سه راهی جبران پروازهای کنسلی

خسارت‌های ناشی از پاندمی کرونا تنها محدود به آژانس‌های هوایی نبوده بلکه مسافران نیز دچار چالش و تنش‌های بسیاری برای دریافت مبالغ پرداختی پس از لغو و کنسل شدن پروازهای خود شدند. آژانس‌های هوایی باتوجه به خسارت‌های گسترده بر اقتصاد و اشتغال خود امکان استرداد کامل مبالغ به تمامی مشتریان خود را نداشتند بدین منظور راه‌حل‌های گوناگونی را پیش‌روی مسافران قرار داده‌‌اند که هر دو طرف معامله یعنی مسافران و آژانس‌های هواپیمایی از این قضیه منتفع شوند و ضررهای وارده تا حدودی جبران شود. آژانس‌های هواپیمایی اصولا سه راهکار دریافت «مایلج»، «استرداد کامل وجه» یا «برقراری اعتبار سفر تا پایان سفر» را پیش روی مسافران خود قرار داده‌اند. باوجود اینکه آژانس حمل‌ونقل هوایی اتحادیه اروپا (EASA) تمام فرودگاه‌های ایران را به لحاظ بهداشتی و استانداردهای مورد نظر در شمار فرودگاه‌های ایمن در برابر کرونا معرفی کرده است؛ با این‌حال آژانس‌های هواپیمایی خارجی به‌ویژه آژانس‌های بسیار فعال خارجی کشورهای همسایه به‌عنوان یکی از فعال‌ترین آژانس‌های هوایی در ایران امکان پرواز از مبدأ ایران را به تعویق می‌اندازند و در خوش‌بینانه‌ترین حالت احتمال آغاز پروازها از اول آگوست (۱۱ مرداد) امکان‌پذیر است و این تاریخ می‌تواند همچنان به تعویق بیفتد. شرکت‌های هواپیمایی ترکیه از اول جولای (۱۱ تیر) امکان پرواز از ۲۲ مقصد در ۱۹ کشور را فراهم می‌کنند و تا اول سپتامبر (۱۱ شهریور) این رقم به ۹۰ مقصد خواهد رسید. باتوجه به آمارهای اعلام شده پرواز از مبدأ ایران در اولین گروه پروازها قرار ندارد و احتمال ادامه‌دار بودن این روند تا سپتامبر بسیار قوی است.

آژانس‌های هواپیمایی کشورهای نزدیک و همسایه به منظور استرداد مبالغ بلیت‌های کنسلی و پروازهای لغو شده باتوجه به تاریخ پروازها راه‌حل‌هایی را پیش‌روی مشتریان خود قرار داده‌اند. مسافرانی که تاریخ پرواز آنها تا ۲۰ مارس ۲۰۲۰ بوده به دو روش امکان استرداد مبالغ خود را دارند. این مسافران می‌توانند مبالغ پرداختی خود را به‌طور کامل دریافت کنند یا سفر خود را تا پایان سال ۲۰۲۰ تکمیل کنند. مسافرانی که بلیت آنها از تاریخ ۲۱ مارس تا ۲۰ می ‌بوده برای آنها سه راه‌حل پیشنهادی در نظر گرفته شده است. در روش اول طرح‌های پیشنهادی، مسافران می‌توانند به ازای هر ۱۰ یورو که برای بلیت‌های نوروزی پرداخت کرده بودند، اکنون هزار مایل دریافت کنند و اگر میزان مبلغ استردادی مثلا ۷۴ یورو باشد ۷۴۰۰ مایل دریافت خواهند کرد و این مقدار باتوجه به میزان مبلغ پرداختی به آژانس هواپیمایی متغیر خواهد بود. مسافران در این شیوه می‌توانند به ازای مایل‌هایی که دریافت می‌کنند به مقصد خود یا مقاصد دیگری که تمایل دارند سفر کنند که این امر براساس میزان مبلغی که از قبل پرداخت کرده‌اند محاسبه می‌شود و اگر میزان مایل بیشتر از مبلغ پرداختی باشد باید مبلغ اضافه را پرداخت کنند. آژانس‌های فروش بلیت آژانس‌های هواپیمایی خارجی در ایران استفاده از این روش را چندان توصیه نمی‌کنند؛ در این شیوه ممکن است مسافر از مقدار مایلی که دریافت کرده بهره‌ای نبرد و هم مایل و هم وجه پرداختی خود را از دست بدهد زیرا فرصت استفاده از مایل‌ها تا پایان سال‌جاری میلادی لحاظ شده است و بعد از آن دیگر امکان استفاده از این سهمیه نخواهد بود.

راه‌حل دومی که آژانس هواپیمایی ترکیش ایر به مسافران خود پیشنهاد داده است اینکه مبالغ پرداختی خود را به‌صورت کامل و با ۱۵ درصد افزایش استرداد کنند. البته این استرداد دو ماه پس از شروع پروازها امکان‌پذیر است و باتوجه به اینکه آژانس‌های هواپیمایی به‌صورت دقیق زمان نهایی پروازها را اعلام نمی‌کنند این امر ممکن است تا اواخر سال به‌طول بینجامد. ضمن آنکه برگرداندن وجه بلیت‌های نوروزی با توجه به افزایش شدید نرخ ارز طی این فاصله در عمل باعث می‌شود مسافران کنسلی بازنده حتمی باشند.

سومین راه‌حلی که این آژانس هواپیمایی پیش روی مسافران خود قرار داده است اینکه مسافران هیچ‌کدام از روش‌های دیگر را استفاده نکرده و با به تعویق انداختن پروازهای خود تا پایان سال ۲۰۲۱ به مقصدی که قصد سفر به آن را داشتند بروند.