سایه تنش آمریکا و اروپا بر کنفرانس مونیخ
جنگ در یمن و لیبی، بالا‌گرفتن تنش‌ها در خاورمیانه و مسدود کردن اغلب راه‌های ارتباطی کشمیر از سوی هند از جمله مهم‌ترین نگرانی‌های ژئوپلیتیک مورد بحث در کنفرانس امنیتی مونیخ محسوب می‌شوند. این کنفرانس که از آن به‌عنوان «داووس امنیتی و سیاست خارجی» هم یاد می‌شود، از روز گذشته در مونیخ آلمان آغاز به کار کرد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، همچنین کنفرانس امسال مونیخ هم مانند سال‌های اخیر تحت تأثیر سیاست ترامپ در قبال اروپا است. از آغاز ریاست‌جمهوری ترامپ، رابطه اتحادیه اروپا و ایالات متحده به دلیل سیاست‌های ترامپ برای دور‌کردن واشنگتن از اتحادیه اروپا و ناتو پرتنش‌تر شده است. علاوه بر تنش اروپا با ایالات متحده، رهبران اتحادیه اروپا نگرانی‌های داخلی هم دارند که برگزیت و نیز گسترش ملی‌گرایی و ضدلیبرال از جمله مهم‌ترین این نگرانی‌ها محسوب می‌شوند.
شعار نشست امسال «بی‌غربی» نام‌گذاری شده و برگزارکنندگان از شرکت‌کنندگان در این نشست خواسته‌اند تا شرایطی را در نظر بگیرند که در آن، جهان و حتی غرب، «کمتر غربی باشند» و تحت چنین شرایطی که از تأثیر و نقش‌آفرینی قدرت‌های غربی کاسته می‌شود، امنیت جهان چگونه تأمین خواهد شد.
در سال‌های اخیر و در سایه سیاست‌های جنجالی دونالد ترامپ، کنفرانس امنیتی مونیخ که از سال 1963 آغاز به کار کرده، به صحنه تنش میان رهبران ایالات متحده تبدیل شده است. در کنفرانس سال گذشته مونیخ جدالی لفظی میان آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و مایک پنس، معاون دونالد ترامپ بر سر خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای با ایران درگرفت. واشنگتن خواسته بود قدرت‌های اروپایی هم به پیروی از آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران خارج شوند که با مخالفت مرکل روبه‌رو شد.
در نشست امسال هم سیاست‌های دونالد ترامپ و تبعات آن یکی از مهم‌ترین و چالش‌برانگیزترین موضوعات مورد بحث خواهد بود. در آستانه کنفرانس مونیخ، ایالت متحده اعلام کرد راه زیادی تا صلح با طالبان در افغانستان باقی نمانده است. در حاشیه کنفرانس مونیخ قرار است مایک پمپئو، وزیر خارجه و مایک اسپر وزیر دفاع آمریکا با اشرف غنی احمدزی، رئیس‌جمهور افغانستان دیدار و مذاکره کنند و این احتمال وجود دارد که توافق آتش‌بس، یک‌هفته‌ای در افغانستان به توافق دائمی تبدیل شود. اما در این میان اروپا جز میزبانی دیدار مقام‌های ارشد آمریکا و افغانستان، نقش چندانی در توافق دو طرف ایفا نمی‌کند. انتظار می‌رود موضوع ایران بازهم به بحثی داغ میان اروپا و ایالات متحده تبدیل شود. واشنگتن به بریتانیا، فرانسه و آلمان فشار می‌آورد تا با خروج از توافق هسته‌ای با ایران، زمینه را برای بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه تهران به دلیل نقش این توافق از سوی ایران فراهم کنند اما رهبران این سه کشور تاکنون در برابر این خواسته واشنگتن ایستادگی کرده‌اند.
علاوه بر افغانستان و ایران، طرح صلح خاورمیانه که اخیرا ترامپ از آن رونمایی کرده و واکنش‌های زیادی در پی داشته هم از دیگر موضوعاتی است که بحث‌های داغی در کنفرانس مونیخ ایجاد خواهد کرد. رهبران اروپایی، طرح صلح ترامپ را کاملا جانبدارانه به سود اسرائیل می‌دانند و از تضییع حقوق فلسطینی‌ها در طرح صلح ترامپ انتقاد کرده‌اند. سه‌شنبه گذشته هم اعضای اروپایی شورای امنیت سازمان ملل، طرح صلح آمریکا را «کاملا برخلاف توافق‌های بین‌المللی» دانستند.
باوجودآنکه اروپا درحال‌حاضر در بسیاری از چالش‌های مهم بین‌المللی نقشی تعیین‌کننده ندارد اما درباره لیبی موضوع کمی متفاوت است. در هفته‌های گذشته آلمان تلاش زیادی کرده تا نقش میانجی را برای پایان‌دادن به جنگ داخلی لیبی ایفا کند و در ابتدای سال 2020 هم نشستی بین‌المللی با حضور طرفین درگیر در این کشور و کشورهای حامی آنها ترتیب داد. انتظار می‌رود آلمان از فرصت میزبانی کنفرانس مونیخ هم برای پیشبرد تلاش‌های خود برای متعهد ساختن طرف‌های درگیر در لیبی به تحریم تسلیحاتی این کشور از سوی سازمان ملل با هدف پایان‌دادن به بحران لیبی استفاده کند.
براساس اعلام برگزارکنندگان، نشست امسال مونیخ قرار بود چهره‌ای تازه هم داشته باشد. کره شمالی در روزهای گذشته اعلام کرد که برای نخستین بار در کنفرانس مونیخ شرکت خواهد کرد و برای این منظور، کیم سون گیونگ، معاون وزیر خارجه خود را رهسپار مونیخ کرده است. اما روز گذشته رسانه‌های کره جنوبی خبر دادند که به دلیل شیوع کرونا‌ویروس در چین و کشورهای شرق آسیا، احتمالا سفر این مقام کره شمالی لغو خواهد شد. با‌این‌حال مقام‌های چینی سفر خود را به مونیخ لغو نکرده‌اند و انتظار می‌رود کوتاهی و پنهان‌کاری‌های چین در هفته‌های ابتدایی شیوع کرونا و نیز موضع‌گیری‌های تند پکن علیه اعتراض‌های دموکراسی‌خواهانه در هنگ‌کنگ از جمله موضوعاتی باشد که مقام‌های غربی را در برابر فرستادگان چین قرار می‌دهد.
