دولتمردان توییتری

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، گفته می‌شود در هر روز بیش از 500میلیون توییت منتشر می‌شود. توییتر در کشور ما براساس تصمیم مقامات قضایی و دولتی فیلتر است اما با وجود این بسیاری از شخصیت‌ها و چهره‌های کشوری و دولتی در این شبکه اجتماعی عضو هستند و آن‌را به‌عنوان راهی برای ارتباط مستقیم با مردم و انتقال پیام‌ها و دریافت بازخوردها انتخاب کرده‌اند. در دولت‌های یازدهم و دوازدهم که دربرگیری اینترنت با توجه به سیاست‌های دولت، فراگیرتر شده تعداد مخاطبان و اعضای توییتر نیز افزایش داشته است. در این گزارش نگاهی داشته‌ایم به اعضای هیأت دولت که در توییتر فعالیت دارند.

حضور دوزبانه ریاست‌جمهوری در توییتر

حسن روحانی

 رئیس‌جمهور اسلامی ایران با2 صفحه رسمی در توییتر حضور دارد. صفحه فارسی رئیس‌جمهور از‌ ماه آوریل سال 2013میلادی فعال شده و در‌ماه بعد میلادی نیز توییتر انگلیسی رئیس‌جمهور راه‌اندازی شده است. با نگاهی به صفحات رئیس‌جمهور در توییتر مشاهده می‌شود که صفحه فارسی 705هزار و صفحه انگلیسی زبان بیش از 841هزار دنبال‌کننده دارد. یکی از دلایل این موضوع می‌تواند عدم‌تسلط مخاطبان داخلی به زبان انگلیسی و دلیل دیگر فیلتربودن توییتر در کشور باشد که موجب شده مخاطبان داخلی به راحتی نتوانند از این فضا استفاده کنند.

اکانت فارسی حسن روحانی در توییتر از ابتدای راه‌اندازی تاکنون 3353توییت داشته که آخرین آن مربوط به آماری از خدمات ارائه شده به روستاهاست. نگاهی به 10توییت آخر رئیس‌جمهور نشان می‌دهد که به‌طور میانگین هر توییت دکتر روحانی 3290بار مورد پسند مخاطبان قرار گرفته است. در این صفحه اکانت 28نفر از مسئولان و شخصیت‌ها هم دنبال می‌شود.

اکانت انگلیسی‌زبان رئیس‌جمهور ایران اما شرایط متفاوتی دارد. این صفحه نسبت به اکانت فارسی‌زبان حدود 135هزار مخاطب بیشتر دارد. رئیس‌جمهور در این صفحه 3556توییت کرده است که در مقایسه با صفحه فارسی 203توییت بیشتر دارد. 10توییت آخر دکتر روحانی در این اکانت نیز به‌طور متوسط 1230بار مورد پسند مخاطبان قرار گرفته است. رئیس‌جمهور در صفحه انگلیسی زبان اکانت خود نیز 9نفر از نهادها و شخصیت‌ها را دنبال می‌کند که 2مورد از آنها مربوط به نهادهای بین‌المللی هستند.

فعالیت در مناسبت‌های مهم

اسحاق جهانگیری

معاون اول رئیس‌جمهور از‌ماه دسامبر سال 2016میلادی به عضویت توییتر درآمده است. اسحاق جهانگیری در این مدت توانسته بیش از 166هزار مخاطب را جذب کند. وی همچنین 6چهره را در توییتر دنبال می‌کند. اسحاق جهانگیری در مدت عضویت خود در توییتر 176توییت داشته است که آخرین آنها مربوط به مناسبت 28مرداد و کودتای انگلیسی آمریکایی علیه دولت ملی و قانونی دکتر محمد مصدق بوده است. معاون اول رئیس‌جمهور در 10پست آخر خود به‌طور میانگین 450لایک برای هر توییت خود از مخاطبان گرفته است. جهانگیری به ندرت و هنگام مناسبت‌های ملی یا اتفاقات خاص در عرصه کشوری در فضای توییتر حاضر می‌شود. اگرچه وی در چند روز متوالی توییت داشته است اما فاصله برخی توییت‌های وی به یک ماه نیز می‌رسد.

