بودجه‌ریزی شهرداری تحت‌تأثیر گرانی‌ها
معاون برنامه‌ریزی شهرداری تهران از تنظیم لایحه بودجه سال آینده پایتخت با رقم 27هزار میلیارد تومانی خبر داد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، مدیریت شهری تهران عزمش را جزم کرده تا سال آینده بسیاری از نیازهای پایتخت را رفع کند؛ این را می‌توان از میزان رشدی که در لایحه بودجه سال 99اعمال شده، متوجه شد. آنطور که معاون برنامه‌ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران گفته بودجه سال آینده مبلغی نزدیک به 27هزار میلیارد تومان دارد. حامد مظاهریان اعلام کرده که کار تدوین بودجه تمام شده و آماده ارسال به شورا برای بررسی و تصویب است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که اگر بودجه سال 99شهر تهران با مبلغ 27هزار میلیارد تومان نهایی شده و مصوب شود، نسبت به بودجه امسال شاهد رشد 42.63درصدی خواهیم بود؛ یعنی بودجه بیش از 8هزار میلیارد تومان افزایش خواهد یافت که رقم قابل‌توجهی به‌حساب می‌آید که مظاهریان آن‌را واقع‌بینانه توصیف کرده است.
تنظیم بودجه بر مدار برنامه 5ساله و عملکرد امسال
گزارش‌های حسابرسی و خزانه‌داری شورای شهر نشان می‌دهد شهرداری تهران در پاییز امسال با کسری ۱۸درصدی بودجه مواجه بوده است. این میزان کسری با توجه به ثبت نشدن برخی از صورت‌های مالی، طبیعی به‌نظر می‌رسد. در این میان آخرین گزارش عملکردی مالی ارائه شده از نظر درآمد و هزینه‌کرد، مربوط به آبان‌ماه است که گفته می‌شود گزارش آذر‌ماه و نه‌دوازدهم هم فردا در صحن شورا قرائت خواهد شد. شهرداری براساس بودجه مصوب شورا موظف بوده است در برش عملکردی 9ماهه خود نسبت به تامین منابع در سقف 130هزار و 721میلیارد ریال اقدام و به همین میزان مصارف خود را تنظیم و تعادل میان منابع و مصارف را برقرار کند، که در برش عملکردی 9 ماهه امسال توانسته مبلغ 98هزار و 717میلیارد ریال (75درصد) منابع را تحصیل کند. علاوه بر این، با توجه به اینکه در آخرین گزارش عملکرد برش 3ماهه، شهرداری توانسته 82درصد منابع مالی را تحصیل کند و اکنون نیز متمم بودجه‌ای با رقم حدود 5هزار و 600میلیارد تومان در دستور کار قرار گرفته، می‌توان گفت بودجه 27هزار میلیارد تومانی واقع‌بینانه است. البته برخی از اعضای شورای شهر تهران می‌گویند، طبق برنامه 5ساله سوم شهر تهران، شهرداری باید تا پایان برنامه بر مداری حرکت کند که مجموع بودجه این 5سال، 150هزار میلیارد تومان شود؛ یعنی به‌طور میانگین سالانه 30هزار میلیارد تومان بودجه. برنامه 5ساله سوم از ابتدای سال 98آغاز شده و آخر 1402به پایان می‌رسد و در این میان با یک‌حساب سرانگشتی می‌توان دریافت که برای سال آینده (سال 99) بودجه حول چه مقدار باید تنظیم شود. به‌عبارتی اگر به بودجه 18هزار و 900میلیارد تومانی امسال، رقم 5هزار و 600میلیارد تومانی متمم را اضافه کنیم به رقمی نزدیک به عدد 24هزار و 500میلیارد تومان می‌رسیم. با این اوصاف اگر میانگین سالانه 30هزار میلیارد تومان برنامه سوم را درنظر بگیریم، برای سالانه آینده بودجه 27هزار و 250میلیارد تومان به‌دست می‌آید. البته که تنظیم بودجه شهر به پارامترهای گوناگونی ازجمله وضعیت اقتصادی کشور وابستگی دارد و با توجه به نیازهای مختلف بخش‌های گوناگون مثل حمل‌ونقل، عمرانی، فرهنگی، شهرسازی، سلامت، ایمنی، هوشمندسازی و... تدوین می‌شود.
