یک قدم تا تولید انبوه کیت‌های تشخیص
«مقابله با ویروس کرونا، مقابله با یک ویروس جهانی است، نه ویروس ملی و ایرانی.» گرچه به گفته «پرویز کرمی» مشاور معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور و دبیر ستاد فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی، مقابله با این ویروس جهانی، اقدامی جهانی است و شاهد آن هم تحویل کیت‌های تشخیص کرونا از کشور چین و سازمان جهانی بهداشت هستند اما این مبارزه وجه ملی نیز دارد، تلاش این معاونت برای تولید داروهایی به نام «داروهای ضد کرونا» نیز از این دست تلاش‌های ملی برای مبارزه با ویروس جهانی هستند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، کرمی خبر از ساخت کیت‌های تشخیص کرونا به دست شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی می‌دهد و تاکید می‌کند که این کیت‌ها در کمتر از یک ماه بعد قابل ارایه به کادر پزشکی کشور هستند، علاوه بر آن اگر داروهای ضد کرونا بتوانند مراحل تست انسانی خود را به سلامت پشت سر بگذارند به زودی شاهد تولید دو داروی مکمل و ضد کرونا در کشور خواهیم بود. مشاور معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور علاوه بر اعلام این خبر، تاکید می‌کند که ساخت این داروها به منزله ساخت واکسن نیست و خبرهای مدعی ساخت واکسن در بازه زمانی کمتر از یک ماه را شایعه می‌خواند، زیرا:«تولید واکسن حداقل یک سال طول می‌کشد. بعد از ساخت واکسن هم باید مراحل تزریق به انسان و مراحل بالینی افراد مختلف طی شود و سازمان‌های جهانی واکسن را بررسی کنند و صحه بگذارند. تمام این مراحل زمانبر است و نمی‌توان ادعا کرد که در یک ماه واکسن تولید میشود. این گفته‌ها صحت ندارد.»
ساخت کیت‌های تشخیص کرونا چطور و از چه زمانی آغاز شد؟ برای انتخاب شرکت‌ها چه مراحلی را طی کردید؟
پیش از پاسخ به سوال شما می‌خواهم هم از جایگاه معاونت علمی و هم از جایگاه یک شهروند از همه پزشکان، پرستاران و کادر درمانی کشور بابت تلاش‌ها و زحماتشان سپاسگزاری کنم. از همان روزهای اولی که موضوع ویروس کرونا در کشور مطرح شد، معاونت علمی رییس‌جمهوری، کمیته‌ای را در مقابله با کرونا زیر نظر آقای دکتر ستاری با حضور همکاران بخش‌های مرتبط تشکیل داد. ما فراخوانی دادیم و از شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌هایی که می‌توانستند کار فوق‌العاده‌ای انجام دهند، دعوت به همکاری کردیم. بعد از این فراخوان حدود ۲۰۰ طرح به کمیته واصل شد و از این میان 100 طرح مورد مطالعه دقیق قرار گرفت. حدود ۵۰ شرکت دانش‌بنیان داوطلبانه در ستاد زیست فناوری شرکت کرده و گفته بودند که آمادگی ساخت کیت تشخیص کرونا را دارند. ستاد زیست فناوری، طرح‌های این ۵۰ شرکت را مورد مطالعه قرار داد و از میان آنها ۵ شرکت انتخاب شدند و ما سفارش ساخت کیت‌ها را به آنها دادیم و قرار شد تا یک ماه این کیت‌ها ساخته شوند.
این شرکت‌ها با چه مشخصه‌هایی انتخاب شده‌اند؟
اول اینکه این شرکت‌ها سابقه ساخت کیت در زمینه‌های دیگر را داشتند، دوم باید متعهد می‌شدند که می‌توانند در کمترین زمان و با بالاترین دقت این کیت‌ها را به ما تحویل بدهند. هفته گذشته قرارداد با این شرکت‌ها منعقد شد و می‌توانم این خبر مسرت‌بخش را بدهم که از زمان عقد قرارداد یعنی روز چهارشنبه هفته گذشته این 5 شرکت اطلاع داده‌اند که خیلی زودتر از یک ماه می‌توانند این کیت‌ها را در اختیار ما قرار دهند. این شرکت‌ها پیش از این سابقه ساخت کیت برای بیماری‌های مختلف را داشته‌اند.
مثل چه بیماری‌هایی؟
این شرکت‌ها خلق‌الساعه به وجود نیامده‌اند، تجربه و سابقه کار در حوزه ساخت کیت برای بیماری‌های عفونی دیگری داشتند، منتها دانش فنی در حوزه کیت‌های کرونا را نداشتند و این هم حادث میشود و کمتر از یک ماه کیت‌های ایران ساخت کرونا برای مصرف عموم توزیع میشود. کیت‌هایی که اکنون مصرف میشود یا از سوی سازمان جهانی بهداشت یا از سوی چین به ایران هدیه داده شده‌اند. اما خوشبختانه با نظارت کامل سازمان غذا و دارو و امتیاز و شاخص‌هایی که پیرو این نظارت داشتند، این قرارداد بسته و این کار شروع شد. برای ساخت کیت باید بازار و صرفه‌ای برای شرکت‌ها باشد تا وارد این کار شوند. به همین دلیل معاوت علمی و سازمان غذا و دارو، فروش این محصولات را تضمین کرده‌اند. ما به این منظور فراخوان داده بودیم. فراخوان برای دستگاه‌های تولید ماسک نانو، دستگاه‌های تولید ژل و مواد ضد عفونی، تولید ماسک ضدعفونی N95 وN99، کیت تشخیص کرونا، سامانه‌های نرم‌افزاری شامل مدل‌سازی، پایش، شبیه‌سازی و داروهای ضد کرونا، مکمل و سایر محصولات. از بین شرکت‌هایی که فراخوان را اجابت کردند، دو شرکت در زمینه داروهای ضد کرونا و دو شرکت هم در زمینه داروهای مکمل شرکت کرده بودند. طی این مدت، مراحل حیوانی را طی کردند و قرار شد اگر بتوانند از کمیته اخلاق وزارت بهداشت کد اخلاق بگیرند با آنها وارد عقد قرارداد بشویم. کد اخلاق به این منزله است که این شرکت‌ها اجازه تزریق این دارو را به انسان بعد از طی مراحل بالینی حیوانی پیدا می‌کنند. روز چهارشنبه این دو شرکت در زمینه داروی ضد کرونا و دو شرکت هم در زمینه مکمل کد اخلاق را گرفتند و وارد مرحله تست انسانی شدند.