نامدار  غایب

بیژن نامدار زنگنه

وزیر باسابقه نفت کشور از دسامبر سال 2018 عضو توییتر شده است. زنگنه در این مدت موفق به جذب حدود 10هزار و 500دنبال‌کننده یا همان فالوئر شده است. وزیر نفت همچنین 4نفر از مقامات کشوری را در توییتر دنبال می‌کند. البته نکته جالب درباره صفحه وزیر نفت در توییتر این است که بیژن نامدار زنگنه در روز 12دسامبر اینطور توییت کرده است: «برای ارتباط پویا و مؤثرتر با مخاطبان داخلی و خارجی به توییتر آمدم». وی3روز بعد هم 3توییت دیگر داشته و دیگر هیچ توییتی از وزیر نفت منتشر نشده است. البته زنگنه بابت همین 4توییت توانسته 7388 لایک بگیرد. این نشان‌دهنده علاقه مخاطبان داخلی و خارجی وزیر نفت برای ارتباط نزدیک‌تر با یکی از باسابقه‌ترین وزرای دولت است اما مشخص نیست که چرا وزیر نفت فضای توییتر را رها کرده است.

دیپلماسی فعال ظریف در فضای مجازی

محمد جواد ظریف

حدود 2سال قبل بود که در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، توییتر را یک وسیله مؤثر در انتقال پیام در سطح بین‌المللی عنوان کرد. وزیر امور خارجه ایران دقیقا براساس همین اظهارنظرش ارتباط گسترده‌ای را با جهانیان در توییتر برقرار کرده است.

ظریف از‌ماه ژوئن سال 2009میلادی به توییتر پیوسته است. تقریبا تمام توییت‌های وزیر امورخارجه در حوزه دیپلماسی است و موردی از احوال شخصی وی در پست‌های توییتری مشاهده نمی‌شود. او هم‌اکنون یک میلیون و 230هزار فالوئر از سراسر جهان دارد که او را در صدر فهرست دولتمردان توییتری قرار داده است. ظریف همچنین 10نفر را در توییتر دنبال می‌کند که مربوط به صفحه توییتر مقام معظم رهبری، رئیس‌جمهوری و وزارت خارجه و معاونان این وزارتخانه و دولت است. ظریف در طول مدت عضویت خود در توییتر تا زمان تنظیم این گزارش که شما آن‌را می‌خوانید 709توییت کرده است. بررسی تعداد لایک‌های 10توییت آخر محمد جواد ظریف نشان می‌دهد هر پست وی به‌طور میانگین 1850بار لایک گرفته یا مورد پسند واقع شده است. همچنین در میان 10پست اخیر ظریف، تصویر وی در جلسه با رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه فرانسه که روز یکشنبه قبل انجام شد بیش از هزار و 200بار ریتوییت یا بازنشر شده است.

حضور محمد جواد ظریف در فضای مجازی نشان‌دهنده دیپلماسی فعال وی در این عرصه و استفاده صحیح و کارآمد از این کانال ارتباطی برای انتقال مفاهیم مورد نظر به جهانیان است که البته بازخوردهای بسیاری داشته است. استفاده ظریف از رسانه‌ها و نیز حضور وی در فضای مجازی موجب شده تا ایالات‌متحده طرح تحریم ظریف در فضای مجازی را تدوین کند. به تازگی وزارت امورخارجه آمریکا در نامه‌ای به شرکت‌های توییتر، فیسبوک و اینستاگرام اعلام کرده فورا اقدام به مسدود‌سازی‌ صفحات منتسب به محمدجواد ظریف کنند.

دخل و خرج  بودجه‌ای در توییتر

محمدباقر نوبخت

سخنگوی سابق دولت و رئیس سازمان برنامه و بودجه هم یکی دیگر از دولتمردان حاضر در توییتر است. نوبخت که در زمان سخنگویی حضور پررنگ‌تری در فضای توییتر داشت این روزها بیشتر درمورد مسائل مالی و برنامه‌ریزی برای دخل و خرج کشور که در حوزه کاری اوست توییت می‌زند. نوبخت از تاریخ ژانویه سال 2018میلادی که عضو توییتر شده تاکنون 148توییت داشته است. وی 16هزار و 300 دنبال‌کننده دارد و خود نیز 12نفر از شخصیت‌ها و دولتمردان را دنبال می‌کند. رئیس سازمان برنامه و بودجه در 10توییت آخر خود به‌طور میانگین برای هر پست توانسته 75پسند از مخاطبان خود بگیرد. او یکی از معدود دولتمردانی است که توییت‌های دیگر اعضا را لایک کرده که توییتر، تعداد آن را 74مورد اعلام کرده است.

