درخواست مجوز سرمایه‌گذاری خارجی با وجود تحریم‌ها

این افزایش بیش از 200 میلیون دلاری در حالی صورت می‌گیرد که کشور در مدت یک‌ ساله اخیر با تحریم‌های سخت آمریکا در حوزه‌های بانکی، حمل‌ونقل و موارد دیگر مواجه بوده است.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان، در گفت‌وگو با حسین سلیمی- رئیس انجمن سرمایه‌گذاری‌های خارجی و ایرانی- به بررسی این ارقام و درجه اهمیت آنها در اقتصاد ایران پرداخته ایم که در ادامه می‌خوانید.

آمارهای وزارت صمت از طرح‌های مصوب در چهار ماهه امسال نشان می‌دهد تمامی مجوزها در سه‌ماهه نخست صادر شده و در تیرماه هیچ گونه طرحی تصویب نشده است. علت آن را در چه می‌دانید؟

اگر این آمار مربوط به سه ماهه نخست سال باشد به نظر من درست است. ممکن است اگرچه این آمار پس از چهارماهه اول ارائه شده اما آمار تیرماه هنوز به دستشان نرسیده بوده است. زیرا من اکنون پرونده مردادماه را هم دارم که برخی طرح‌ها در آن مصوب شده است. بنابراین اطلاعات آخر را حتما در زمان مصاحبه نداشته‌اند. ما جلسه یکم مردادماه را هم برگزار کرده‌ایم که اگر آن را هم اضافه کنند مقدار سرمایه‌گذاری‌ها کمی بیشتر می‌شود. در نتیجه ممکن است در زمان مصاحبه یا اطلاع‌رسانی، آمار کامل را نداشته‌اند یا تنها تا خردادماه را محاسبه کرده بودند و این اختلاف ایجاد شده است. اگر آمار را در همان جلسه‌ای که در سازمان سرمایه‌گذاری خارجی حضور پیدا می‌کنند بدهند نباید مغایرتی وجود داشته باشد.

آیا افزایش مبلغ سرمایه‌گذاری را می‌توان به عنوان یک سیگنال مثبت قلمداد کرد؟

جدا از این 24 پرونده که در آمار آمده، دو سه طرح هم با ارقام خیلی بالاتر وجود داشت که برای بررسی بیشتر به جلسه بعدی که احتمالا در این هفته تشکیل می‌شود موکول شد. چون برخی از پرونده‌هایی که می‌آید نواقصی دارد از جمله اینکه باید از برخی نهادها مجوز داشته باشد. این است که این ارقام تا نهایی نشود نمی‌توان قضاوت کرد. اگر فرضا مجوزها هم صادر شود دلیلی بر انجام پروژه نخواهد بود. پروژه طولانی‌ست برخی شش ماهه برخی یک ساله و حتی برخی دو ساله است. بنابراین در مقطعی که مصوب می‌شود تا زمانی که کار شروع نشود هیچکدام از ما مطلع نمی‌شویم که ببینیم کار در چه مرحله‌ای است. چون اینها مجوزها را اخذ می‌کنند بعد باید بروند به کشور خودشان ارزشان را انتقال دهند یا مجوزهای لازم را برای خروج ارزشان بگیرند یا ماشین‌آلاتی که لازم است تهیه کنند. یعنی در مقطعی که گفته می‌شود 500میلیون دلار مجوز داده شده دلیل نمی‌شود که همه این مجوزها عملیاتی شود. ممکن است 80درصد آن عملیاتی شود و 20درصد نه. باید تا آخر سال صبر کنیم و در اسفندماه محاسبه کنیم که از این یک میلیارد دلاری که مجوز دادیم چه مقداری از آن استارت خورده و چه میزان آن در دست اقدام است و چه تعداد آن پیگیری نشده است. چون شش ماه مهلت دارند و اگر ظرف شش ماه روی مجوز اقدامی نکنند باطل می‌شود یا باید تمدید کنند.

