کاهش 70 درصدی پروازهای فرودگاه مهرآباد
با شیوع کرونا، پروازها در سراسر چهان کاهش داشته است. تقاضا برای سفر کم شده و ممنوعیتی که کشورها در انجام پروازها اعمال می‌کنند، علت کاهش پروازها است. در ایران نیز ممنوعیت‌های پروازی، فعالیت ایرلاین‌ها را تحت تأثیر قرار داده است و فقط پروازهای هما به چند کشور اروپایی انجام می‌شود.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، راننده تاکسی فرودگاه امام می‌گوید: «تا حالا فرودگاه را اینقدر خلوت ندیده است.» به تابلو پروازها هم که نگاه می‌کنم، فقط 3 پرواز دوحه، مسکو و چین انجام می‌شود. یکی از مسئولان فرودگاه می‌گوید: «بعد از حادثه هواپیمای اوکراین و ممنوعیتی که برخی کشورها برای پرواز به ایران اعمال کردند، فرودگاه تا حدودی خلوت شد اما نه مانند الان. شیوع کرونا بر کاهش پروازها تأثیر بسیار گذاشته است.»
بازگشت امارات
با اینکه بیشتر کشورهای منطقه پروازهای خود به مقصد یا مبدأ ایران را لغو کردند و پروازها فقط یکسره و به منظور بازگرداندن شهروندان ایرانی یا شهروندان کشورهای دیگر انجام می‌شود، اما سفارت ایران در امارات در توئیتی از اعطای مجوز سازمان هواپیمایی امارات برای پرواز به ایران تا اول فروردین ۹۹ خبر داد.
سفارت ایران در امارات در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: با همکاری وزارت خارجه امارات و هماهنگی‌های به عمل آمده از سوی این سفارتخانه و وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با جهات ذیربط، سازمان هواپیمایی کشور امارات مجوز پرواز تا تاریخ اول فروردین ماه ۱۳۹۹ (۲۰ مارس ۲۰۲۰) به ایران را صادر کرده است. در ادامه این توئیت آمده است: هموطنان گرامی جهت کسب اطلاعات بیشتر به دفاتر هواپیمایی مراجعه کنند.
با شیوع بیماری کرونا، هواپیمایی امارات تمامی پروازهای خود به مقصد و یا از مبدأ ایران را به مدت یک هفته لغو کرده بود. این شرکت هواپیمایی اعلام کرد که این مدت زمان در صورت نیاز تمدید خواهد شد. پیش از این شرکت هواپیمایی امارات مجوز انتقال برخی ایرانیان را به کشورمان کسب کرده بود و همچنین شرکت الاتحاد ابوظبی هفته گذشته با یک پرواز اتباع اماراتی را از قشم به مقصد این کشور، منتقل کرد.
پرواز به قطر
یکی از کشورهایی که بیشترین پروازهای مستقیم و ترانزیتی به ایران را دارد هواپیمایی قطر است، اما پروازهای این شرکت به ایران نیز بخاطر شیوع کرونا کاهش یافت.اما با توجه به حضور تعدادی از شهروندان ایرانی در قطر، هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران سومین پرواز فوق‌العاده خود را جهت انتقال مسافران حاضر در قطر در روز ۲۳ اسفندماه سال انجام می‌دهد. این پرواز بدون مسافر از فرودگاه امام خمینی(ره) به مقصد فرودگاه دوحه انجام می‌شود.
