خط تورم بر چهره زیبایی
اولین بخشی که در دوران رکود، تورم و عدمثبات اقتصادی در تیررس تهدید قرار میگیرد، شغل افراد است. ناامنی در این حوزه را شاید بیشتر کسانی درک میکنند که خدماتشان در دسته نیازهای ثانویه مردم است و با کوچکترین بحرانی، به راحتی از سبد خانوارها حذف میشوند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، خدماتی که درحوزه زیبایی ارائه میشوند، مانند انواع عمل زیبایی و فانتزی و خدمات آرایشی و بهداشتی و همچنین خدمات تندرستی و ورزش در این دسته میگنجند. فعالان برخی از این حوزهها از تأثیر رکود و تورم بر صنف خود و چالشهایی که با آن دست و پنجه نرم میکنند، میگویند.
بازار کار در دست غیرمتخصصان جراحی
جراحی زیبایی جزو عملهای کیفی و فانتزی محسوب میشود و اغلب درمان آن الزامی نیست. در نتیجه در مواقعی که مردم دچار فشار باشند اقبالشان به این نوع عملها کاهش پیدا میکند. سیدمهدی موسوی-فوقتخصص جراحی پلاستیک، فک و صورت و زیبایی بیشترین مشکل همصنفیهایش را اجرای ناصحیح قوانین در این بخش عنوان میکند که مشکلاتی را برای فعالان این حوزه بهوجود آورده است. او میگوید: «دخالت افراد غیرمرتبط با رشته جراحی پلاستیک که غالبا فاقد هرگونه تبحر و علمی هستند و منجر به عوارض وحشتناکی میشوند، به اعتبار کار ما لطمات فراوانی وارد کرده است. تبلیغات غیرواقعی برخی از متخصصان قلابی در شرایطی که با کاهش نقدینگی مواجه هستیم، موجب شده تا مردم برای گرفتن خدمات ارزانتر به این افراد مراجعه کنند. مردم حتی در شرایط سخت که سطح مالیشان افت پیدا میکند هم علاقهمند به گرفتن خدمات زیبایی هستند و به هر وسیلهای ولو به خطر افتادن سلامتیشان و انجام عملهای ارزان این کار را انجام میدهند. اما در این آشفتهبازار تبلیغات، نظارتی بر فعالیت بسیاری از تکنیسینهایی که عمل جراحی غیرحرفهای انجام میدهند، نیست. مردمی هم که دچار عارضه میشوند آن را به جراحان پلاستیک تعمیم میدهند که مدارک علمی دارند و این مشکلات به بدنامی این رشته دامن زده و کسی نیست که به داد گروه جراحان پلاستیک برسد و افراد ناسره را از این دسته جدا کند. البته منکر این نیستیم که حتی بین همکاران دارای مدرک ما هم افرادی هستند که به شکل صحیح عمل نمیکنند. بالای 99درصد تبلیغاتی که در شبکههای مجازی صورت میگیرد، توسط افرادی است که فاقد هرگونه مهارت، دانش تخصصی و علمی هستند و در حق مردم اجحاف میکنند». وی دلیل تمایل به مهاجرت در بین متخصصان جراحی و زیبایی به خارج از کشور و انجام عملهای زیبایی در کشورهای همسایه را کسب درآمدهای بهتر عنوان میکند که رو به افزایش است. او میگوید: «علت این است افرادی که میخواهند با سلامت در کشور خودمان کار کنند، تحت فشار هستند. عمل جراحی در تمام دنیا ارتباطی بین پزشک و بیمار است. اما در ایران قوانینی گذاشتهاند که هزینههای عملهای جراحی و زیبایی فقط باید براساس تعرفههای تعیین شده توسط وزارت بهداشت محاسبه شود. در چنین شرایط کاری افراد قانونمدار ضربه میخورند چون تعرفهها را رعایت میکنند، ولی متقلبان پزشکنما با ترفندهای مختلف رقمهای گزافی را از بیماران دریافت میکنند. هر چند که نظارتها بهتر شده اما افراد سوءاستفادهگر میتوانند همیشه از آب گلآلود ماهی بگیرند».