حضور ارشادانه

سید عباس صالحی

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی دیگر از اعضای دولت دوازدهم است که از‌ ماه اکتبر 2016میلادی به عضویت توییتر درآمده است. وی که بیش از 40هزار و 400دنبال‌کننده دارد در مدت حضور خود در توییتر 570پست داشته است. صالحی در 10توییت اخیر خود توانسته است 3627بار از مخاطبان «پسند» بگیرد که به‌طور میانگین 362لایک برای هر توییت می‌شود. آخرین توییت وی مربوط به دیروزاست که فوت مهدی شادمانی را تسلیت گفته است. وزیر ارشاد شاید با توجه به اینکه توییتر در کشور به‌صورت رسمی فیلتر است در این فضا حضور کمرنگی دارد.

آشنای  توییتر

حسام‌الدین آشنا

مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور و یکی از قدیمی‌ترین دولتمردان حاضر در توییتر است. آشنا از حدود 7سال قبل (دسامبر 2012میلادی) به توییتر پیوسته است. او بیش از 104هزار دنبال‌کننده دارد. البته وی 121نفر را که شامل مسئولان کشوری و دولتی، برخی رسانه‌ها و چهره‌های خارجی و نیز چهره‌های فرهنگی، هنری و رسانه‌ای داخلی است در توییتر دنبال می‌کند. او تاکنون 3692پست توییتری داشته است که در حوزه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی نوشته شده‌اند. توییت‌های وی درباره پخش سریال «گاندو» از صدا و سیما بازخوردهای زیادی در فضای مجازی داشت. یکی از نکات جالب درباره حضور آشنا در توییتر ارتباط نزدیک وی با مخاطبان و افرادی است که نظرات خود را مطرح می‌کنند. اگرچه برخی مواقع این نظرات از دایره انصاف و اخلاق خارج می‌شود اما پاسخ‌های مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور آرام و مستدل است. آشنا در 10توییت آخر صفحه‌اش که خود نوشته 1570لایک گرفته که به‌طور متوسط هر توییت وی 157بار مورد پسند قرار گرفته است. مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور هر از گاهی توییت‌های برخی رسانه‌ها، مراکز و حتی افراد را هم باز نشر می‌دهد.

حضور آرام

محمود واعظی

رئیس دفتر و سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری که در دولت یازدهم وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هم بود در توییتر حضور دارد. او از‌ ماه دسامبر سال 2017میلادی در توییتر عضو شده است و هم‌اکنون بیش از 2هزار و 891نفر فالوئر دارد. واعظی در مدت حضور در توییتر 123توییت کرده و در 10توییت آخر خود به‌طور میانگین توانسته است 96لایک از مخاطبان دریافت کند. واعظی 6توییت را هم لایک کرده که 2توییت مربوط به پایگاه اطلاع‌رسانی دولت،2 توییت مربوط به محمدجواد ظریف و 2 توییت مربوط به علیرضا معزی، دبیر شورای اطلاع‌رسانی دولت است. رئیس دفتر رئیس‌جمهور این روزها شاید به‌دلیل مشغله کاری آرام‌تر در توییتر حضور می‌یابد.

