چرا در ایران زمین خواری رونق دارد؟/ شهروندان تصرف مشکوک زمین را به1656 اعلام کنند
با افزایش میزان تعداد یگان حفاظت سازمان ملى زمین و مسکن شاید بتوان تعداد بیشتری از ویلاها و زمین‌های تصرف شده را شناسایی کرد اما تلاش اصلی باید برای از بین بردن جذابیت زمین خواری باشد.
اقتصاد آنلاین – محبوبه قرمزچشمه؛ فرمانده یگان حفاظت سازمان ملى زمین و مسکن می‌گوید: «۵۰۰ واحد گشت» از یگان حفاظت از اراضی ملی کشور در تمام ساعات شبانه روز در حال گشت زنی هستند تا جلوی تصرف یا تعرض به اراضی ملی کشور را بگیرند. چرا این همه زمین خواری در ایران رخ می‌دهد؟ زمین خواری در ایران از جمله مهمترین دغدغه‌های دولت است و مشکلات حقوقی بسیاری را ایجاد کرده است. پرسش اینجاست، به راستی چرا آنچنان که در ایران زمین خواری مرسوم است در هیچ جای دنیا رخ نمی‌دهد؟ علاوه بر شیوه‌های غیرقانونی تصاحب زمین که تحت عنوان زمین خواری از آن یاد می‌شود. بسیاری از افراد هستند که مالک اراضی بسیار زیادی هستند ولی باز به دنبال خرید زمین‌های دیگری هستند.
زمین خواری در گردنه حیران، زمین خواری در مازندران از جمله مهمترین موضوعاتی بود که در سال۹۴ رسانه‌ای شد، افکار عمومی نسبت به آن واکنش نشان دادند، کاریکاتورهای تلخ از آن منتشر شد. مقالات و گزارش‌های مبسوطی در ارتباط با آن تهیه شد و رسیدگی به آن به عنوان یک خواسته جمعی مطرح شد با وجود پی گیری‌ها و تخریب برخی از ویلاها اما می‌بینیم که این خواسته جمعی راهی از پیش نبرد و همچنان زمین خواری ادامه دارد.
در گزارش کمیسیون اصل ۹۰ آمده است " زمین‌خواری، جرم پیچیده‌ای است که دست‌های زیادی در پس آن دیده می‌شود، برخورد قاطع قضایی می‌تواند این دست‌ها را قطع کند. هرچند به نظر می‌رسد سازمان‌های دولتی باید در واگذاری‌ها دقت کنند تا زمین‌ها و مستغلات به نام مردم و کام زمین‌خواران رها نشود."
آذر آقایی، کارشناس معماری در گفت‌وگو با اقتصاد آنلاین با اشاره به روش‌های عجیب و غریب براى تصاحب اراضى ملى و دولتی در ایران گفت: دیوارکشی‌های شبانه پدیده جدیدی نیست، اسفند ۹۸بیش از ۱۰ هکتار زمین در دماوند رفع تصاحب شد. با بررسی تصاویر و فیلم‌های رسانه‌ای شده تصاحب این زمین‌ها، نکته مشهود این است که کار از دیوارکشی گذشته است و در بسیاری از زمین‌ها ویلاسازی انجام شده است. این ویلاها با متریال با کیفیت و معماری زیبا ساخته شده و هزینه‌های هنگفتی برای آن صرف شده بود. به شکل کلی زمین خواران دهک‌های پایین جامعه نیستند و بیشتر از اقشار مرفه هستند.
آقایی در پاسخ به این پرسش که راهکار حل این مشکل چیست، گفت: با افزایش میزان تعداد یگان حفاظت سازمان ملى زمین و مسکن شاید بتوان تعداد بیشتری از ویلاها و زمین‌ها را شناسایی کرد اما تلاش اصلی باید برای از بین بردن جذابیت زمین خواری باشد.
این کارشناس معماری که موضوعات زمین خواری را بررسی می‌کند در ادامه اظهار کرد: مالیات از مهمترین دلایلی است که سرمایه‌گذاران در بسیاری از کشورها را از رفتن به سمت خرید مسکن و سرمایه‌گذاری در این بخش باز می‌دارد. میزان مالیات در حوزه ساختوساز در بسیاری از کشورهای دنیا بسیار زیاد است و بسیاری از افراد از عهده پرداخت آن برنمی‌آیند.
آقایی با اشاره به نوع تملک موروثی در ایران گفت: موروثی بودن زمین در ایران یکی از قوانینی است که میل به سرمایه‌گذاری در زمین را افزایش می‌دهد. این که سرمایه‌گذار بداند با خرید یک ملک تنها بر ساختمان آن مالیکت پیدا می‌کند، عامل بازدارنده‌ای است که در کشورهایی همچون انگلیس، آلمان و ترکیه اجرا می‌شود. مالکیت ۱۰۰ ساله یکی از قوانین ترکیه است، عملیاتی شدن این قانون در ایران هیچ ایرانی را به سمت زمین خواری پیش نخواهد برد. وضع مالیات بر ساختوساز، ملک، آپارتمان بر اساس اصول درست و سخت گیرانه‌ای که رانت بر آن اثر نداشته باشد، سرمایه‌ها و افکار را به سمت سرمایه‌گذاری مولد پیش خواهد برد.
وی خاطر نشان کرد: مردمی که از سرمایه‌گذاری در زمین به سمت سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه رفته اند، با هدایت و مدیریت دولت به این نتیجه رسیده‌اند. نتیجه این تجربه می‌تواند به عنوان یک سناریو روی میز برای سیاست سازان ایران باشد تا بر اساس آن و با توجه به شاخصه‌ها و رفتارها و موقعیت‌های ایران، تصمیماتی را برای مدیریت این بحران اتخاذ کنند.
یکی از مواردی که باید نسبت به آن توجه داشت، عبارت شهروند مسئول است. شهروندان با اطلاع رسانی می‌توانند جلوی اقدامات غیرقانونی را بگیرند.
جواد خردمند، فرمانده یگان حفاظت سازمان ملی زمین و مسکن اختصاص شماره تلفن ۱۶۵۶ به گزارش‌های مربوط به تصرف زمین‌های دولتی، را ابتکار بسیار مهمی دانست که یگان حفاظت از اراضی ملی کشور را به تماس‌های مردمی وصل می‌کند.
خردمند در تشریح این خط ارتباطی به پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی می‌گوید: « این شماره که از اسفندماه، توسط معاون وزیر راه و شهرسازی، به صورت رسمی معرفی شد راه اتصال ما و مردم است، این شماره شبیه همان شماره ۱۱۰ است.
البته در حوزه گزارش‌های مربوط به زمین خواری به محض آنکه مردم با این شماره تماس بگیرند همکاران من در هر نقطه از کشور، در محل حاضر می‌شوند تا جلوی تخلف را بگیرند، با آنکه نزدیک به ۵۰۰ گشت شبانه روزی مربوط یگان حفاظت سازمان ملی زمین و مسکن در سراسر کشور گشت زنی می‌کنند اما بدون همکاری مردم، محافظت این این اراضی گسترده به نتیجه مطلوب منتهی نمی‌شود.».
او با بیان اینکه شعار سال ۹۹ آنها، یگان هوشمند، مقتدر و پاسخگو ۱۶۵۶ است می‌گوید: با شماره تلفن ۱۶۵۶ همه برعلیه زمین خواری می‌توانیم مبارزه کنیم.
