چرا بزرگان بورس از بازدهی بازار جامانده‌اند؟

به گونه ای که به نظر می رسد طی سال های اخیر صندوق ها به تدریج در بازار سرمایه شناخته شده و مورد استقبال فعالان آن قرار گرفته اند. مدیریت پرتفوی این صندوق ها توسط مجموعه ای از کارشناسان و مدیران حرفه ای آگاه به فضای بازار سرمایه و دارای سابقه درخشان تحصیلاتی و کاری یکی از مواردی است که همواره از آن به عنوان مهمترین مزیت های صندوق های سرمایه گذاری یاد می شود. بطوریکه در صندوق ها این مدیران حرفه ای هستند که پرتفوی سرمایه گذاری مجموعه ای از سهامداران حقیقی یا حقوقی را تشکیل می دهند و با نگاهی بلندمدت یا میان مدت در سهام شرکت های بورسی سرمایه گذاری می کنند. براساس این گزارش، علاوه بر شرکت های کارگزاری، شرکت های تأمین سرمایه از جمله نهادهای مالی هستند که اقدام به تأسیس و راه اندازی صندوق های سرمایه گذاری مشترک کرده اند. ارایه خدمات مشاوره به شرکت ها جهت اصلاح ساختار آنها و نیز تأمین منابع مالی مورد نیاز از جمله مواردی است که جزو وظایف اصلی این مجموعه ها به شمار می رود.

براساس اطلاعات موجود هفت شرکت تأمین سرمایه در حوزه بازار سرمایه و بورس فعالیت می کنند که شرکت های تأمین سرمایه امین و نیز تأمین سرمایه نوین شامل مجموعه های مذکور می باشند. اگرچه تأمین سرمایه امین نخستین و بزرگترین شرکت تأمین سرمایه در بازار سرمایه ایران و تأمین سرمایه نوین نیز یکی از اولین بانک های سرمایه گذاری فعال در کشور می باشند و برخورداری از مدیران حرفه ای با سابقه عالی تحصیلاتی و فعالیت در حوزه بازار سرمایه یکی از افتخارات این دو مجموعه به شمار می رود، اما در عمل و با نگاهی به نحوه عملکرد مدیران این دو شرکت در می یابیم که طی مدت زمان فعالیتشان چندان مناسب عمل نکرده اند. براساس این گزارش، در حالی شرکت تأمین سرمایه امین مدیر و متولی صندوق سرمایه گذاری مشترک توسعه بازار سرمایه و تأمین سرمایه نوین مدیر صندوق سرمایه گذاری مشترک نوین نیک می باشد که بررسی چگونگی میزان بازدهی اعطایی آنها به سهامداران طی سال اخیر و نیز از آغاز فعالیت آنها و در نهایت مقایسه آن با بازدهی بورس طی سال اخیر بیانگر عملکرد ضعیف مدیران صندوق های سرمایه گذاری مذکور می باشد.

براساس این گزارش، شاخص کل طی یک سال اخیر بازدهی مثبت 105 درصدی را کسب کرده و متوسط بازدهی مثبت نزدیک به 136 درصدی دستاورد شرکت های بورسی طی مدت زمان مذکور بوده است. اگرچه بنا به اعتقاد اغلب کارشناسان و فعالان بازار سرمایه میانگین بازدهی شاخص کل نمی تواند معیار مناسبی جهت مقایسه میزان بازدهی های کسب شده توسط صندوق ها باشد، اما روند قیمتی سهام شرکت های بورسی و میزان رشد آنها عیار مناسبی جهت انجام این امر به نظر می رسد. چراکه به طور معمول پرتفوی صندوق های سرمایه گذاری مشترک عمدتاً از صنایع مطرح بورس و شرکت های فعال در آن تشکیل می شوند. به گونه ای که سرمایه گذاری در صنایع پتروشیمی، خودرو و چند رشته ای صنعتی بیشترین وزن پرتفوی صندوق سرمایه گذاری مشترک توسعه بازار سرمایه را تشکیل می دهند و صنایع خدمات فنی و مهندسی، انتشار و چاپ از جمله گروه هایی هستند که درصد بالایی از سرمایه گذاری های صندوق سرمایه گذاری نوین نیک را به خود اختصاص می دهند. این در حالی است که میزان بازدهی های کسب شده توسط صنایع مذکور طی یک سال اخیر به شرح جدول زیر می باشد. حال این سوال مطرح می شود که چرا میزان بازدهی کسب شده توسط دو صندوق سرمایه گذاری مشترک که همواره سرمایه گذاری بلندمدت و میان مدت در سهام شرکت های فعال در صنایع مطرح بورسی را به عنوان اصلی ترین استراتژی سرمایه گذاری خود مطرح می کنند، حتی نتوانسته اند به اندازه نصف میزان بازدهی های کسب شده توسط صنایع موجود در پرتفوی بورسی خود بازدهی مثبت به دست آوردند. آیا این پیامد نشانگر عملکرد ضعیف مدیران و متولیان صندوق ها که همان شرکت های تأمین سرمایه هستند، نمی باشد؟ شرکت هایی که مدعی هستند مجموعه ای از پرسنل و مدیران با برنامه های اجرایی کارآمد را در بردارند، چگونه چنین عملکرد نامناسبی را طی یک سال اخیر از خود به نمایش گذاشته اند. سالی که سهامداران و معامله گران در پی روی کار آمدن دولت یازدهم و پیدایش بارقه های امید جهت گسترش روابط بین المللی کشور، لغو تحریم های اعمالی و در نهایت بهبود وضعیت سیاسی و اقتصادی کشور دوران طلایی را صرف نظر از دو ماه اخیر سپری کردند.