کرونا از عالمگیری تا فقر

پروفسور رولف ویرشو ( پزشک اجتماعی ) در مطالعه ای که در سال 1848 در خصوص پاندمی تیفوس انجام داد ، بیان می کند : "نمی توان شک داشت که انتشار چنین بیماری همه گیری در شرایط اسفبار و فقر شدید رخ داد. " وقتی آنفلوآنزای سال 1918  فراگیر شد ، باز این فقرا و محرومان بودند  که بیشترین قربانیان بودند.  این روایت در ایران هم بوده است . هما ناطق در کتاب مصیبت وبا می نویسد : قربانیان این بلا در درجه اول تنگدستان بودند و آنان که مثل برگ خزان می ریزند بیشتر فقرا و ضعفا بودند .

مطالعات نشان میدهد که احتمال کشنده بودن کووید-19 در افراد پایین جامعه دو برابر بیشتر است و این یعنی  فقر نیز مثل سن بالا و بیماری زمینه ای یک عامل  ریسک مهم بر  ویروس کرونا است . از سوی دیگر کرونا فقط فاصله  اجتماعی ایجاد نمی کند بلکه فاصله طبقاتی  بین فقرا و ثروتمندان را هم افزایش می دهد . گزارش اخیر بانک جهانی تاکید می کند که در شرق آسیا و اقیانوسیه (در صورت فقدان یک اقدام فوری)  11 میلیون نفر به تعداد فقرا افزوده می شود .  

پیش از شیوع کرونا در ایران ، یک اجماع بین صاحبنظران حوزه فقر وجود داشت که موضوع فقر یک امر فرعی و حاشیه ای هم در بین سیاست گذاران و تصمیم گیران و هم در بین نخبگان و روشنفکران است. حال که ویروس فقرزای کرونا ایران را نیز مثل همه نقاط عالم هدف قرار داده است ، باید در کنار مبارزه برای جلوگیری از شیوع و مهار بیماری ، همه ظرفیت های ملی را برای مقابله با فقر ناشی از کرونا به میدان آورد.. جمع بندی اینکه همه با هم باید به گونه ای عمل کنیم که بعدها تاثیر کرونا بر گسترش فقر و نابرابری ، به عنوان یک آموزه ی تاریخی برای عبرت ایندگان مورد استناد قرار نگیرد.

*رئیس موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی