مسافرکشی؛ شغل محبوب 12هزار تهرانی
مدیرعامل سازمان تاکسیرانی شهر تهران گفت: وقتی در یک نشست بین‌المللی گفتم تهران ۸۰ هزار تاکسی دارد همه متعجب شدند، علاوه بر این شاید بتوان گفت به همین تعداد مسافربر شخصی داریم. این در حالی است که نیویورک ۱۲ و ۸۰۰ تاکسی دارد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تسنیم، تاکسی‌ها اگرچه به عنوان حمل‌ونقل عمومی انبوه بر شناخته نمی‌شوند و در بسیاری از شهرهای دنیا تاکسی یک وسیله لوکس به شمار می‌آید اما در کلانشهر تهران سهم قابل توجهی در جا به جایی شهروندان دارند به گونه‌ای که روزانه حدود 4 میلیون نفر برای تردد‌های خود از تاکسی استفاده می‌کنند.
با این حال این وسیله پرطرفدار همواره برای بسیاری از مسافران خود مشکلات و نارضایتی‌هایی نیز به همراه داشته است؛ از حضور کمرنگ آنها در روزهای بارانی و برفی گرفته تا دریافت کرایه بیشتر از نرخ مصوب در برخی تاکسی‌های گردشی و برخی از خطوط. از این رو یکی از مطالبات شهروندانی که با این مشکل مواجه هستند، این است که مسئولان مربوطه ضمن برخورد با این دسته از رانندگان متخلف زمینه‌ای برای پیشگیری از بروز این رفتار‌ها، فراهم کنند.
در این بین یکی از راه‌هایی که برای حل این مشکل پیشنهاد میشود (اما به نظر می‌رسد موفقیت و اثرگذاری چندانی نداشته)، اعلام شکایت از رانندگانی است که برخلاف مصوبه شورای شهر در تعیین نرخ عمل کرده‌‌اند. این روش اگرچه با همکاری بالای شهروندان می‌تواند به کاهش تخلفات منجر شود اما کافی نیست، از این رو درباره این مشکل و اقدامات جدیدی که سازمان تاکسیرانی شهرتهران برای حل این معضل در نظر دارد با علیرضا قنادان مدیرعامل سازمان تاکسیرانی شهر تهران به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آنرا می‌بینید:
یکی از مشکلاتی که سال‌هاست بسیاری از مسافران تاکسی با آن مواجه هستند دریافت کرایه خودسرانه برخی رانندگان تاکسی به ویژه تاکسی‌های گردشی است. برای این معضل چه تدبیری دارید؟
قنادان: اگر یک راننده تاکسی ریالی مازاد بر آنچه توسط شورای شهر مصوب شده کرایه‌ای از مسافر دریافت کند، می‌توان از آن راننده تاکسی شکایت کرد تا موضوع بررسی شود. ما در این زمینه چندین پرونده داریم و اگر راننده‌ای در این زمینه محکوم شود برایش نمره منفی لحاظ خواهد شد.
مشارکت مردم در انتقال شکایت‌ها ضعیف است یا بازدارندگی برخوردهای سازمان تاکسیرانی قدرت لازم را ندارد که این مشکلات همچنان پابرجاست؟
قنادان: یک مسافر طی تماس با شهرداری تهران اعلام می‌کند در فلان مسیر راننده مبلغ بیشتری از رقم تعیین شده دریافت کرده است؛ وقتی شکایت‌ها از یک حدی بیشتر شود واحدهای نظارت به محل اعزام خواهند شد و اگر کسی به صورت روتین چنین اقدامی را انجام داده باشد حتما با وی برخورد میشود و این برخوردها اثرگذار است. مهم این است که شهروندان در انتقال این شکایت‌ها کوشا باشند و به صرف اینکه مبلغ دریافتی مازاد ناچیز است از کنار آن به راحتی عبور نکنند.
مسافرکش‌های تهران بیش از 12 برابر تاکسی‌های نیویورک
یکی از مشکلات دریافت کرایه‌ها در خصوص تاکسی‌های گردشی است و مسئله بعدی این است که مبلغ این کرایه‌ها سلیقهای دریافت میشود؛ در حال حاضر کوتاه‌ترین مسیر در شهر تهران پیش از این هزار تومان توسط تاکسیران‌ها دریافت می شد و اکنون با بیان اینکه کرایه‌ها افزایش یافته آن را به 1500 تومان رساندند. اگر این رقم کاملا قانونی باشد، مسافر انتخاب می‌کند که برای تردد خود از تاکسی استفاده کند یا وسیله دیگری که به صرفه تر باشد اما غیرقانونی بودن و سلیقهای بودن آن برای شهروندان محل بحث است.
قنادان: نحوه استفاده از تاکسی در کشور ما با سایر نقاط دنیا متفاوت است؛ در سایر شهرهای دنیا 80 هزار تاکسی در یک شهر وجود ندارد. بنده در یک نشست بین المللی که مدیران سازمان‌های تاکسیرانی شهرهای دنیا در آن حضور داشتند وقتی اعلام می‌‌کردم تهران 80 هزار تاکسی دارد، بهت زده می‌شدند، این درحالی است که نیویورک 12 هزار و 800 دستگاه تاکسی و شانگهای با 20 میلیون جمعیت ساکن تنها 60 هزار تاکسی دارد.