مشکلات مسافران
ساناز مسافر آلمان است. او بلیت رفت و برگشت به ایران را از هواپیمایی ترکیش خریداری کرده است. اما بعد از ورود به ایران، با بروز مشکلات مربوط به شیوع کرونا، ترکیش پروازهای خود به مقصد و مبدأ ایران را لغو کرد. این شهروند ایرانی می‌گوید: جالب این است که ترکیش پرواز از ایران به ترکیه را لغو کرده و بلیت را کنسل کرد اما پرواز از ترکیه به آلمان چون انجام می‌شود، این شرکت بلیت دوم من از ترکیه به آلمان را کنسل اعلام نمی‌کند.به گفته این شهروند ایرانی، شرکت ترکیش به مسافرانی که این مشکل را دارند پاسخی نمی‌دهد. مسافران این سؤال را دارند که وقتی سفر هوایی و زمینی به ترکیه ممنوع است مسافران چگونه می‌توانند پرواز دوم خود از ترکیه به مقصد کشورهای دیگر را انجام دهند؟
سازمان هواپیمایی می‌گوید شرکت‌ها و ایرلاین‌ها باید برابر مقررات بین‌المللی حقوق مسافران را رعایت کنند. اما مسافران در این میان سرگردان مانده‌اند.
این مسافر ایرانی به ناچار بلیت دیگری تهیه کرد و با هواپیمایی جهموری اسلامی(هما) به آلمان رفت. به این ترتیب بسیاری از مسافران که از مدت‌ها پیش بلیت به مقصد کشورهای دیگر تهیه کرده‌اند، بخاطر لغو بسیاری از پروازها، نمی‌توانند سفرخود را انجام دهند.
شرکت‌ها پاسخگو نیستند
با اینکه مقامات سازمان هواپیمایی با اشاره به لغو بسیاری از پروازها، ایرلاین‌ها را موظف به بازگرداندن هزینه بلیت به مسافران می‌دانند اما سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در گزارشی اعلام کرده که برخی آژانس‌های مسافرتی و هوایی از پرداخت هزینه کنسلی بلیت پروازها و سفرها، خودداری کرده‌اند. انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و گردشگری هم به سازمان هواپیمایی نامه نوشته که شرکت‌های هواپیمایی یک ریال از بابت کنسلی بلیت‌ها به آژانس‌ها برنگردانده‌اند که آن پول به دست مردم برسد.
سازمان هواپیمایی ششم اسفندماه بخشنامه کرد که هزینه بلیت‌های کنسلی بدون دریافت جریمه استرداد شود. رئیس روابط عمومی این سازمان در تکمیل آن بخشنامه اعلام کرد که اگر، قبل از پنجم اسفندماه بلیت سفر خود را تهیه کرده باشند، می‌توانند آن را بدون پرداخت جریمه کنسل کنند.
برخی شرکت‌های هواپیمایی با دادن مهلت تنفس به خود و یا بهانه‌هایی از این دست که هنوز بخشنامه سازمان هواپیمایی را نگرفته‌اند، در پس دادن هزینه کنسلی‌ها تعلل ایجاد کرده‌اند.
در این میان، برخی مسافران انصرافی هم از بدتعهدی آژانس‌های مسافرتی در پس دادن پول، شکایت داشتند، آژانس‌ها هم در واکنش به شکایت‌های مردمی، در نامه‌هایی به سازمان هواپیمایی و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، این تأخیر و بدتعهدی‌ها را گردن شرکت‌های هواپیمایی و ریلی و هتل‌ها انداختند.
برآورد 2 هزار میلیارد تومان زیان ایرلاین‌ها
با توجه به کاهش شدید تقاضای سفر، شرکت‌های هواپیمایی دچار مشکلاتی شده‌اند به همین دلیل آنها نامه‌ای به وزیر راه و شهرسازی ارائه دادند.
مقصود اسعدی سامانی، دبیر شرکت‌های هواپیمایی با اشاره به این نامه گفت:طبق مصوبه ستاد مبارزه با کرونا، مردم باید از هرگونه سفر و جابه‌جایی خودداری کنند و ما نیز تابع این مصوبات هستیم. به همین دلیل حمل و نقل هوایی نیز در تقاضای سفر کاهش زیادی داشته است. در حالیکه شرکت‌های هواپیمایی خود را برای ایام نوروز و خدمات‌دهی برای مسافران آماده کرده بودند که به دلیل شیوع بیماری کرونا تقاضای سفر کاهش یافت و در این ایام پیش‌رو که ایام اوج سفر محسوب می‌شد، تقاضا کاهش یافته است و شرکت‌های هواپیمایی برای انجام تعهدات مالی خود دچار مشکل شده‌اند. اسعدی سامانی به نامه شرکت‌های هوایی به وزیر راه و شهرسازی اشاره کرد و گفت: از وزیر راه و شهرسازی خواستیم تمهیداتی برای جلوگیری از زیان ایرلاین‌ها در نظر بگیرند.برای مثال درخواست کردیم که شهرداری‌ها برای چند ماه پیگیری وصول عوارض شهرداری را از شرکت‌های هواپیمایی به تعویق بیندازند. همچنین در حوزه تأمین سوخت هواپیما پیشنهاد شد تأمین سوخت به صورت اعتباری باشد و شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در حوزه پیگیری مطالبات چند ماهی به شرکت‌های هواپیمایی مهلت دهد.
دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی اظهار داشت: در حال استخراج میزان خسارت و زیان شرکت‌های هواپیمایی به دلیل کاهش سفر و شیوع ویروس کرونا هستیم، اما در برآوردهای اولیه، میزان خسارت تا 15 فروردین 99 رقم 2 هزار میلیارد تومان است.
کاهش ۷۰ درصدی پروازهای داخلی
از سوی دیگر، رضا جعفرزاده، رئیس روابط عمومی سازمان هواپیمایی کشوری از کاهش چشمگیر پروازهای داخلی خبر داد و گفت: با توجه به شیوع ویروس کرونا و درخواست مسئولان مبنی بر عدم انجام سفر‌های غیرضروری میزان پروازهای داخلی حدود ۷۰ درصد کاهش یافته است. تعداد پروازها در فرودگاه مهرآباد تهران که معمولاً روزانه بین ۳۵۰ تا ۴۰۰ پرواز داشت اکنون به زیر ۳۰ پرواز در روز رسیده است.
نگاهی به لیست فروش آژانس‌ها و سایت‌های فروش بلیت نشان می‌دهد بلیت در برخی از مسیر‌ها به دلیل استقبال نکردن مسافران به زیر کف قیمتی رسیده است. یکی از شهروندان که دو بلیت به مقصد خوی خریده است در خصوص قیمت بلیت به خبرنگار «ایران» گفت: «قیمت بلیت برای 2 نفر 350 هزار تومان شد اما قبلاً قیمت بلیت این پرواز برای دو نفر حدود 700 هزار تومان بود.»
لغو برخی پروازهای پرتقاضا
کاهش تقاضا و درخواست مسئولان استانی از شهروندان برای ممانعت از سفر به این استان‌ها، حتی موجب لغو برخی پروازهای مسیرهای پرتقاضا شده است. برای مثال در برخی از مسیر‌ها قیمت بلیت بسیار کاهش یافته و برخی از مسیرهای گردشگری از جمله پرواز شرکت‌های هواپیمایی به مقصد کیش لغو شده است. در حال حاضر فروش بلیت پروازهای کیش فقط از طریق دفاتر کیش ایر امکانپذیر است. بر این اساس هیچ گونه فروش تور غیر از فروش به ساکنان و شاغلان در کیش انجام نمی‌شود و امکان سفر به کیش برای سایر افراد وجود ندارد.
سخنگوی سازمان هواپیمایی در خصوص لغو پروازهای کیش گفت: تصمیمات اتخاذ شده درباره ممنوعیت سفر به جزیره کیش به علت تعطیلی اغلب مراکز اقامتی و سیاحتی این جزیره است.همچنین مسافران برای تهیه بلیت برای مسیر کیش باید فرم خوداظهاری به کیش ایر ارائه دهند. در حال حاضر به جز کیش سایر شهر‌های گردشگری از جمله مشهد و قشم لغو پروازهای خود را اعلام نکرده‌اند. پیش‌بینی دقیق و علمی از اینکه شیوع بیماری کرونا چه زمانی متوقف یا کند می‌شود، وجود ندارد.بنابراین به نظر می‌رسد ایرلاین‌ها تا ماه‌های آینده همچنان با کاهش تقاضای سفر مواجه باشند.
