بازار سهام به کدام سمت می‌رود؟
با توجه به رشدی که بازار سهام از ابتدای سال 98 به خود دید، برخی سهم‌ها از نظر عددی افزایش نرخ قابل توجهی داشتند. هنگامی که قیمت سهم‌ها از رقم مشخصی بالاتر می‌رود، ترس و واهمه‌ای در میان سهام‌داران به وجود می‌آید که، مبادا با هر اصلاحی شاهد شروع یک ریزش در بازار باشیم، اما نکته قابل توجه آن است که اصلاح و ریزش دو مقوله متفاوت هستند.
اینکه قیمت‌ها بعد از مدتی بالا می‌روند و اصلاح صورت می‌گیرد تا برای رشد بیشتر آماده شوند طبیعی است. به علاوه در بعضی نمادها افزایش قیمت نامعقولی را نمی‌بینیم و رشد قیمتی آن‌ها با رشد سود آوری‌شان هم‌خوانی دارد. اما می‌توان گفت در برخی سهم‌ها، که مورد توجه فعالین تازه وارد بازار سرمایه است، ما وارد حباب شده‌ایم، به طور مثال: در حال حاضر سهم‌هایی که سودآوری خاصی ندارند، بعضا زیان‌ده هستند و با مشکلات زیادی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، مورد توجه بازار قرار گرفته‌اند و تا چند صد درصد بازدهی داشته‌اند. تنها دلیل رشد قیمت این سهم‌ها، ورود نقدینگی تازه‌وارد به بازار است. با ورود نقدینگی جدید قیمت این سهم‌ها افزایش یافته و از نظر ارزش، حالت واقعی قرار ندارند. طبعا ورود به اینگونه سهم‌ها ریسک بسیار بالایی را به بازار تحمیل خواهد کرد.
همچنین برای بررسی وضعیت شاخص به طور مشخص باید اشاره کرد؛ حجم عمده سرمایه حاکم بر بازار در گروه‌های بزرگ و صنعت‌های مادر متمرکز شده است. این عمده شرکت‌های حاضر در این صنایع با رشد سودآوری مواجه بوده‌اند و انتظار می‌شود روند افزایش درآمدها در این شرکت‌ها با ثبات باشد. نسبت قیمت به درآمد تحلیلی سهام این شرکت‌ها نیز در محدوده معقول و ارزند‌ه‌ای قرار دارد. پس با این حساب نمی‌توان رشد حباب‌گونه ارزش شرکت‌های کوچک را به کل بازار تعمیم داد.
همچنین می‌توان گفت اگر بازار با یک شیب ملایم روندی صعودی پی بگیرد، می‌توان انتظار داشت نقدینگی میان گروه‌های مختلف جابه جا شود، اما اگر ما شاهد شیب هیجانی در ادامه روند معاملات باشیم و روزانه شاخص هزاران واحد مثبت شود، خیلی سریع‌تر از آنچه انتظار داریم به نقطه‌ای خواهیم رسید که کنترل کردن آن برای متولیان بازار دشوار خواهد بود.
حال ممکن است این سوال پیش آید که آیا افت نرخ ارز تأثیری منفی برای بازار سهام در بر نخواهد داشت. به نظر می‌رسد در شرایط فعلی که دولت در معرض کسری بودجه قابل توجهی قرار گرفته، احتمال ریزش بیشتر نرخ ارز و رسیدن آن به اعداد کمتر از 10هزار تومان بعید است. از طرف دیگر بانک مرکزی ماه‌‌هاست که نبض بازار ارز را در اختیار گرفته و نشان داده است، نه اجازه می‌دهد نرخ ارز جهش ویژه‌ای کند و نه اجازه می‌دهد با شتاب بالا افت کند. در این میان تنها موردی که بازار سهام را تهدید می‌کند، نوسان غیرقابل پیش‌بینی قیمت‌های جهانی است که نمی‌توان تحلیل مشخصی از آن داشت. اما در مقطع فعلی ثبات قیمت‌های جهانی محتمل‌تر از ریزش قیمت‌هاست.
با تمام این تفاسیر می‌توان نتیجه گرفت، در حال حاضر بازار رشد نامتعارفی نداشته است. تنها نکته‌ای که باید به آن توجه داشت، ضرورت فاصله گرفتن از سهم‌های حباب‌دار است. سرمایه‌گذاران اگر برای دارایی و سرمایه خود احترام و ارزش قائل هستند راهی ندارند جز اینکه از نمادهای کوچکی که بدون هیچ منطق بنیادی رشد کرده‌اند، فاصله بگیرند. از طرفی دیگر می‌توان نسبت به سهم‌هایی که رشد سودآوری قابل توجه و سود تقسیمی مناسبی داشتند، با دید میان‌مدت سهام‌داری کرد و جای نگرانی نیست.
*کارشناس بازارسرمایه
