پکن، تنها مشتری رسمی نفت ایران

به گزارش اقتصادآنلاین، وحید حاجی پور در روزنامه جوان نوشت؛ با وجود تنگ‌تر شدن دامنه تحریم‌ها علیه ایران و فشار بیشتر امریکا به مشتریان نفت ایران، اما واشنگتن همچنان نتوانسته است بازار چین را از ایران بگیرد.

چین از بزرگترین کشور‌های واردکننده نفت ایران بوده است که به‌طور میانگین سالانه – در شرایط غیرتحریمی- از ایران ۵۰۰ هزار بشکه نفت وارد می‌کرده که این رقم رسمی، به دلیل تحریم‌ها و جایگزین شدن راه‌های غیررسمی به جای راهکار‌های رسمی، کاهش پیدا کرده است.

کسی از میزان صادرات نفت ایران به چین خبر ندارد هر چند که رقم‌های متفاوتی از سوی برخی منابع و رسانه‌ها مطرح می‌شود، آنچه گمرک چین هر ماهه اعلام می‌کند مربوط به نفتی است که به صورت رسمی وارد چین می‌شود؛ همه افرادی که می‌خواهند بدانند ایران چه میزان نفت به چین صادر می‌کند دنبال آمار‌های فروش غیررسمی نفت هستند که تاکنون توسط هیچ یک از طرفین اعلام نشده است.

یکی از روش‌های به‌کار گرفته شده در دور زدن تحریم‌ها که بار‌ها از سوی رسانه‌های مختلف جهان به تفصیل درباره آن نوشته شده است، روش STS یا کشتی به کشتی است به این شکل که دو نفتکش در آب‌های آزاد با هم دیدار کرده و نفت‌خام از طریق خط لوله‌ای به نفتکش خالی تخلیه می‌شود، بدون آنکه نیاز باشد به بندر نزدیک شود. حالا بلومبرگ در‌این‌باره به آماری رسیده که نشان می‌دهد میزان واردات نفت چین از این طریق با افزایش سه برابری همراه بوده است.

بر اساس این گزارش، واردات نفت خام چین از طریق انتقال کشتی به کشتی بین ماه‌های ژانویه تا سپتامبر سه برابر شد و به ۹۱۰ هزار تن رسید. مایکل میدن، سرپرست برنامه انرژی چین در مؤسسه مطالعات انرژی آکسفورد گفت: «به نظر من این نفت متعلق به ایران یا ونزوئلا است.»

این رسانه امریکایی نوشت: «در واقع شکی نیست که ایران برای دور زدن تحریم‌های امریکا و ادامه صادرات نفت، عملیات انتقال کشتی به کشتی در دریای آزاد را انجام می‌دهد. چین مهم‌ترین خریدار نفت این کشور است و به طور واضح تأکید کرده که خرید نفت از ایران را متوقف نمی‌کند.»

چین قول یک سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیارد دلاری در زیرساخت‌های نفت، گاز و انرژی و صنایع حمل‌و‌نقل ایران طی ۲۵ سال آینده داده است. چین به دنبال یک منبع مطمئن برای عرضه نفت و گاز در آینده است، چون تولید داخلی چین نمی‌تواند نیاز‌های روزافزون این کشور را تأمین کند.

واشنگتن این موضوع را نادیده نگرفته است. در پایان ماه گذشته واشنگتن چندین شرکت کشتیرانی چین را به اتهام نقض تحریم‌های امریکا علیه ایران و حمل نفت‌خام این کشور تحریم کرد. این اقدام امریکا نرخ باربری با کشتی را افزایش داد، ولی ایران تنها عرضه‌کننده نفت‌خام چین نیست. اقتصاد شماره دو آسیا طبق یک طرح نفت در برابر پول نقد، دولت ونزوئلا را تأمین مالی کرده و ونزوئلا از طریق انتقال کشتی به کشتی نفت راهی آسان برای دور زدن تحریم‌ها پیدا کرده است.

تحریم نفتکش‌های چینی

با وجود تهدید‌های شدید امریکا علیه چینی‌ها، شرکت‌های نفتی چینی با حمایتی که از دولت خود دارند به واردات رسمی و غیررسمی نفت از ایران ادامه می‌دهند، به‌طوری‌که در اوایل مهرماه، وزارت خزانه‌داری امریکا با هدف قرار دادن بخش حمل‌و‌نقل نفت چین، سعی در کور کردن حلقه اتصال نفت ایران و چین را داشت.

چین هم از ایالات متحده امریکا به دلیل اعمال تحریم‌های جدید روی نهاد‌ها و مردم چین که واردات نفت از ایران را با مشکل مواجه کرده، انتقاد کرد.

یکی از شرکت‌هایی که مورد تحریم وزارت خزانه‌دای قرار گرفت، شرکت توسعه حمل‌و‌نقل کاسکو (COSCO) چین بود که دلیل تحریم شدنش، حمل نفت‌خام ایران اعلام شد. این اقدام امریکا یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های حمل‌و‌نقل انرژی دنیا را با داشتن بیش از ۵۰ نفتکش بسیار بزرگ تحت تأثیر قرار داد. کشتی‌های شرکت کاسکو حدود ۵/۷ درصد ناوگان جهانی نفتکش‌ها را تشکیل می‌دهند.

ادامه خرید از ایران

چین از همان ابتدا سعی داشته است تحریم‌ها را دور بزند، اول این کار را به صورت آشکار توسط بانک کونلون انجام می‌داد. بانک کونلون اعلام کرد این معاملات را در ماه دسامبر پایان می‌دهد، ولی نفت ایران همچنان به بنادر چین می‌رسد.

جان کیلداف، یکی از بنیانگذاران شرکت تجارت انرژی کپیتال گفت: «درحالی‌که صادرات نفت تهران کاهش یافته، چین به خرید نفت از این کشور توسط پالایشگاه‌های کوچک خود ادامه می‌دهد. تخمین زده می‌شود که چین ۱۴ میلیون بشکه نفت ایران را در ذخایر تضمینی یا مناطقی قبل از گذر از گمرک نگه داشته باشد.»

کیلداف گفت: «روابط بین ایران و امریکا بهبود پیدا کند یا نکند، چینی‌ها میلیون‌ها بشکه نفت ذخیره کرده‌اند که می‌توانند بعد‌ها از گمرک عبور داده و مورد استفاده قرار دهند.»

وی اضافه کرد: «چینی‌ها به پالایشگاه‌های مستقل خود اجازه داده‌اند نفت ایران را داشته باشند. پالایشگاه‌های کوچک هنوز از ایران نفت وارد می‌کنند، چون می‌توانند تحریم‌های امریکا را دور بزنند. در‌حالی‌که این پالایشگاه‌های کوچک بازار محدودی برای نفت ایران است، ذخایر تضمینی نفت هدف دیگر تهران است.»