افزایش منطقی بودجه با 2نکته اساسی
حامد مظاهریان، برنامه‌ریزی و توسعه شهری شهرداری تهران
لایحه بودجه سال آینده منوط به تصویب متمم بودجه امسال توسط شوراست؛ زیرا متمم بودجه در اعداد و برنامه‌های سال آینده تأثیر می‌گذارد. اگرچه متمم بودجه سال 98در کمیسیون‌های تخصصی شورا مطرح شده و قرار بود در کمیسیون تلفیق نیز تصویب شود و به‌دلیل برخی از مباحث اولویت‌دار به تأخیر افتاده است. با توجه به آنکه رقم متمم بودجه در کمیسیون‌های مختلف شورای شهر تهران به بحث گذاشته‌ایم، بعید می‌دانم که در تصویب آن مورد و مشکل خاصی به‌وجود آید. نکته با اهمیت اینکه در شرایط ثبات اقتصادی نیاز به تهیه متمم و اصلاحیه بودجه کمتر پیش می‌آید، اما در شرایط اقتصادی که شاخص‌ها دائماً در حال تغییر است متمم و اصلاحیه اجتناب‌ناپذیر است و این موضوع انعطاف‌پذیری بودجه را نشان می‌دهد و بحث متمم اتفاق دور از انتظاری در بودجه محسوب نمی‌شود؛ بنابراین ارائه بودجه سال آینده شورا پس از تصویب متمم بودجه خواهد بود که این موضوع به هیأت رئیسه شورای شهر تهران نیز اعلام شده است. حال باید گفت که لایحه تهیه شده برای بودجه سال آینده شهر تهران حدود ۲۷ هزار میلیارد تومان است که با توجه به برنامه مصوب سوم توسعه و پیش‌بینی افزایش درآمدها واقع‌بینانه به‌نظر می‌آید. به غیراز این، یک نکته اساسی دیگر را نیز باید مدنظر قرار داد. هم‌اکنون پیشنهاد دولت برای افزایش حقوق کارکنان ۱۵درصد است اما به‌طور معمول بودجه کشور در اسفندماه به تصویب می‌رسد؛ همانطور که این عدد (میزان افزایش حقوق کارکنان) در روزهای پایانی سال گذشته تغییر و افزایش هزینه‌های شهرداری را در پی داشت، به همین دلیل نیز نیاز به ارائه متمم بودجه شد. پس ارائه لایحه متمم بودجه بستگی به متغیرهای اقتصادی دارد و این مسئله روی بودجه سال آینده هم تأثیر می‌گذارد.
افزایش درآمدهای پایدار بودجه با فرهنگسازی
امیر ساعدی داریان، کارشناس حوزه شهری و استاد دانشگاه
تجربه نشان داده که تکیه بیش از اندازه شهرداری‌ها روی وعده‌هایی که دولت می دهد، مشکلات زیادی را برای آنها به‌وجود می‌آورد. در طول تاریخ مدیریت شهری پس از انقلاب، بارها دیده‌ایم که دولت چه در بخش وظایف قانونی و چه کمک‌هایی که می‌توانسته انجام دهد، در بسیاری از اوقات دست شهرداری‌ها را رها کرده و همین سبب شده است تا این سازمان‌ها برای تامین منابع مالی مورد نیاز به سمت درآمدهای ناپایدار بروند.
در زمان مدیریت شهری پیشین تهران، 70تا 75درصد درآمدها از عوارض ساختمانی تامین می‌شد. این میزان در دوره فعلی به 60تا 65درصد رسیده که از کاهش 5تا 10درصدی درآمدهای ناپایدار حکایت می‌کند. اگرچه که گفته می‌شود بخشی از این موضوع به‌خاطر جلوگیری از شهرفروشی بوده و درآمدهای پایدار افزایش یافته اما 5درصد از کاهش درآمدهای ناپایدار از کاهش هزینه‌کردهای شهرداری در حوزه‌های عمرانی ناشی شده است. بنابراین در کلیت این مسئله که درآمدهای ناپایدار کاهش پیدا کرده، شکی نیست ولی هنوز در سهم درآمدهای پایدار، چالش‌هایی دیده می‌شود که در تنظیم بودجه سنواتی نباید آنها را نادیده گرفت. یکی از مهم‌ترین مسائل به این برمی‌گردد که شهرداری هیچ‌گاه در شهرداری در حوزه فرهنگی برای دولت و مجلس، اقدامی انجام نداده؛ از این منظر که در قوه مقننه و قوه مجریه ذهنیت لازم برای نحوه درآمدزایی و افزایش درآمدهای پایدار در شهر و شهرنشینی شکل نگرفته است. برخلاف درآمدهای کسب شده از حوزه ساخت و ساز، درآمدهای پایدار به‌شدت وابسته قوای مقننه و مجریه است و اگر این آگاهی در دولت و مجلس به‌وجود نیاید، شهرداری دستش از منابعی که باعث افزایش درآمدهای پایدار می‌شود، کوتاه خواهد بود. با فرهنگسازی دولت می‌تواند بودجه مشخصی را سالانه به شهرداری اختصاص دهد و مجلس نیز در قانونگذاری به کمک بیاید. قدم دیگری که سبب می‌شود تا میزان درآمدهای پایدار در بودجه بالا برود به کل کشور ارتباط پیدا می‌کند. در بسیاری از شهرهای دنیا برای تامین درآمدهای پایدار اخذ عوارض از تونل‌ها، بزرگراه‌ها و امثال آن کار شده و اخذ عوارض از محدوده‌های ترافیکی متفاوت با آنچه در کشور ما رخ می‌دهد، انجام می‌شود. اما در ایران برای این منظور فرهنگسازی نشده و سابقه عملکرد شهرداری هم در گذشته غلط بوده است. با فرهنگسازی می‌توان به مردم اعلام کرد که دریافت عوارض از چنین بخش‌هایی را می‌توان مستقیم در کجاها هزینه کرد که به سود زندگی شهرنشینی است. به‌طور نمونه اگر درآمد حاصل از اینگونه بخش‌ها، در توسعه حمل‌ونقل عمومی صورت بگیرد و آگاهی لازم و به‌صورت شفاف به مردم داده شود، شهروندان هم با دل خوش عوارض را می‌پردازند. بنابراین در تنظیم بودجه سالانه باید نگاهی واقع‌بینانه داشت و بیش از اندازه به قول‌های دولت تکیه نکرد. آن وقت رقم دقیق‌تر در لایحه لحاظ خواهد شد.
