افزایش ۲۰۰درصـدی هزینه‌ها با پیر شـدن جمعیت
بررسی تحلیلی آمار وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی و سازمان ملل نشان می‌دهد با افزایش سه برابری جمعیت سالمند به کل جمعیت در سال ۲۰۵۰ هزینه‌ها ۲۰۰ درصد افزایش می‌یابد.
9 مهر روز جهانی سالمندان است، همان‌هایی که همه‌مان پدربزرگ و مادربزرگ، عمو، دایی، عمه و خاله و شاید پدر و مادر صدایشان می‌کنیم. همان‌هایی که خیلی اوقات حواس‌مان جمع‌شان نیست و کم‌توجهی‌هایمان عذاب‌شان می‌دهد. همان‌هایی که دنیای امروز و تغییرات فرهنگی و اجتماعی باعث شده کمتر سراغ‌شان را بگیریم و جز در ایام خاص و همین روز سالمند و عید و عزا، یادشان نکنیم.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فرهیختگان، سالمندان بخش قابل‌توجهی از جامعه ما را تشکیل داده‌اند و اگر از مباحث احساسی و توجهات و برنامه‌ریزی‌های مبتنی‌بر نگاه‌های فرهنگی بگذریم، بررسی‌های دقیق در ارتباط با جمعیت و آینده این طبقه در حال رشد از ضروریات همه جوامع است و باید خیلی زود و دقیق در ارتباط با آینده جهان که براساس آمار، آینده‌ای پیر خواهد بود، تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی و سیاستگذاری کنیم. با همین نیت و به‌منظور فهم وضعیت سالمندی در ایران و جهان نگاهی به وضعیت سالمندی در ایران با استناد به آمار منتشرشده از سوی مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تحت‌عنوان «بررسی آماری ویژگی‌های اجتماعی- اقتصادی سالمندان در ایران – سال 97» می‌اندازیم و اطلاعاتی را در ارتباط با این طبقه پرمنزلت مرور می‌کنیم.
براساس برآورد انجام‌شده در سال 97، هفت‌میلیون و 933هزار سالمند در ایران داریم.
تعداد جمعیت سالمند کشور در سال 97 نسبت به سال 95، حدود هفت‌درصد افزایش داشته است.
شاخص پیری جمعیت در کشور از 14.8 درصد در سال 35 به 39.5 درصد در سال 97 رسیده است.
به ازای هر 100 نفر جمعیت زیر 15سال در کشور حدود 40 سالمند در ایران زندگی می‌کنند.
73.3 درصد سالمندان در مناطق شهری و26.7 درصد در مناطق روستایی سکونت دارند.
شاخص پیری جمعیت ایران در 6 دهه اخیر از حدود 15 نفر در 100 نفر به بیش از 39 نفر در 100 نفر افزایش یافته است.
براساس برآورد انجام‌شده در سال 97 بیشترین تعداد جمعیت سالمندان مربوط به تهران با یک‌میلیون و 503هزار سالمند است. خراسان و اصفهان در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
براساس برآورد انجام‌شده در سال 97 کمترین تعداد جمعیت سالمندان مربوط به ایلام با 52هزار سالمند است. کهگیلویه و بویراحمد و سمنان در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
استان گیلان با 13.9 درصد، مازندران با 12 درصد و آذربایجان‌شرقی، همدان، مرکزی و اصفهان با 11.1 درصد بیشترین درصد سالمندان در قیاس با کل کشور را دارند.
سیستان و بلوچستان با 4.9 درصد، هرمزگان با 6.2 درصد و بوشهر با 7.1 درصد به ترتیب حائز کمترین درصد‌های جمعیت سالمندان به جمعیت کل کشور هستند.
به جز در سه استان ایلام، کهگیلویه و بویراحمد و سیستان‌وبلوچستان که جمعیت مردان سالمند بیشتر از زنان است، در باقی استان‌ها همواره زنان تعداد سالمندان بیشتری داشته‌اند.
در تهران مناطق سه، چهار، پنج و شهرستان طالقان دارای بیشترین تعداد سالمند هستند.
نرخ مشارکت اقتصادی سالمندان در سال 97، 16.6 درصد و نرخ بیکاری آنها در همین سال 2.3 درصد است.
براساس برآورد آماری سال 97 به‌ازای هرصد نفر جمعیت بیکار جوان، چهار نفر میانسال و یک نفر بیکار سالمند در کشور وجود دارد.
در سال 97 بیشترین درصد جمعیت مردان و زنان سالمند براساس وضع زناشویی به ترتیب 18.4 و 16.4 درصد مربوط به مردان و زنان سالمندی است که حداقل یک‌بار ازدواج کرده‌اند و کمترین درصد هم متعلق به سالمندانی است که هرگز ازدواج نکرده‌اند.
