متهمان آردهای آلوده

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، حالا این رویه به‌قدری آشکار و فراگیر شده که صدای کارخانه‌های آرد را نیز درآورده است. فرایند غیراستاندارد تعیین عیار گندم در مراکز خرید تضمینی، متهم ردیف اول بروز این وضعیت است که سرجمع سالانه 600 تا 700 هزار تن ضایعات را به نام گندم وارد چرخه نگهداری سیلوهای دولتی می‌کند. هزار میلیارد تومان، در ازای خرید همین ضایعات از بیت‌المال به سودجویان پرداخت می‌شود. براساس استانداردهای جهانی، تعیین عیار گندم باید با توری‌های 2 در 20 میلی‌متر انجام شود تا همه ناخالصی‌های گندم از آن جدا شود اما، وزارت جهادکشاورزی برای تعیین عیار گندم از توری 2 در 2 میلی‌متر استفاده می‌کند که عملا گندم‌های شکسته و ضایعات درشت را عبور نمی‌دهد.

به نام کشاورزان، به کام سودجویان

سیدمحمدرضا مرتضوی، رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران می‌گوید: توجیه وزارت جهادکشاورزی در استفاده از توری‌های غیراستاندارد، جلوگیری از زیان به کشاورزان است درحالی‌که کشاورزان عموما گندم را ‌به‌صورت خالص به سیلو می‌فرستند و این دلالان هستند که در میانه فرایند برداشت و تحویل گندم، وارد عمل می‌شوند و به‌دنبال سودجویی هستند. مرتضوی تأکید می‌کند: این اقدام وزارت جهادکشاورزی فقط راه را برای سودجویی دلالان هموار کرده است. او با اشاره به فیلم‌هایی که از افزودن ضایعات و فضولات به گندم در استان گلستان منتشر شده، می‌گوید: در اینگونه موارد، قبلا با متصدیان دولتی تحویل گندم هماهنگی به عمل می‌آمد تا در تعیین عیار گندم به حجم ضایعات توجهی نشود و محموله‌ها به نام گندم پاک به سیلوهای نگهداری گندم ارسال شود.

گردش ضایعات در چرخه گندم

آمارهای رئیس انجمن صنایع غذایی ایران نشان می‌دهد سالانه تا 700 هزار تن ناخالصی وارد چرخه نگهداری و فرآوری گندم می‌شود. مرتضوی می‌گوید: این ناخالصی‌ها سرانجام باید در کارخانه‌های آرد از گندم جدا شوند و به همین واسطه کارخانه‌های آرد مجبورند میلیاردها تومان برای تجهیز خطوط بوجاری گندم هزینه کنند. او می‌افزاید: درنتیجه بوجاری گندم‌ سیلوهای دولتی، حداقل 7درصد کل محموله به ظرف ضایعات ریخته می‌شود که اغلب برای تولید خوراک دام فروخته می‌شود اما در کمال تعجب، این ضایعات که متشکل از خاک، چوب، گندم شکسته و دیگر ناخالصی‌هاست، به‌دست دلالان می‌افتد و دوباره در فصل برداشت گندم با اضافه‌شدن به محموله‌های برداشت‌شده، وارد چرخه می‌شود. به گفته او، هر کیلو از این ضایعات 300 تومان به فروش می‌رسد اما با برگشتن به چرخه، دولت علاوه بر اینکه باید به ازای آن، معادل قیمت گندم پول بپردازد، مجبور است هزینه حمل‌ونقل و نگهداری آن را نیز به جان بخرد.

کیفیت آرد قربانی تقلب

به گفته سیدمحمدرضا مرتضوی، این حجم تقلب کیفیت گندم را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار داده و گاهی آن را بلااستفاده می‌کند. رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران می‌گوید: در شرایط فعلی عملیات بوجاری و پاک‌کردن گندم به کاری پرهزینه برای کارخانه‌های آرد تبدیل شده، اما از یک‌سو برخی از آلودگی‌ها پاک‌شدنی نیست و از سوی دیگر مخلوط ضایعات و گندم در سیلوها محیط مناسبی برای رشد آفت‌های نباتی و پوک‌شدن مغز گندم فراهم می‌آورد و به همین واسطه باید راهکار عاجلی برای آن اندیشیده شود.

مشکل بزرگ، راهکار ساده

رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران معتقد است تنها راهکار حل این معضل، استانداردسازی فرایند تعیین عیار گندم است که فقط با تغییر‌دادن غربال‌های توری مورد استفاده در مراکز تحویل گندم انجام می‌شود و سالانه از زیان مستقیم هزار میلیارد تومانی دولت‌ و زیان غیرمستقیم  جلوگیری می‌کند. او می‌افزاید: دلالان در فصل برداشت، گندم کشاورزان را می‌خرند و روی زمین دپو می‌کنند و بعد از اضافه‌کردن ناخالصی به دولت می‌فروشند، درحالی‌که در ایران 20 میلیون تن سیلوی مدرن و مجهز داریم، دولت باید تمهیدی بیندیشد که گندم از محل برداشت یکسره به سیلو برود و فرصتی برای سوءاستفاده باقی نگذارد.