2هزار دندانپزشک مهاجرت کردهاند
کار و بار دندانپزشکها که در حوزه زیبایی خدمات میدهند این روزها مانند سابق سکه نیست و تنشهای اقتصادی به آنها نیز ضربه وارد کرده است. علیتاجرنیا- رئیس هیأت مدیره انجمن دندانپزشکی ایران میگوید: «درمانهای دندانپزشکی، اغلب براساس انتخاب افراد است و جز موارد خاص که درد به عصب میرسد، جنبه اورژانس ندارد. در حوزه سلامت، دندانپزشکی جزو مواردی است که پیش از همه درمانها از سبد خانوار حذف میشود. این روزها بیماران قشر متوسط به بالا که قبلا به مطبهای خصوصی برای کشیدن دندان مراجعه میکردند اکنون به مراکز دولتی و کلینیکهایی مراجعه میکنند که عمدتا تحت پوششهای بیمهای دندانپزشکی هستند». البته گزارشهای میدانی از مردم و حجم مراجعه به مطبهای زیبایی نشان میدهد که با وجود درآمدهای کم، هنوز هم مردم به گرفتن خدمات زیبایی راغبند. حتی برخی از افراد با وجود مشکل در تامین ضروریات اولیه زندگی، حاضر به انصراف از گرفتن خدمات زیبایی نیستند. تاجرنیا درخصوص مراجعه مردم به مطبهای دندانپزشکی میگوید: «مراجعه به دندانپزشکیها نسبت به گذشته کمتر شده و سطح کارکرد بهشدت کاهش پیدا کرده. همین موضوع باعث شده تا سیل مهاجرت دندانپزشکان به خارج از کشور در سالهای اخیر افزایش پیدا کند.
کسب درآمدهای بالاتر با توجه به تغییر ارزش ارز، دندانپزشکان زیادی را ترغیب به مهاجرت کرده است. در تورنتوی کالانادا بالغ بر هزار نفر در کانون دندانپزشکان ایرانی عضو هستند که سهچهارم آنها طی چند سال اخیر مهاجر کردهاند. طی چند سال اخیر نزدیک به 2هزار نفر از ایران مهاجرت کردهاند که این روند از سال گذشته شتاب بیشتری بهخود گرفته. بیشتر افراد هم متقاضی مهاجرت به عمان هستند». سالانه 3هزار نفر وارد حوزه دندانپزشکی میشوند که 2هزار نفر آنها ورودی دانشگاهها و هزار نفر هم دانشجویان خارج کشور هستند. رئیس هیأت مدیره انجمن دندانپزشکی ایران با توجه به این موضوع اظهار میکند: «این حجم ورود بهشدت بازار کار را تحتتأثیر قرار میدهد. بدون شک این شغل در آینده مانند پزشکی عمومی اشباع خواهد شد و بازار خود را از دست خواهد داد». وی در مورد درآمد دندانپزشکان معتقد است: «دستمزدها بالا نیست. هزینههای تمامشده مواد مصرفی و تعرفههای واردات تجهیزات این حوزه 4 برابر شده. بهعنوان مثال اگر شما برای یک خدمت ترمیمی 300هزار تومان به یک مرکز میدهید 100هزار تومان دستمزد همکار ماست و مابقی هزینههای تمامشده. از طرفی دیگر ارز دولتی هم تخصیص داده نمیشود. در واقع تورم، تغییر ارز و وضع اقتصادی موجود بهشدت درمانهای این حوزه را گران کرده اما آن چیزی که این وسط ثابت مانده و چه بسا کم شده، دستمزد است. درآمدهای دندانپزشکان خیلی افزایشی نیست و بالارفتن تعرفهها نتوانسته در مجموع دریافتیها و درآمد قابل توجهی را برای همکاران من ایجاد کند. اما نگاه مردم به مطبهای خاصی که در موقعیتهای خاصی قرار دارند، معطوف است».