نرخ بی‌سوادی سالمندان در سال 97 برابر 51.1 درصد است که از این میزان36.9 درصد مردان و65.2 درصد زنان سالمند هستند.یعنی بیش از نیمی از سالمندان بی‌سواد هستند.
براساس آمار کمترین میزان بی‌سوادی متعلق به مردان سالمند شهری با 27.3 درصد و بیشترین میزان بی‌سوادی هم متعلق به زنان سالمند روستایی با 90.5درصد است.
نهادهای متولی و مسئول در حوزه رسیدگی به سالمندان در ایران عبارتند از: سازمان بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی(ره)، سازمان تامین اجتماعی، سازمان بیمه سلامت، صندوق بازنشستگی کشوری، صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر، صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح و سایر صندوق‌های بازنشستگی متعلق به بخش عمومی مثل بانک‌ها و شهرداری‌ها و...
براساس آمار سال 97، 64.4 درصد از کل سالمندان کشور، مستمری‌بگیر سازمان / صندوق‌های بیمه‌ای و حمایتی هستند. بیشترین درصد مستمری‌بگیران بین استان‌ها مربوط به کهگیلویه و بویراحمد با 98.7 درصد، سیستان و بلوچستان با 96.9 درصد و لرستان با 88.6 درصد است.
کمترین درصد مستمری‌بگیران سازمان/صندوق‌های بیمه‌ای و حمایتی بین استان‌ها هم مربوط به آذربایجان‌غربی با 46 درصد، البرز با 53.9 درصد، همدان و اردبیل با 54.7 درصد، قم با 55.1 درصد و تهران با 55.7 درصد است.
براساس اطلاعات و آمار سال 97، 24.7 درصد سالمندان کشور مستمری‌بگیر سازمان تامین اجتماعی، 11.3 درصد مستمری‌بگیر صندوق‌های بازنشستگی کشوری، یک درصد مستمری‌بگیر صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر هستند.
براساس آمار سال 97، 9 درصد از کل سالمندان کشور تحت‌پوشش سازمان بهزیستی هستند که استان ایلام با 16.3 درصد، کهگیلویه و بویراحمد با 15.9 درصد و سیستان و بلوچستان با 15.7 درصد بیشترین و تهران با 4.8 درصد، اصفهان با 5.6 درصد و اردبیل با 6.6 درصد کمترین درصد سالمندان تحت‌پوشش را دارند.
براساس آمار برآورد‌شده، 18.4درصد از کل سالمندان کشور تحت‌حمایت کمیته امداد امام خمینی(ره) هستند که استان‌های سیستان و بلوچستان با 61.6 درصد، کهگیلویه و بویراحمد با 55 درصد و هرمزگان با 46.4 درصد بیشترین سطح پوشش و تهران با 2.4 درصد، البرز با 5.8 درصد و سمنان با 10 درصد کمترین سطح پوشش سالمندان توسط این نهاد را دارند.
براساس اطلاعات موجود و اعلام بخش جمعیت اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل و با توجه به داده‌های چشم‌انداز جمعیت جهان، در سال 2017 جمعیت جهانی 60 ساله و بیشتر به بیش از 962 میلیون نفر رسیده است که در قیاس با جمعیت 382 میلیونی 60 ساله و بیشتر در سال 1980، رشد دوبرابری را نشان می‌دهد.
براساس پیش‌بینی‌ها برآورد می‌شود تعداد افراد سالخورده در جهان تا سال 2050 نیز دوبرابر شود و به 2.1میلیارد نفر برسد.
دوسوم افراد سالخورده جهان در مناطق درحال توسعه زندگی می‌کنند، به‌طوری که انتظار می‌رود در سال 2050 از هر 10 نفر فرد مسن در جهان، تقریبا هشت نفر در مناطق در حال توسعه زندگی کنند.
براساس آمار سال 2017 به ازای هر 100 زن سالمند در جهان، 86 مرد سالمند وجود دارد که بیشترین نسبت مربوط به آسیاست، به‌طوری که در آسیا به ازای هر 100 زن سالمند 92 مرد سالمند وجود دارد.
براساس اطلاعات حاصل از رتبه‌بندی سازمان ملل در سال 2017 برای کشورها و مناطق دارای بیشترین جمعیت سالمند، ایران بین 201 کشور جهان در این سال، با دارا بودن 8.8 درصد افراد 60 ساله و بیشتر در رتبه 108 دنیا قرار دارد. براساس پیش‌بینی‌ها روی همین آمار، ایران در سال 2050 با داشتن 32.1 درصد افراد سالمند بین 201 کشور در رتبه چهل‌و‌سوم قرار می‌گیرد.
سهم کودکان (از سن 0 تا 14 سال) درحال کاهش است، به‌طوری که از 37 درصد در سال 1960، به 26 درصد در سال 2018 رسیده است و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2050 به 21 درصد کاهش یابد.