ارتباطات توییتری وزیر ارتباطات

محمدجواد آذری جهرمی

همچنان جوان‌ترین عضو کابینه دولت دوازدهم است و با استفاده از همین نیروی جوانی حضوری فعال در توییتر دارد. آذری جهرمی که از‌ماه جولای سال 2017عضو توییتر شده است هم‌اکنون حدود 146هزار دنبال‌کننده دارد. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تا زمان تنظیم این گزارش 1024توییت کرده است. آذری جهرمی غیر از ارسال مطالبی درباره حوزه کاری‌ خود، هر از گاهی درباره احوال شخصی و فعالیت‌های اجتماعی خود نیز توییت می‌کند که با استقبال گسترده مخاطبان روبه‌رو می‌شود. آذری جهرمی در تاریخ 3مرداد (25جولای) درباره سفر خانوادگی خود توییت کرد و نوشت: «بعد ۴هفته کار فشرده، فرصتی پیش اومد تا با‌خانواده از تهران بیرون بریم، توی جاده، پمپ‌بنزینی که روش حساب کرده بودیم بنزین نداشت. الان وسط جاده بی‌بنزین موندیم. حالا چه کنیم؟». وی ساعتی بعد تصویری از خود را درحالی‌که گالنی در دست داشت منتشر کرد و نوشت: «با لطف یک هموطن گیلانی، بنزین رسید. حالا شیلنگ نداریم، البته با بطری آب‌معدنی فکر کنم بشه حل کرد». همین دو توییت وزیر جوان بیش از 10هزار و 100بار لایک شد. همچنین 5500نفر نظرات، راهنمایی‌ها و حتی انتقادات خود را زیر توییت‌های آقای وزیر نوشتند. یکی از پرسر و صداترین توییت‌های اخیر وی نیز کلمه «بیدارین؟» بود که 6هزار لایک خورد. 135بار ریتوییت شد و 7هزار و 300پاسخ دریافت کرد.توییت چند روز قبل او که بعد از اختلال در اینترنت به دلیل سهل‌انگاری برخی مدیران منتشر شد نیز بیش از 7300 بار لایک گرفت و 175 بار بازنشر داده شد. به‌طور کلی مجموع تعداد لایک‌های 10توییت آخر آذری جهرمی حدود 39هزار و 300بار پسندیده شده است که به‌طور میانگین رقم 3930لایک برای هر پست را نشان می‌دهد.

جای خالی در گود توییتر

مسعود سطانی‌فر

وزیر ورزش و جوانان سابقه‌ای 30ماهه از بابت حضور در توییتر دارد. وی که از‌ماه فوریه سال 2017میلادی در توییتر عضو شده، 1582دنبال‌کننده دارد و 42 نفر را دنبال می‌کند. او در این مدت 181توییت کرده است که به‌طور میانگین 6پست در هر‌ماه می‌شود که با توجه به حوزه فعالیت وی رقم کمی به‌نظر می‌رسد. آخرین پست وزیر ورزش و جوانان به روز شنبه 25خرداد بازمی‌گردد که با انتشار پیامی از برد تیم ملی والیبال در شهر ارومیه و رقابت‌های لیگ قهرمانان جهان از والیبالیست‌ها تشکر کرده است. 10توییت آخر وزیر ورزش و جوانان نیز که در بازه زمانی 11فروردین تا 25خرداد 98قرار دارد 222بار مورد پسند مخاطبان قرار گرفته است که میانگین 22لایک برای هر پست را نشان می‌دهد. حضور کم‌رنگ وزیر ورزش و جوانان در توییتر از آن جهت قابل توجه است که بسیاری از ورزشکاران و جوانان کشور در این شبکه مجازی حضور داشته و بستر مناسبی برای ارتباط و تعامل با جوانان شکل گرفته است. از سوی دیگر اخبار، نقدها و موارد زیادی درباره فعالیت‌های مربوط به حوزه ورزش و جوانان ازجمله اقدامات فدراسیون‌ها و تیم‌های مختلف ورزشی، مشکلات ورزشکاران و حضور در رقابت‌های بین‌المللی مطرح می‌شود که می‌توان به‌صورت مستقیم برای مخاطبان جوان و ورزشکاران حاضر در توییتر شرح داد اما جای این مسئله خالی است.

از قدیمی‌ها

معصومه ابتکار

یکی از قدیمی‌ترین چهره‌های توییتری دولت است که از‌ماه نوامبر 2013به عضویت توییتر درآمده است. وی که در سابقه کاری خود سمت‌های مختلفی را تجربه کرده و اصلی‌ترین آنها را می‌توان ریاست وی بر سازمان حفاظت محیط‌زیست دانست موجب شده که شخصیت وی در توییتر نیز بیشتر با مسائل زیست‌محیطی شناخته شود. وی در مدت زمان حضور شش‌ساله خود در توییتر تاکنون 5139 توییت داشته است. تعداد مخاطبان او هم به 112هزارنفر رسیده است. ابتکار همچنین 66نفر را در توییتر دنبال می‌کند. یکی از نکات جالب حضور معاون رئیس‌جمهور تعداد لایک‌های وی برای مخاطبان است که به حدود 8675مورد رسیده و نشان می‌دهد که ابتکار به شخصه اکانت توییترش را کنترل کرده و با مخاطبان ارتباط برقرار می‌کند. وی در 10توییت اخیر که خود منتشر کرده و بازنشر پست حساب‌های دیگر نبوده است، برای هر توییت حدود 20لایک گرفته است.