ناوگان ما بعد از مکزیکوسیتی که دارای یکصدهزار تاکسی است و یکی از آلوده‌ترین و آشفته‌ترین شهرهای دنیا به شمار می‌آید، در رتبه دوم قرار دارد. این وضعیت بسیار بد است چرا که معنای آن خودرومحور بودن شهرمان است. علاوه بر این شاید بتوان گفت به اندازه همین تعداد تاکسی، مسافربرشخصی نیز در شهر فعالیت می‌کند و این درحالی است که اعلام شده فعالیت مسافربران شخصی غیرقانونی است. اما سوال اینجاست مگر بازار جابجا کردن مسافر در سطح شهر چقدر ظرفیت دارد؟ در چنین شرایطی مشخص است که سبد مانده تاکسی ناچیز خواهد بود و عارضه دریافت خودسرانه کرایه ایجاد میشود.
تاکسیمتر، نرخ کرایه را افزایش می‌دهد
حالا باید دست روی دست گذاشت و فکری برای بهبود این وضعیت نکرد؟
قنادان: خیر اما وقتی سوار تاکسی می‌شوید تاکسیمتر به صورت قانونی تنظیم شده است اما چه کسی گفته مبلغ هزار تومان کرایه تاکسی رقم درستی بوده که حالا در سال جدید آن را به هزار و 500 تومان افزایش داده‌اند؟ آیا جز این است که عرف چنین چیزی را ایجاد کرده است؟ باور کنید همین مسیری که 1500 تومان توسط تاکسیران‌ها دریافت میشود، از طریق تاکسیمتر رقم بیشتری خواهد بود.
یکی از اعتراضاتی که از سوی برخی از تاکسیرانی‌ها مطرح میشود مربوط به عدم رضایت شهروندان در استفاده از تاکسیمتر است چرا که از این طریق رانندگان تاکسی درآمد بیشتری کسب خواهند کرد اما شهروندان به استفاده از آن رضایت نمی‌دهند.
در برخی پایانه‌ها، تاکسیران‌ها از تاکسیمتر استفاده می‌کنند اما در نهایت هزینه توافقی از مسافر اخذ میشود و استدلال راننده تاکسی این است که هزینه تمام شده با تاکسیمتر بیشتر است و مسافر آن را پرداخت نخواهد کرد بنابراین چانه‌زنی سرکرایه کمتر خواهد شد.
استفاده از تاکسیمتر در دنیا رو به زوال است
در حال حاضر استفاده از تاکسیمتر با این مدلی که در شهرمان موجود است رو به زوال است. در دنیا بعد از فعال شدن تاکسی‌های اینترنتی نرخ گذاری با شیوه تاکسیمتر هنوز هم استفاده میشود ولی به دلیل اینکه اقتصادی نیست و مسافر دوست دارد هنگام سوار شدن به خودرو از میزان کرایه خود مطلع باشد رو به منسوخ شدن است بنابراین برای رفع این مشکل باید به فکر استفاده از راه‌های بهتری بود که سازمان آن را در دستور کار خود قرار داده است.
نرخ کرایه تاکسی شناور میشود/اصلاح و مدیریت کرایه تاکسی‌های گردشی تبعات اجتماعی دارد
شیوه‌های جدید جایگزین برای تعیین نرخ کرایه در تاکسی‌ها چیست؟
قنادان: در سازمان تاکسیرانی در حال بررسی روش‌های جدید هستیم و در تلاشیم شیوه‌هایی به کار ببریم تا نرخ‌گذاری براساس ساعت ترافیک متغیر باشد چرا که ما می‌توانیم سرعت متوسط معابر و حجم ورودی و خروجی خودرو‌ها را در لحظه بسنجیم.
برای تاکسی‌های گردشی روی سامانه‌ای درحال کار کردن هستیم که برای تحقق آن به کمک استارتاپ‌ها نیاز داریم، اما یکی از مسائلی که با آن روبرو هستیم تبعات اجتماعی اجرای اقدامات جدید است. چرا که اجرای هر طرحی که در آن عده‌ای متضرر شوند با مشکل روبرو می‌شوند.
در واقع جنگ تغییر در سیستم‌هایی که عمر 40 یا 50 ساله دارند و مانند این موضوع انقدر با بدنه اجتماع درگیر است، زیاد خواهد بود. با این حال آنچه مدنظر داریم طرح خامی است که نمی‌توان به صورت شفاف آن را بیان کرد اما چند موضوع به صورت همزمان در حال بررسی است تا به این نتیجه برسیم که کدام شیوه بهتر پاسخگو خواهد بود. متأسفانه مسئله ای که در شهر تهران با آن مواجه هستیم این است که عرفی وجود دارد که قابلیت سنجش و نظارت بر آن نیست.
