عقب‌نشینی تولیدکنندگان مسکن در سایه رکود

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، انبوه‌سازان معتقدند، افزایش تعداد پروانه‌های ساختمانی در فصل زمستان سال قبل ناشی از خوش‌بینی تولیدکنندگان به تداوم رونق بازار مسکن بوده، درحالی‌که از اردیبهشت امسال، عملاً تعمیق رکود در بازار مسکن جای هیچ شبهه‌ای برای فعالان صنعت ساختمان باقی نگذاشته است. به همین واسطه، سازندگان مسکن استقبال کمتری از پروانه‌های ساختمانی داشته‌اند و درنتیجه تعداد پروانه‌های ساختمانی صادره کاهش یافته است.

فریز سرمایه در بازار مسکن

بررسی بازار مسکن پایتخت از ابتدای سال‌جاری تا آخر مردادماه نشان می‌دهد تعداد معاملات مسکن در این مدت نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته ۵۴.۹ درصد افت کرده است و هرچند قیمت مسکن در این دوره با افزایش ۹۸.۲ درصدی مواجه بوده اما به‌واسطه نبود دورنمای مثبت برای نقدشوندگی در این بازار، تولیدکنندگان را از توسعه فعالیت‌ها منصرف کرده است.

آمارهای وزارت راه و شهرسازی نشان می‌دهد تعداد معاملات مسکن در هر 5‌ماه سپری شده از سال‌جاری در مقایسه با ماه‌های مشابه سال قبل کاهشی بوده و جمعاً در کل 5ماه، تعداد معاملات با افت 54.9درصدی مواجه شده است. این موضوع بیش از هر چیز به پر شدن شکاف قیمتی میان مسکن و نرخ ارز و میزان تورم در اقتصاد ایران مربوط است که جذابیت کسب سود در این بازار را کاهش داده و باعث خروج سفته‌بازان و سرمایه‌گذاران شده است. روی دیگر این ماجرا، رشد قابل‌توجه قیمت مسکن است که براساس آمارها در 5ماهه امسال نسبت به‌مدت مشابه سال قبل به 98.2 درصد می‌رسد و عملاً جایی برای متقاضیان مصرفی در این بازار نگذاشته است.

ریزش قیمت مسکن از قله

آمارهای وزارت راه و شهرسازی نشان می‌دهد میانگین قیمت مسکن در پایان مردادماه امسال باوجود کاهش 3.15 درصدی نسبت به قله قیمتی در‌ماه قبل، همچنان بالای 13 میلیون تومان برای هر مترمربع باقی مانده که از نظر تقاضای مصرفی مسکن، قیمت بالایی است. بازخوانی تجربه رکود قبلی بازار مسکن در سال‌های 91 و 92 نشان می‌دهد، به فرض تکرار آن وضعیت، قیمت مسکن تا ماه‌ها و حتی تا چند سال قادر نخواهد بود مجدد قله قیمتی خردادماه امسال را فتح کند که در این صورت حتی اگر در مقابل افت بیشتر هم مقاومت کند، عملاً با بالا رفتن نرخ تورم و ثابت مانده قیمت مسکن، ارزش سرمایه‌گذاری در این بازار با افت مواجه می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، از این به بعد می‌توان انتظار داشت قیمت مسکن به‌واسطه رشد نکردن همپای نرخ تورم تعدیل شود تا به وضعیتی برسد که با قدرت خرید متقاضیان مصرفی مسکن در طبقه متوسط همخوانی داشته باشد.

نگاه تولید به وضعیت بازار مسکن

منفی شدن تورم قیمت مسکن در مردادماه امسال، نخستین نشانه‌ای است که دورنمای سودآوری در این بازار را با ابهام مواجه می‌کند؛ اما این مسئله پیش از اینکه در آمارها منعکس شود، از سوی سازندگان مسکن و انبوه‌سازان درک و اعلام شده بود. به‌عنوان‌مثال، چندی پیش، ایرج رهبر، رئیس هیأت مدیره کانون سراسری انبوه‌سازان تصریح کرد: در فصل زمستان به‌واسطه آب شدن یخ معاملات بازار مسکن، سازندگان گمان کردند دوباره رونق بازار مسکن با قیمت‌هایی متعادل‌تر آغاز شده و تعداد معاملات این بازار همچنان بالا می‌ماند؛ ازاین‌رو دست‌به‌کار دریافت پروانه ساختمانی برای آغاز پروژه‌های جدید شدند اما از ابتدای سال 98عملاً معاملات بازار مسکن نزول قابل‌توجهی را تجربه کرد و باعث شد تولیدکنندگان حداقل تا تعیین تکلیف نهایی این بازار منتشر بمانند. به عقیده او، برایند این انتظار تولیدکنندگان مسکن در کاهش تعداد پروانه‌های ساختمانی فصل بهار منعکس خواهد شد؛ آمارهایی که حالا منتشر شده و ثمرات این انتظار را تأیید می‌کند. رهبر می‌گوید: جدای از تولید 400هزار واحد مسکونی در طرح اقدام ملی که با همراهی دولت انجام می‌شود، در مابقی حوزه‌ها تولید مسکن همبستگی زیادی به وضعیت معاملات بازار دارد و اگر در دورنمای بازار بتوان استنباط کرد که نهایتاً تا یک سال دیگر رکود به پایان می‌رسد، آن وقت حوزه تولید نیز فعالیت خود را افزایش می‌دهد؛ در غیراین صورت با توجه به کاهش شدید ارزش سرمایه در گردش سازندگان مسکن و نقدشوندگی پایین بازار مسکن در شرایط رکود، نمی‌توان انتظار داشت رونق تولید مسکن به شکلی باشد که روی وضعیت بازار تأثیر بگذارد.