تلاش برای شفافیت

محمد شریعتمداری

وزیر سابق صنعت و معدن و وزیر فعلی تعاون، کار و رفاه اجتماعی یکی از دولتمردان حاضر در توییتر است. محمد شریعتمداری که از ‌ماه آگوست سال 2015میلادی در این شبکه مجازی عضو شده است هم‌اکنون حدود 10هزار و 800نفر دنبال‌کننده دارد. وی در 4سال گذشته 172توییت داشته است. او  که از زمان حضور در وزارت تعاون مطالبی درباره لزوم شفافیت در شستا مطرح کرده در توییتر هم هر از گاهی درباره اقدامات صورت گرفته در زمینه شفافیت توییت داشته است. وی در 10پست آخر خود به‌طور میانگین 60لایک دریافت کرده است. او همچنین 68پست از چهره‌ها و سازمان‌ها را  لایک کرده است.

سکوت محض آقای وزیر

عبدالرضا رحمانی فضلی

می‌شود او را  مورد عجیب دولتمردان توییتری دانست. وزیر کشور از‌ماه نوامبر سال 2016میلادی عضو توییتر شده اما تاکنون حتی یک توییت هم نداشته است. وی 240نفر دنبال‌کننده داشته و 2 صفحه مقام‌معظم رهبری و رئیس‌جمهور را دنبال می‌کند. این در حالی است که تجربه فعالیت وزرای دیگر کابینه در توییتر نشان داده که استفاده از این فضا تا چه اندازه می‌تواند موجب شفافیت و جلب اعتماد بین مردم و مسئولان شود.

سخنگوی دولت در توییتر

علی ربیعی

سخنگوی دولت و وزیر پیشین تعاون، کار و رفاه اجتماعی از‌ ماه می‌سال 2017میلادی عضو توییتر شده است. ربیعی با توجه به اینکه هم‌اکنون سخنگوی دولت است در نتیجه فعالیت خود را هم در توییتر بیشتر کرده است. وی که در بیوگرافی صفحه‌اش خود را دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس‌جمهور و استاد رسانه و ارتباطات هم معرفی کرده هم‌اکنون 15هزار دنبال‌کننده داشته و تنها 3نفر را در توییتر دنبال می‌کند. آقای سخنگو تاکنون یک پست را هم لایک کرده است. این لایک مربوط به یکی از توییت‌های آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری است که در آن به جلسه‌ای مشترک با علی ربیعی (در زمان تصدی وزارت کار) در مورد رفع موانع بیمه‌ای کسب و کارهای نوپا اشاره شده است. وی در 10توییت اخیر خود 489لایک از مخاطبان دریافت کرده است که به‌طور تقریبی 49لایک برای هر پست می‌شود.

کم سابقه‌ترین دولتمرد توییتری

سعید نمکی

سعید نمکی که از نیمه‌بهمن‌ماه سال 97و بعد از حسن قاضی‌زاده هاشمی به سمت وزارت بهداشت رسیده، کم‌سابقه‌ترین دولتمردی است که در توییتر عضو شده است. نمکی از ژانویه سال 2019و همان ایامی که از سوی رئیس‌جمهور به‌عنوان سرپرست وزارت بهداشت معرفی شد، به عضویت توییتر درآمد. وی در 7‌ماه گذشته توانسته است2542فالوئر جذب کند. همچنین در این مدت 81توییت داشته است. انتقال نادرست سخنان وی درباره شادی و غم در جامعه واکنش زیادی به‌دنبال داشت به‌طوری که وزیر بهداشت با 2 توییت خود تلاش کرد به‌صورت مستقیم نظر خود  را به اطلاع مردم برساند. نمکی در 10پست آخر خود به‌طور میانگین 246لایک از مخاطبان دریافت کرده است.