تلاش ناکام آمریکا برای ائتلاف ضدایرانی
در حالی که آمریکا همه تلاش خود را به کار بسته تا به زعم خود ائتلافی دریایی را در خلیج فارس ایجاد کند، ولی جز چند متحد انگشت شمار، کسی به این طرح روی خوش نشان نداده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فارس، سوم تیرماه سال جاری یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در جمع خبرنگاران با بیان اینکه آمریکا در تلاش است تا ائتلافی دریایی متشکل از چند کشور برای «حراست از آزادی تردد» در خلیج فارس و تنگه هرمز تشکیل دهد، گفت: «هدف، ایجاد بازدارندگی فعال است، چراکه ایرانی‌ها می‌خواهند بروند و هر کاری می‌خواهند انجام دهند و بعد بگویند که "ما این کار را نکردیم." ما می‌دانیم آنها چه کرده‌اند.»
اظهارات این مقام آمریکایی ساعاتی پس از آن مطرح شد که «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا در سفری به عربستان سعودی آزادی تردد در خلیج فارس را یکی از اولویت‌های واشنگتن برشمرد و گفت لازم است که اطمینان حاصل شود که تردد از تنگه هرمز بدون مانع صورت می‌گیرد.
پس از آن «جوزف دانفورد» رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در پی وقوع حادثه برای ۲ نفتکش در دریای عمان و به بهانه مقابله با حملات ادعایی ایران به نفتکش‌ها و کشتی‌های تجاری در خلیج فارس و دریای عمان ۱۹ تیر ماه ، از بررسی طرحی برای ایجاد ائتلاف نظامی بین‌المللی به منظور حفاظت از آبراه‌های بین‌المللی و تضمین آزادی دریانوردی در تنگه هرمز و باب المندب سخن گفت و عنوان کرد که ایالات متحده در حال رایزنی با تعدادی از کشورها برای تشکیل این ائتلاف است.
«مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا نیز ۲۲ تیر ماه در گفت‌‌وگویی درباره تشکیل این ائتلاف مدعی شد: «تا حد زیادی در این زمینه مورد قبول قرار گرفتیم. تشکیل این (ائتلاف) مدتی به طول می‌انجامد، اما اطمینان دارم که اقدام خوبی برای آمریکا و و برای جهان خواهد بود و ما این هدف را به شیوه‌ای پیش می‌بریم که نه تنها آمریکا بلکه بسیاری از کشورهایی که بیشتر از آمریکا برای عبور و مرور به تنگه هرمز نیاز دارند، بتوانند کالاهای خود را از طریق این آبراهه‌ها انتقال بدهند و آزادانه حرکت کنند».
پامپئو همچنین در مصاحبه‌ای که سه‌شنبه ۱۵ مرداد منتشر شد، اعلام کرد که از بیش از ۶۰ کشور برای شرکت در ائتلاف مزبور دعوت به عمل آمده و تصریح کرد: «به همین دلیل از بیش از ۶۰ کشور دعوت کردیم برای به ایمن‌سازی خطوط کشتیرانی در تنگه هرمز کمک کنند.»
«جان رود» معاون سیاسی وزیر دفاع آمریکا نیز ۳۰ تیر ماه در «نشست امنیتی اسپن» گفت: «ما در حال آغاز یک مفهوم تحت عنوان "محافظ" هستیم که در آن ما مجموعه‌ای از کشورهای متعهد را برای حفاظت از عبور آزاد و باز تجارت در تنگه هرمز و در خلیج فارس در اختیار داریم. آمریکا مذاکراتی با متحدان خود در ناتو و برخی شرکا و دیگر کشورها در خلیج [فارس] داشته است تا به این فرآیند که برای باز بودن حیاتی آبراه‌ها حیاتی است، بپیوندند». وی در این خصوص بیان کرد که این عملیات جدید طی روزها و هفته های آتی اجرایی خواهد شد.
روزنامه آساهی چاپ ژاپن پیش از این در گزارشی نوشته بود که براساس این طرح، هر کشور عضو ائتلاف باید کشتی‌های خود را در طول تنگه هرمز اسکورت کند.
از آن زمان مقامات آمریکایی در تماس‌ها و رایزنی‌هایی که با مقامات دیگر کشورها صورت دادند، تلاش بسیاری را صرف کردند تا آنها را به حضور در این ائتلاف ترغیب کنند، با وجود این همه تکاپو، ولی تنها با چند پاسخ مثبت مواجه شده‌اند.
