الکلی که جان می‌گیرد
خبر تلخ و جانکاه است؛ فوت 20 نفر در اهواز به‌خاطر مصرف الکل صنعتی! این خبر جز‌ئی از حوادث تلخی است که طی چند روز گذشته از مسمومیت با الکل صنعتی در کشور مخابره می‌شود.
ترس از ابتلا به کرونا و کمیاب شدن مواد بهداشتی همچون اسپری و ژل‌های ضدعفونی بخصوص الکل موجب شده برخی از سودجویان با سوءاستفاده از این موقعیت با پخش مواد غیراستاندارد و حتی خطرناک جان دیگران را به خطربیندازند.
مراجعه بیمارانی در تهران و چند شهر دیگر از جمله کرج و تبریز و اهواز حاکی از این است که همگی آنها به‌دلیل مصرف الکلهای غیراستاندارد مسموم شده‌اند که تعدادی از آنها به‌دلیل شدت مسمومیت جان خود را از دست داده‌اند.
پیش از این نیز تصاویری از مسمومیت‌ها و نحوه تغییر رنگ الکل صنعتی با استفاده از چند قطره مواد سفید‌کننده (وایتکس) در فضای مجازی دست به دست شده بود. به‌دنبال افزایش مراجعه مردم برای تهیه الکل متانول، انجمن داروسازان ایران نیز نسبت به مسمومیت با متانول هشدار داد و از مردم خواست مواد و تجهیزات بهداشتی‌شان را از داروخانه‌ها تهیه کنند.
دکتر علی‌محمد علی محمدی، رئیس بخش آموزش و متخصص مسمومیت‌های پزشکی قانونی استان تهران درباره مسمومیت‌های ناشی از الکل صنعتی می‌گوید: «این روزها به‌دلیل شیوع بیماری نوظهوری به‌نام کرونا در کشور، ترس عمومی از آلوده شدن به این ویروس، سبب رفتارهای نامتعارف در جامعه شده است. یکی از این رفتارها استفاده بی‌مورد و بیش از حد از الکل برای ضدعفونی کردن دست‌ها، سطوح، لباس و حتی خوراکی‌ها و گاهی غرغره کردن آن برای استریل کردن دهان است.»
اما سؤال اینجاست که الکل صنعتی چگونه می‌تواند منجر به مرگ شود. دکتر علی محمدی می‌گوید: «الکل اتانول ۷۰ درصد بهترین خاصیت ضد میکروبی را دارد و بعضی از الکل‌ها مانند «متانول» یا همان الکل صنعتی و «اتیلن گلایکول» یا الکلی که در ضد یخ‌ها استفاده می‌شود، خاصیت میکروب کشی کمتری دارد. باید اشاره کنم اتانول نیز در غلظت‌های بالا یا پایین از خاصیت ضد میکروبی اش کاسته می‌شود به همین دلیل نوشیدنی‌هایی با درصد الکل مجاز و حتی غیرمجاز اصولاً خاصیت ضدمیکروبی ندارند. بر عکس مصرف الکل سبب تضعیف سیستم ایمنی می‌شود.» وی می‌افزاید: متأسفانه مصرف بی‌رویه الکل توسط افرادی که قبلاً الکل مصرف می‌کردند، یا افرادی که به تصور ضد میکروبی بودن الکل خوراکی به‌دنبال شیوع کرونا آن را مصرف می‌کنند، همچنین شست‌و‌شوی بی‌رویه دست‌ها با الکل یا آلوده کردن لباس‌ها یا دهان شویه کردن با الکل، سبب مسمومیت‌های زیادی در روزهای گذشته شده است.
علی محمدی در ادامه می‌گوید:« خطرناک‌تر از این موضوع استفاده از الکلهای صنعتی مانند متانول و اتیلن گلایکول به جای الکل اتانول است. در صنعت معمولاً این دو نوع الکل را با رنگدانه‌هایی به رنگ زرد، نارنجی، سبز، آبی یا قرمز رنگی می‌کنند تا نشان از خطرناک بودن متانول باشد. همچنین ممکن است، موادی که طعم و بوی آنها را تغییر می‌دهد به آنها اضافه شود تا مورد استفاده خوراکی قرار نگیرند.»
این متخصص مسمومیت می‌افزاید برخی سودجویان با استفاده از چند قطره سفید‌کننده آب ژاول که به وایتکس معروف است، متانول را بی‌رنگ کرده و به اسم الکل اتانول، به فروش می‌رسانند. بنابراین باید گفت مصرف‌کنندگان ناآگاه این الکل سمی و خطرناک را به‌عنوان الکل اتانول مصرف کرده، غافل از آنکه خوردن ۱۰ سی‌سی متانول صد درصد یا ۳۰سی‌سی متانول ۴۰ درصد(۲ قاشق غذاخوری)، بدون درمان می‌تواند سبب مرگ شود!
علی محمدی به ابعاد دیگر پر خطر بودن الکل صنعتی هم اشاره می‌کند ومی گوید: «اگر حجم کمی از متانول از راه پوست یا به‌صورت استنشاقی جذب شود، می‌تواند خطرناک باشد. سه یا چهار نوبت شست‌و‌شوی دست‌ها با متانول یا غرغره کردن دو نوبت متانول صد درصد می‌تواند این حجم از ماده سمی متانول را وارد بدن کند. همچنین اگر سطحی به وسعت چند متر مربع، با الکل متانول شست‌و‌شو داده شده و فرد در معرض استنشاق متانول تبخیر شده قرار گیرد، می‌تواند سبب مسمومیت جدی و حتی مرگ یا کوری فرد شود.»
وی می‌گوید مسمومیت با متانول علائمی همچون تهوع، استفراغ، اسهال، سرگیجه، تنگی نفس، درد شدید شکمی، بی‌قراری و تاری دید است. این علائم از چند دقیقه بعد از مصرف تا ۷۲ ساعت بعد از مصرف می‌تواند رخ دهد.
مسمومیت با اتیلن گلایکول که به‌عنوان ضد یخ استفاده می‌شود علائمی همچون درد شکمی، اسهال، استفراغ، تشنج و اغما، تهوع و نارسایی قلبی و کلیوی دارد.
اگر کسی بعد از استفاده از الکل دچار چنین علائمی شد باید در سریعترین زمان به مراکز مسمومیت مراجعه کند. در بیشتر موارد برداشت سم با دیالیز تنها راه درمانی است. در غیر این صورت احتمال مرگ یا عوارض جدی وجود دارد.
