گردوغبارهای سیستان در آسمان اقیانوس هند

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، نشان به آن نشان که از 65 روز گذشته در این منطقه فقط روز گذشته هوا سالم بود. بادهای وزان و پرقدرتی که خاک کف تالاب را به آسمان بلند می‌کنند و تا هزاران کیلومتر آن‌سوتر در جنوب شرقی شبه‌قاره و اقیانوس هند هم می‌رسانند. این خبرها را محسن حیدری، مدیرکل هواشناسی سیستان‌و‌بلوچستان اعلام کرده است.

این بخشی از گفته‌های او درباره مصائب و سختی‌های روزگار اهالی این منطقه است: «در شبانه‌روز گذشته بیشینه میانگین ساعتی غلظت ذرات معلق با اندازه 10 میکرون در هوای زابل به 114 میکروگرم بر مترمکعب رسید که سالم‌ترین هوای این شهر در 65 روز گذشته به شمار می‌رود. دلیل آن نیز این است که وزش بادهای 120‌روزه که از دو ماه قبل در زابل و چهار شهرستان شمالی دیگر این استان شدت گرفته بود، در شبانه‌روز گذشته کاهش یافت و گردوغباری به همراه نداشت».

آن‌گونه که حیدری می‌گوید: «درست از روز نخست تیر که وزش باد شدید موجب خیزش گردوخاک و افزایش غلظت ذرات معلق در هوای زابل به 257 واحد شد؛ تا روز گذشته شرایط کیفی هوای این شهر دست‌کم چند بار در روز در شرایط ناسالم برای همه گروه‌های سنی قرار داشت؛ اما در 24 ساعت گذشته برای نخستین بار در 65 روز اخیر هوای زابل در همه ساعات روز در حالت سالم قرار داشت. در دو ماه اخیر دست‌کم 10 روز بیشینه سرعت وزش باد در زابل به بیش از صد کیلومتر بر ساعت رسیده است و در این مدت بیشینه غلظت ذرات معلق با اندازه 10 میکرون در هوای زابل به پنج‌هزارو 913 میکروگرم بر مترمکعب معادل 39 برابر حد مجاز نیز رسیده بود».

«وزش بادهای 120‌روزه از ویژگی‌های اقلیمی شمال سیستان‌و‌بلوچستان، نوار شرقی کشور و مرز غربی افغانستان و پاکستان است که هر سال از اواخر اردیبهشت آغاز می‌شود و تا مهر ادامه می‌یابد. شدت وزش باد در شمال سیستان‌و‌بلوچستان به سبب شرایط توپوگرافی و نبود عوارض طبیعی بیش از دیگر نواحی است. این موضوع سبب تشدید خیزش گردوخاک از چشمه‌های فعال تولید گردوغبار در این منطقه نیز شده است». این بخش دیگری از گفته‌های این مقام مسئول است.

حیدری همچنین با بیان اینکه گردوغبار وزش بادهای 120‌روزه در سال جاری تا سواحل جنوب غربی پاکستان نیز نفوذ کرده است، گفت: «نتایج تحلیل و آشکار‌سازی تصاویر ماهواره Meteosat روز 21 خرداد سال جاری نشان می‌دهد که گردوغبار ناشی از توفان این روز شمال استان به سواحل جنوب پاکستان نفوذ کرد. این توفان گردوغبار علاوه بر نواحی مرکزی و جنوبی استان، بخش‌هایی از ولایات نیمروز، فراه و هلمند افغانستان و مساحت زیادی از ایالت بلوچستان پاکستان را در بر گرفت. در‌واقع گردوغبار ناشی از وزش بادهای 120‌روزه در سال جاری در برخی روزها به حدود 500 هزار کیلومتر مربع از استان‌های شرقی ایران و نواحی جنوب و جنوب غرب افغانستان و پاکستان نفوذ کرده است». حیدری اضافه کرد: بر‌اساس‌این دیگر نمی‌توان گفت وزش بادهای 120‌روزه محلی است؛ چراکه دامنه وزش این بادها و سرعت وزش باد در زابل به 90 کیلومتر بر ساعت رسید.

علاوه بر مدیرکل هواشناسی سیستان‌و‌بلوچستان، رئیس شبکه پایش هواشناسی این استان نیز درباره این رخداد طبیعی به تأثیر گردوغبار بادهای 120‌روزه بر دیگر شهرهای استان اشاره کرد و  گفت: «بررسی داده‌های هواشناسی و تصاویر سنجش از دور نشان می‌دهد که گردوغبار ناشی از وزش بادهای 120‌روزه تا سواحل چابهار در جنوب استان گسترش می‌یابد؛ به‌گونه‌ای‌که در خرداد و تیر سال جاری که چندین بار بیشینه سرعت توفان گرد‌و‌خاک در زابل به بیش از 110 کیلومتر بر ساعت رسید و علاوه بر اینکه گرد‌و‌خاک توفان دید افقی پنج شهرستان شمالی را به‌شدت کاهش داد، نفوذ غبار ناشی از آن به دیگر شهرهای استان سبب شد تا شعاع دید افقی در شهرستان‌های زاهدان، میرجاوه، خاش، ایرانشهر، سراوان، مهرستان، راسک، نیکشهر و... نیز به‌شدت کاهش یابد؛ به‌طوری‌که کمینه دید در یکی از این روزها در زاهدان به 200 متر رسید».

حیدری همچنین اضافه کرد: «وزش بادهای 120‌روزه سبب شد که همواره شهرهای سیستان‌و‌بلوچستان جزء پر‌گردوغبارترین شهرهای کشور باشند. برای نمونه در تیر گذشته زهک در شمال استان توفانی‌ترین شهر کشور شد؛ شهری که در این ماه فقط دو روز هوای بدون گردوخاک داشته است. در خرداد گذشته نیز سیستان‌و‌بلوچستان بیشترین تعداد روزهای همراه با یکی از پدیده‌های خاک‌دار کاهنده دید افقی به زیر پنج هزار متر کشور را به خود اختصاص داد».

این‌گونه شده است که این بادها که روزی نعمت سیستان بوده‌اند، حالا نقمتی جانکاه برای مردم این دیارند.