*اعلام پیوستن انگلیس به ائتلاف دریایی
انگلیس که خودش طرحی را برای توسعه ماموریت حفاظت دریایی در خلیج فارس به همراه دیگر کشورهای اروپایی مطرح کرده بود، اخیرا اعلام کرده است که به طرح آمریکا در این زمینه می‌پیوندد و وزارت خارجه انگلیس دوشنبه (۱۴ مرداد/۵ اوت) اعلام کرد که به ائتلاف دریایی تحت رهبری آمریکا خواهد پیوست و «بن والاس»، وزیر دفاع انگلیس هم گفت که دولت این کشور با نیروی دریایی آمریکا به منظور تأمین امنیت کشتی‌های تجاری در تنگه هرمز همکاری خواهد کرد.
پنتاگون نیز همان روز از تصمیم انگلیس برای پیوستن به ائتلاف مزبور استقبال کرد.
در همین خصوص سفیر بریتانیا در تهران روز سه‌شنبه ۱۵ مرداد با انتشار تصویری در صفحه توئیترش در خصوص آمادگی این کشور برای پیوستن به ائتلاف مزبور نوشت: «وزیر امور خارجه بریتانیا تاکید کرده است که رویکرد بریتانیا نسبت به ایران تغییری نکرده است و اینکه با ایران برای کاهش تنش‌ها و پشتیبانی از برجام همکاری خواهد کرد.»
مایک پامپئو وزیر خارجه آمریکا نیز ۱۶ مرداد ماه در کنفرانس خبری مشترک با همتای انگلیسی از پیوستن لندن به ائتلاف دریایی آمریکا استقبال کرد. دومینیک راب هم محافظت از آزادی تردد در تنگه هرمز را یک مسئله مرتبط با امنیت جهانی خواند و در عین حال گفت که انگلیس خواستار تداوم برجام و همچنین به دنبال کاستن از تنش‌ها با ایران در خلیج فارس است.
*فرانسه چه موضعی گرفت؟
«آنگس واندرمول» سخنگو و مدیر بخش اروپای وزارت خارجه فرانسه دوم مرداد ماه در نشستی خبری عنوان کرد: «ما در حال بحث در مورد یک ابتکار اروپایی با شرکای انگلیسی و آلمانی و همچنین چند شریک دیگر برای افزایش اطلاعات خود در مورد وضعیت دریانوردی از طریق روش‌های نظارتی مناسب هستیم. هدف تسهیل عبور امن کشتی‌ها در منطقه است. این مرحله باید با هماهنگی با کشورهای اروپایی باشد. از منظر دیپلماتیک، ما همچنان خواهان ایجاد شرایطی برای گفت‌وگوی جامع منطقه‌ای در مورد امنیت دریایی هستیم. این طرح ابتکاری برای ما به منظور کاستن و رفع تنش است و با رویکرد آمریکایی فشار حداکثری متفاوت است. البته طرح ابتکاری ما باید به طور طبیعی با ایالات متحده در سطح عملیاتی هماهنگ شود.»
«فلورانس پارلی» وزیر دفاع فرانسه هم ۱۳ مرداد در این خصوص عنوان کرده است: پاریس، برلین و لندن قصد هماهنگی و به اشتراک گذاشتن اطلاعات برای تقویت امنیت دریانوردی در خلیج فارس را دارند، اما تجهیزات نظامی بیشتری را عازم منطقه نخواهند کرد. او در این خصوص گفت: «قصد سازماندهی خودمان به عنوان کشورهای اروپایی را داریم، اما یک مورد قطعی است و اینکه اقدام‌های ما تنها یک هدف خواهند داشت، کاستن از تنش‌های کنونی و دفاع از منافع خود.»
شبکه «اسکای نیوز» ۲۰ مرداد ماه با اشاره به رایزنی اخیر «دومینیک راب» وزیر خارجه انگلیس با «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه درباره ابتکار اروپایی برای تشکیل ائتلاف دریایی، خبر داد که قرار است مذاکرات تکمیلی در حاشیه نشست گروه هفت در فرانسه صورت بگیرد.
