خانه‌نشینی ولیعهد سعودی زیر سایه کرونا
غیبت چند روزه محمد بن‌سلمان از انظار عمومی، توجه رسانه‌های آمریکایی را به‌خود جلب کرده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری؛ باز هم پادشاهی عربستان و ولیعهد این کشور در مرکز توجه رسانه‌های آمریکایی قرار گرفته‌اند؛ اتفاقی که به‌نظر نمی‌رسد با موضع منفی آمریکا نسبت به سیاست‌های نفتی سعودی‌ها بی‌ارتباط باشد.
روز گذشته روزنامه وال‌استریت ژورنال، به فاصله کوتاهی پس از گزارش جنجالی نیویورک‌تایمز درباره شیوع گسترده کرونا در عربستان، گزارش تازه‌ای را درباره خانه‌نشینی محمد بن‌سلمان منتشر کرده است. به ادعای وال‌استریت ژورنال، اطلاعات منتشر شده در این گزارش از طریق چند مقام ارشد دولت عربستان سعودی به‌دست آمده است. براساس این اطلاعات، بن‌سلمان 2هفته گذشته را در یکی از قصرهای خود در ساحل دریای سرخ به همراه نزدیک‌ترین مشاورانش با هدف در امان ماندن از کرونا و البته یافتن راه‌حلی برای نجات کشور از بحران اقتصادی گذرانده است.
وال‌استریت ژورنال مدعی است یکی از راه‌حل‌های به‌دست آمده در جریان این خانه‌نشینی، کاهش بودجه وزارتخانه‌های سعودی تا مرز 30درصد است؛ تصمیمی بی‌سابقه که به خوبی شدت بحران اقتصادی پیش روی پادشاهی عربستان را به نمایش می‌گذارد. اگرچه بحران اقتصادی سعودی و کسری بودجه این کشور در سال میلادی جدید با توجه به وضعیت جنگ یمن اتفاق غیرمنتظره‌ای نبوده اما ویروس کرونا و البته جنگ بر سر قیمت نفت، وضعیت را از آنچه پیش‌بینی می‌شد وخیم‌تر کرده است.
اکنون براساس اطلاعات رسمی، عربستان سعودی با نزدیک به 4100مبتلا، بیش از تمام کشورهای عربی دیگر درگیر بحران کرونا شده است. این در حالی است که منابع غیررسمی، وضعیت انتشار ویروس کرونا در عربستان را وخیم‌تر از آنچه در منابع رسمی عنوان شده توصیف می‌کنند. ازجمله این منابع، گزارش اخیر وال‌استریت ژورنال است که تعداد مبتلایان به ویروس در عربستان را بیش از 10هزار نفر برآورد کرده است. در این گزارش آمده است: ظرفیت بیمارستان ملک فیصل که مخصوص ارائه خدمات درمانی به شاهزادگان سعودی است به حد نصاب رسیده و دیگر قادر به پذیرش بیمار جدید نیست. به این ترتیب شاهزادگان مبتلا به ویروس کرونا فعلا به‌طور موقت در سایر بیمارستان‌ها پذیرش می‌شوند. ظرفیت بیمارستان ملک فیصل 1600تخت خواب بوده و قرار است طی هفته‌های آینده، به 500تخت جدید نیز مجهز شود. براساس پیش‌بینی‌های دولتی، تعداد مبتلایان به ویروس در عربستان طی ماه‌های آینده ممکن است از 200هزار نفر عبور کند.
به این ترتیب در شرایطی که سایر کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس برای اجرای سیاست‌های حمایتی تا پایان بحران کرونا آماده می‌شوند (از پرداخت حقوق کارمندان بدون حضور آنها در محل کار گرفته تا معافیت‌های مالیاتی، تامین ارزاق برای تداوم قرنطینه خانگی، جبران خسارت شرکت‌های بزرگ دولتی و...)، به‌نظر می‌رسد عربستان سعودی با چالش‌های مضاعف و البته به‌مراتب عمیق‌تری در حوزه اقتصاد دست‌وپنجه نرم کند.
مصالحه یا عقب‌نشینی؟
همزمان با تشدید فشارهای بی‌سابقه اقتصادی بر عربستان، دولت این کشور پیشنهادی را مبنی بر مصالحه موقت در جنگ یمن مطرح کرده است. براساس این پیشنهاد، طرفین نزاع متعهد می‌شوند تا پایان بحران کرونا به آتش‌بس ملتزم بوده و زمینه را برای ورود کمک‌های انسانی به مناطق بحران‌زده فراهم کنند. اگرچه این پیشنهاد بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های عربی داشته، اما تاکنون پاسخ مثبتی از سوی جنبش انصارالله یمن دریافت نکرده است. عدم‌استقبال انصارالله از پیشنهاد مصالحه سعودی‌ها در نگاه اول عجیب به‌نظر می‌رسد چراکه این گروه یمنی قبل از شروع بحران کرونا پیشنهاد آتش‌بس برای جنگ یمن را مطرح کرده بود. عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رأی‌الیوم با اشاره به این موضوع می‌نویسد: روشن است که یمنی‌ها در جنگ به موقعیت برتری نسبت به ائتلاف عربی دست یافته‌اند و بر این اساس حاضر نیستند پیشنهاد مصالحه سعودی‌ها را بدون کسب امتیازات اساسی قبول کنند؛ امتیازاتی نظیر آزادی اسرای یمنی، رفع محاصره حدیده و لغو تحریم‌های بانک مرکزی یمن در صنعا.
شبکه الجزیره نیز در گزارش خود با اشاره به بدبینی یمن نسبت به پیشنهاد مصالحه عربستان می‌نویسد: جنبش انصارالله بیش از آنکه پیشنهاد سعودی‌ها را گامی در مسیر پایان جنگ بداند، نشانه‌ای از عقب‌نشینی مقطعی به شمار آورده است؛ عقب‌نشینی که بعد از پایان بحران کرونا و خروج عربستان از بحران ممکن است با ازسرگیری حملات شدید به مواضع انصارالله جبران شود. دولت عربستان سعودی در حالی خواستار آتش بس در یمن شده که استان استراتژیک مارب در حال سقوط به‌دست انصارالله است و مرزهای جنوبی این کشور با یمن نیز از وضعیت خوبی برخوردار نیست
ادامه تنش‌های عربستان و ترکیه
درحالی‌که بسیاری پیش‌بینی می‌کردند انتشار جهانی ویروس کرونا منجر به توقف و یا دست‌کم کاهش تنش‌های سیاسی متعارف میان کشورها شود، به‌نظر می‌رسد این تنش‌ها زیر سایه بحران کرونا و در اشکالی جدید به حیات خود ادامه می‌دهند! یک نمونه روشن برای این موضوع، روابط میان عربستان سعودی و ترکیه است. در جریان آخرین تحولات، وزارت فرهنگ عربستان سایت پایگاه خبری آناتولی را فیلتر کرده است؛ به‌گونه‌ای که از ظهر روز گذشته، دسترسی به این سایت از داخل عربستان بدون استفاده از فیلترشکن ممکن نیست. شبکه العربیه علت این تصمیم را به نقل از یک مقام دولتی «انتشار شایعات و موارد خلاف واقع با هدف تشویش اذهان عمومی» عنوان کرده است. وزارت بهداشت ترکیه مدعی است بخش قابل توجهی از مبتلایان به ویروس کرونا در این کشور از مراسم حج عمره در عربستان سعودی بازگشته‌اند.