در چهار ماهه امسال با وجود تحریم‌ها رقم سرمایه‌گذاری مصوب تقریبا 200میلیون دلار نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش نشان می‌دهد. شما این روند را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

همان‌ گونه که اشاره کردید، نمی‌توان گفت که تحریم‌ها اثر ندارند؛ اما می‌توانیم قبول کنیم که سرمایه‌گذاری داخلی خودمان هم به خاطر نقل‌وانتقال ماشین‌آلات، حمل‌ونقل، و تحریم‌های نقل‌وانتقالات پول کند شده است. این شرایط داخلی ماست؛ پس شرایط خارجی نیز می‌تواند به همین سختی باشد. اکنون مجموع سرمایه‌گذاری سه‌ماهه اول امسال بیش از 500میلیون دلار بوده است در حالی که ما در ماه گذشته درخواست مجوز پروژه‌ بزرگی در بخش انرژی را داشتیم که به تنهایی 500میلیون دلار ارزش داشت. اگر این طرح عملیاتی شود در مقایسه با سه ماه اول پارسال که اصلا چنین رقم‌هایی مطرح نبوده است افزایش چشمگیری نشان می‌دهد. اتفاقا این پروژه زمانی آمده است که ما تحریم هم هستیم پس اگر سوال این است که آیا در زمان تحریم هم خارجی‌ها همچنان سرمایه‌گذاری می‌کنند یا خیر، بله جواب آن مثبت است.

آیا این روند کند شده است؟

ما ضمن اینکه تحریم هستیم هنوز خارجی‌ها درخواست می‌دهند و مجوز می‌گیرند. اما روند آن را نمی‌توان بر این مبنا قضاوت کرد. این آمارها مربوط به مجوزهاست. ما باید صبر کنیم ببینیم عملیاتی می‌شود یا خیر. صدور مجوز در برخی بازه‌های زمانی حتی دو میلیارد دلار هم بوده اما انجام پروژه‌ها 5/1 میلیارد دلار یا حتی نصف می‌شد. در آن زمان تحریم هم نبودیم اما به دلایل مختلفی سرمایه‌گذاران آن را به مرحله اجرا نمی‌رساندند. الآن هم من فکر می‌کنم نباید روی این آمارها از سرمایه‌گذاری خارجی مانور دهیم و تصمیم‌گیری کنیم. چون اثرات منفی دارد و آثار مثبت مفیدی هم ندارد. ما نمی‌خواهیم غلو کنیم و نمی‌خواهیم آمارهای غلط هم بدهیم. باید منتظر باشیم ببینیم این مجوزها موکول و منتج به انجام کار هم می‌شود یا خیر و بعد نتیجه‌گیری کنیم.

در حال حاضر، جذاب‌ترین ظرفیت‌های ایران برای سرمایه‌گذاران خارجی چیست؟

در چهار سال اخیر دست کم 20درصد از پروژه‌هایی که برای سرمایه‌گذاری می‌آیند، در حوزه انرژی خورشیدی است. در کرمان، همدان، زنجان، خراسان رضوی و دیگر مناطق، انواع و اقسام مکان‌ها برای سرمایه‌گذاری شناسایی شده است. ایران یکی از بهترین زوایای اشعه خورشید را داراست و به دلیل نزدیکی به خط استوا، زاویه آفتاب با زمین 90درجه است. ما بیابان‌های بسیار زیادی داریم که می‌توان این پنل‌های خورشیدی را در آن نصب کرد و جواب هم داده است؛ در حال حاضر هم حدود 2000مگاوات مجوز صادر شده اما همه آن عملیاتی نشده و به تدریج در حال تکمیل است. این طرح‌ها هم برای سرمایه‌گذار مقرون به صرفه است و هم برای کشوری که به انرژی پاک نیازمند است. در نتیجه از سمت اروپایی‌ها که فناوری آن را هم دارند مورد استقبال قرار گرفته است.