آسیب کم آرایشگران از تورم
آرایشگری بهعنوان یکی از کسب و کارهایی که در حوزه زیبایی خدمات میدهد، شغلی بسیار زودبازده است. به این معنا که افراد پس از دیدن آموزشهای لازم، در مدت زمان کوتاهی میتوانند درآمد کسب کنند. البته میزان درآمد آرایشگران بسیار متفاوت است اما طبق گفته صهبا زهتاب -مدیر اتحادیه صنف پیرایشگران شهرستان شمیرانات- در 2سال اخیر شرایط خیلی برای شاغلان این صنف بحرانی نشده. وی معتقد است که آرایشگران طی سالهای تورم در حوزه خدماترسانی با مشکلات عدیدهای روبهرو نشدهاند. البته قطعا در بخش زیبایی درآمدها کاهش یافته اما طوری نبوده که بخواهد این صنفها را به تعطیلی بکشاند چون مواد مصرفیای که استفاده میکنند از دستمزد دریافتی بسیار پایینتر است. به همین علت این صنف چالشهای کمتری دارد که مردم درهرحال ناچارند برای گرفتن حداقل خدماتی مانند اصلاح و آرایش و پیرایش موهایشان ماهی یکبار به این مراکز مراجعه کنند. بنابراین از تعداد مشتریان این مراکز مانند اصناف دیگر آنقدری کاسته نشده است. شهربانوعابدی -رئیس اتحادیه آرایشگران زنانه تهران- نیز میگوید: «وضعیت صنف آرایشگران نسبتا خوب است با وجود اینکه وضعیت اقتصادی موجب شده تا رونق کارشان مانند سابق نباشد اما مدیریت شده. از آنجا که خدمات آرایشی مربوط به بهداشت فردی و مرتبط با سلامت جامعه بهخصوص بانوان است این واحدهای صنفی کمافیالسابق فعال هستند. درصد صدور پروانه کسب و ابطال پروانه کسب هم در سالهای ۹۶و۹۷و۹۸ تقریبا یکسان است.»
باشگاهداران 9 برابر ضعیفتر از سال 95
با اینکه امروزه حوزه پراهمیت ورزش جایی در سبد خانواده پیدا کرده است و بخشی از درآمدشان را بهخود اختصاص میدهد، اما بسترهای درآمدزایی باشگاهها آنچنان که باید و شاید فراهم نیست. درحالیکه باشگاهداری از اهمیت بالایی برخوردار است و بدون حضور بخش خصوصی ورزش به جایگاه حقیقی خود نمیرسد، مشاهده میکنیم که سرمایه فعالان این بخش بازدهی خوبی ندارد و بسیاری از آنها به ناچار از این شغل کنارهگیری کردهاند. محمد بنت جواد -مدیر باشگاه ورزشی نیاک- میگوید: «مشتریهای ما در مقایسه با سال 95 یکسوم و در مقابل، هزینهها 3برابر شده است. بسیاری از مشتریهایمان را بهخاطر افزایش شهریهها از دست دادهایم. ما 9برابر از سال 95 ضعیفتر شدهایم. بسیاری از باشگاهداران که ملک برای خودشان نبود و ملک اجارهای داشتند، قادر به ادامه کار نشدند و از این کار کنارهگیری کردند. کسانی هم که هنوز با این شرایط به زور سرپا ماندهاند فقط خرج روزمره و اجاره بهایشان را در میآورند. مردم بهعلت تورم و گرانی مانند گذشته نمیتوانند هزینه کنند. از طرفی تامین معاش زندگی و کار مضاعفتر موجب شده تا فرصتی برای آمدن به باشگاه پیدا نکنند. در گذشته نیازهای اولیه شامل خوراک، پوشاک و مسکن بود اما با وضعیت موجود همه فقط به فکر تامین خوراک هستند. بسیاری از ورزشکاران بهخاطر اینکه نمیتوانند هزینههای تغذیهای باشگاه را تامین کنند به ناچار از ورزش حرفهای فاصله گرفتهاند. من خودم ورزش حرفهای میکردم اما بهعلت اینکه قادر نیستم تغذیه مناسب با آن را تامین کنم، ورزش نمیکنم چون فعالیت حرفهای نیاز به هزینه کردن دارد. 90درصد کسانی که به باشگاه مراجعه میکنند قشر کاسب هستند و کارمندان دیگر قادر به دادن شهریه 120تا 150هزار تومانی ما نیستند. البته قشر کاسب هم فقط ورزش میکنند اما نمیتوانند مکملهای ورزشیشان را تامین کنند.»
هزینه ورزش
ورزش حرفهای میکردم اما بهعلت اینکه قادر نیستم تغذیه مناسب با آن را تامین کنم، ورزش نمیکنم چون فعالیت حرفهای نیاز به هزینهکردن دارد. 90درصد کسانی که به باشگاه مراجعه میکنند قشر کاسب هستند و کارمندان دیگر قادر به دادن شهریه 120تا 150هزار تومانی ما نیستند. البته قشر کاسب هم فقط ورزش میکنند اما نمیتوانند مکملهای ورزشیشان را تامین کنند