جایی تنها گزینه پیش روی اهالی است.

تصمیم‌گیری در تهران 

پس از آتش‌سوزی کپرهای «جنگلوک»، معاون استاندار و فرماندار ویژه چابهار از برنامه‌ریزی و انجام مطالعات برای ساماندهی 14 سکونتگاه غیررسمی چابهار از جمله «جنگلوک»‌ تحت عنوان بازآفرینی شهری خبر داده بود؛ برنامه‌ریزی‌ای که از یک سال پیش و در مجموعه وزارت کشور با مشارکت استاندار، بنیاد مسکن، وزارت راه و شهرسازی، شورای شهر و شهرداری آغاز شده است. شهردار چابهار از نتیجه این برنامه‌ریزی خبر می‌دهد و  می‌گوید: پنجشنبه (5 تیر) جلسه‌ای با حضور بنده، فرماندار، معاون استاندار، مدیر راه و شهرسازی و فرماندهان بسیج استان در محل سازمان بسیج مستضعفان در تهران برگزار و تصمیم‌های جدی برای ساماندهی «جنگلوک» گرفته شد.  «یونس حقانی» به اختصاص زمین مورد نیاز برای جابه‌جایی اهالی «جنگلوک» در محدوده شهری اشاره می‌کند و می‌افزاید: زمین از سوی شهرداری و اداره راه‌وشهرسازی تامین می‌شود و ساخت‌و ساز خانه‌ها هم با کمک سازمان بسیج مستضعفان، خیران و استانداری صورت می‌گیرد.  وی درباره تفاوت جابه‌جایی منطقه «جنگلوک» با جابه‌جایی‌های ناموفق در سطح کشور توضیح‌ می‌دهد: در تجربه‌های جابه‌جایی ناموفق سطح کشور، ابتدا زمین واگذار می‌شد و مردم با دریافت وام باید خود ساخت و ساز را انجام می‌دادند. اما ما تصمیم گرفتیم ابتدا همه کارها از جمله تامین آب، برق و گاز و همچنین خیابان‌کشی و ساخت‌وساز خانه‌ها را انجام دهیم و بعد اهالی را جابه‌جا کنیم. در این روند،‌ نه قرار است هزینه‌ای از اهالی دریافت شود و نه قرار است وامی به آن‌ها پرداخت شود. به گفته حقانی، اهالی «جنگلوک» از قدیمی‌ترین حاشیه‌نشین‌های چابهار هستند و  شرایط فرهنگی، بیکاری و مشکلات این منطقه ساماندهی آن‌ها را پیچیده کرده بود، اما در حال حاضر یک بازه زمانی 6 ماهه برای این کار در نظر گرفته شده است و به ما قول دادند تا هفته بسیج کار به پایان برسد. همچنین طرح‌هایی هم برای ساماندهی مرادآباد و میرآباد در نظر گرفته شده است.

درخواست از وزارت مسکن‌، راه و شهرسازی

«سعید امیری مقدم» رئیس شورای شهر چابهار هم با بیان اینکه زمین در نظر گرفته شده برای جابه‌جایی اهالی «جنگلوک» جزو اراضی شهری و در منطقه خوبی است و می‌توان هر خانوار در مساحتی حدود 150 متر اسکان داد.  او با تاکید بر اینکه حاشیه‌نشینان «جنگلوک» کار و منبع درآمدی ندارند، می‌گوید: شهرداری و شورای شهر بعد از تامین زمین مورد نیاز در مراحل گودبرداری و بلوک‌بندی تا جایی که بتواند کمک می‌کند، اما برای ساخت‌وساز باید استانداری و فرمانداری پیگیر تامین هزینه‌ها باشند و خیران هم به کمک بیایند. ساخت‌وساز هر متر خانه تا 2 میلیون و 500 هزار تومان هزینه دارد و اهالی «جنگلوک» پولی برای این کار ندارند. وزارت راه و شهرسازی و راهداری جنوب استان سیستان‌وبلوچستان حتی می‌توانند ساخت‌وساز در این منطقه را در قالب طرح‌هایی شبیه مسکن مهر یا طرح اقدام ملی مسکن انجام دهند. البته فرماندار و نماینده مجلس شورای اسلامی هم پیگیر این موضوع هستند.  رئیس شورای شهر چابهار از برنامه‌ریزی برای رفع مشکل بیکاری اهالی هم خبر می‌دهد و می‌گوید: قرار است بعد از جابه‌جایی با کمک خیران، با آموزش و تولید صنایع دستی‌ از جمله سوزن‌دوزی بخشی از مشکل بیکاری اهالی را حل کنیم تا بتوانند حداقل درآمدی برای گذران زندگی داشته باشد.

خیران آماده ساخت‌وساز هستند

«بلیده‌ای» از خیران حاضر در منطقه به نمایندگی از خیران برای تامین هزینه‌های ساخت‌وساز ابراز آمادگی می‌کند و  می‌گوید: خیران تاکنون یخچال، کولر، آب و چادر برای زندگی اهالی را تامین کردند. همچنین زمین این منطقه مسطح شده و سکوهایی برای نصب چادرها ایجاد شده است. در حال حاضر بالای سکوها سایه‌بان‌هایی درست کرده‌ایم تا کمی گرما را کنترل کند.  او از ساخت سرویس حمام و دستشویی برای اهالی هم خبر می‌دهد و می‌افزاید: خوشبختانه اداره برق مشکل تامین برق این منطقه را حل کرده است،‌ اما اداره آب همکاری نمی‌کند و فعلا فقط توانستیم به هر خانوار یک تانکر اختصاص دهیم.  «بلیده‌ای» اما مشکل اصلی مردم را تامین زمین برای ساخت و ساز می‌داند و تاکید می‌کند در صورتی که مسئولان زمین مورد نیاز را تامین کنند، خیران در سریع‌ترین زمان ممکن ساخت‌و ساز خانه‌ها را به عهده می‌گیرند.

بیش از ۷۰ هزار نفر از جمعیت ۳۰۰ هزار نفری شهرستان چابهار در ۱۴ سکونتگاه غیررسمی و در مناطق حاشیه‌نشین بدون امکانات برق، بهداشت، مدرسه و آب زندگی می‌کنند و به گفته مسئولان استانی، این شهرستان کمترین سرانه فضای ورزشی، آموزشی، بهداشتی، راه و طرح هادی در کشور را دارد. تسریع در واگذاری زمین برای انتقال اهالی «جنگلوک» می‌تواند بخشی از مشکلات این شهرستان را به کمک خیران بهبود بخشد؛ اقدامی که اهالی چندان به آن امیدی ندارند و آن را وعده‌ای بی‌سرانجام می‌دانند که سال‌هاست به حاشیه‌نشین‌ها داده شده.