منظور شما از داروهای ضد کرونا چیست؟ احیانا اشاره‌ای به ساخت واکسن دارید؟
تمام اخباری که در خصوص واکسن کرونا در ایران منتشر شده، شایعه است.
چرا؟
من پزشک نیستم اما از بعد علمی توضیح می‌دهم. تولید واکسن حداقل یک سال طول می‌کشد. بعد از ساخت واکسن هم باید مراحل تزریق به انسان و مراحل بالینی افراد مختلف طی شود و سازمان‌های جهانی واکسن را بررسی کنند و صحه بگذارند. تمام این مراحل زمانبر است و نمی‌توان ادعا کرد که در یک ماه واکسن تولید میشود. این گفته‌ها صحت ندارد.
در مورد داروهای ضد کرونا و مکمل توضیح می‌دهید که چه ویژگی‌هایی دارند و چطور عمل می‌کنند؟
این داروها روی موارد مشابه حیوانی تست و اثرگیری شده و بعد از گرفتن کد اخلاق و اجازه تزریق روی انسان، این داروها تست می‌شوند و ممکن است اثر کنند، یعنی شرایط بیمار را بهتر کنند. برای مثال اگر کرونا به کبد و ریه افراد آسیب می‌رساند، این داروها صدمات را کنترل می‌کند. اگر این داروها چنین دستاوردی داشته باشند، می‌گوییم دارو اثر کرده و جزو داروهای ضد کروناست. اگر اثر کم باشد اما شکایت بیمار را در بیماری کم کند، می‌توانیم بگوییم مکمل است و می‌تواند بدن را در برابر کرونا تقویت کند بنابراین بحث ما بحث تولید واکسن نیست. بحث داروهایی است که اثر تخریبی کرونا در بدن را کم و مراحل بهبودی بیمار را تقویت می‌کنند.
آخرین خبری که از نتیجه‌بخشی این داروها دارید، چیست؟
اولا این دو دارو کد اخلاق گرفته‌اند بعد اینکه مراحل تست انسانی شروع شده و امیدوارم هفته آینده از طریق ستاد زیست فناوری اخبار خوبی را برای جامعه داشته باشیم.
توان به تولید انبوه رساندن این داروها را هم دارید؟
بله. همان طور که برای تولید ماسک این کار را کردیم. دو دستگاه تولید ماسک از قبل ساخته شده و آماده بارگیری برای کشور کره بود با شیوع کرونا در کشور ما بلافاصله این انتقال را متوقف کردیم و تولید آن در داخل کشور شروع شد. ستاد نانوی معاونت علمی هم در این مدت توانست با دو کارخانه در حوزه تولید ماسک‌های معمولی مذاکره کند و خط تولید آنها را بازگرداند. در حال حاضر تولید روزانه ۳۰۰ هزار ماسک توان کشور است.
این ماسک‌ها در کجا توزیع می‌شوند؟
ما این ماسک‌ها را مستقیم تحویل وزارت بهداشت می‌دهیم و از طریق این وزارتخانه توزیع صورت می‌گیرد. کیت‌ها نیز به همین صورت توزیع خواهند شد.
پیش از این وزارت دفاع نیز از آمادگی خود برای تولید کیت گفته بود. این دو اقدام موازی هستند؟
کمیته مشترک بین ستاد زیست فناوری معاونت علمی و سازمان غذا و دارو، مسوول نظارت و ساخت و ارایه این کیت‌ها به مرکز است. هر کدام از شرکت‌های دانش‌بنیان وابسته به هر دستگاهی که باشند باید با نظارت این دو نهاد مسوول این کار را انجام دهند. احتمالا خبر این طور بوده که دو تا از شرکت‌های وزارت دفاع وارد این کار شده‌اند اما نظارت و تولید تحت این دو نهاد مسوول است.
خط تولیدی برای ساخت انبوه در نظر گرفته‌اید؟
نمونه اولیه ساخته شود و نظارت‌های لازم صورت بگیرد بلافاصله وارد خط تولید انبوه میشود.
سرمایه‌گذاری دولت برای تولید این کیت‌ها چقدر است؟
هر چقدر که نیاز بازار باشد ما مشکلی نداریم. هم معاونت علمی هم صندوق نوآوری شکوفایی وارد این کار شده‌اند.
استاندارد این کیت‌ها توسط کدام مراجع تایید میشود؟
سازمان غذا و دارو استانداردهای به روزی بر اساس استانداردهای جهانی دارد. دولت از مواردی که به سلامت مردم مربوط میشود، تخطی نمی‌کند و نمی‌تواند هم بکند. این کیت‌ها هم باید توسط سازمان‌های جهانی تایید شود و هم از آخرین و روزآمدترین استانداردها برخوردار باشد. اطلاعات موجود در مورد ساخت کیت‌ها، اطلاعات در گردش است و این مقابله، مقابله جهانی است نه با ویروس ملی و ایرانی.