این شبکه همچنین به نقل از چند منبع فرانسوی گزارش داد که فرانسه به انگلیس اعلام کرده است که این 2 کشور می‌توانند هدایت ماموریت دریایی برای افزایش امنیت کشتیرانی در تنگه هرمز را برعهده بگیرند.براساس این گزارش، فرانسه از متحدان اروپایی خود خواسته در ائتلاف اروپایی شرکت کنند و به آنها توصیه کرده که هیچ اقدامی در راستای تلاش‌های آمریکا برای رهبری این ائتلاف انجام ندهند و در عوض منتظر اقدام متحدان اروپایی باشند.
*سخنگوی مرکل: صدراعظم نیازی به مشارکت در مأموریتی آمریکایی را در شریط فعلی نمی‌بیند
خبرگزاری آلمان هشتم مرداد ماه به نقل از سفارت آمریکا در برلین اعلام کرد که «واشنگتن رسما از آلمان، فرانسه و انگلیس برای پیوستن به این ائتلاف درخواست کرده است.»
«هایکو ماس»، وزیر امور خارجه آلمان هشتم مرداد تصریح کرد دولت این کشور هیچ وعده‌ای برای کمک به ائتلاف آمریکا با هدف اعلامی افزایش امنیت دریایی در خلیج فارس نداده است.
«اولاف شولتز» وزیر دارایی و معاون صدر اعظم آلمان نیز یک روز بعد، نهم مرداد در گفت‌وگو با شبکه «زد دی اف» درباره طرح آمریکا برای ایجاد ائتلاف دریایی خاطرنشان کرد:«من به این [طرح] بسیار بدبین هستم و فکر می‌کنم افراد زیاد دیگری هم بدبینی مشابهی دارند و فکر می‌کنم این ایده خوبی نیست.»
«آندریاس نیک»، عضو کمیته روابط خارجی پارلمان آلمان نیز جمعه ۱۱ مرداد ماه در مصاحبه‌ای با «دویچه‌وله» تصریح کرد که پارلمان این کشور با پیوستن به ائتلاف دریایی تحت رهبری آمریکا علیه ایران مخالف است. نیک به حمایت‌ها در پارلمان آلمان از طرح انگلیس برای تشکیل ائتلافی تحت رهبری کشورهای اروپایی اشاره کرد و گفت به نظر می‌رسد پیوستن به ائتلاف دریایی آمریکا با توجه به اختلافات اروپایی‌ها با آمریکا، دیگر جزو گزینه‌های مورد بررسی در آلمان نیست.
این نماینده پارلمان آلمان افزود: «اینکه تابع ائتلاف تحت رهبری آمریکا و سیاست‌های این کشور در این منطقه باشیم جزو گزینه‌های مورد بررسی در دولت آلمان و پارلمان این کشور نیست.»
پس از آن بود که سخنگوی صدراعظم آلمان ۱۴ مرداد ماه رسماً اعلام کرد که همه اعضای دولت این کشور در زمینه عدم مشارکت در ائتلاف دریایی آمریکا اتفاق نظر دارند و گفت: «صدراعظم [نیازی به] مشارکت در مأموریتی آمریکایی را در شریط فعلی و زمان حاضر نمی‌بیند و همه [مقامات] در دولت آلمان در این موضوع متفق هستند».
*واکنش دانمارک چه بود؟
براساس این گزارش، حزب راست‌گرای مردم در دانمارک خواستار مشارکت این کشور در ائتلاف نظامی آمریکا در خلیج فارس شد.خبرگزاری اسپوتنیک ۲۵ تیر ماه در این خصوص گزارش داد که حزب مردم دانمارک اعلام کرده است: « دانمارک به عنوان دارنده پنجمین ناوگان دریایی جهان که از آمریکا و بریتانیا هم بزرگتر است، باید در امنیت حمل و نقل دریایی در خلیج‌فارس شرکت داشته باشد و پیامی برای ایران بفرستد.»
چندی بعد شبکه تلویزیونی tv2 دانمارک گزارشی متفاوت از مواضع قبلی مقامات دانمارکی منتشر کرد. این شبکه اخیرا گزارش داد: «گرچه به نظر می‌رسید یک اکثریت پارلمانی از پیوستن دانمارک به یک ماموریت دریایی به رهبری اتحادیه اروپا برای حصول اطمینان از تردد کشتی‌ها از طریق تنگه هرمز حمایت کند، اما حزب سوسیال لیبرال حالا تغییر عقیده داده است. مارتین لیده گارد، وزیر سابق امور خارجه و سخنگوی امور خارجی حزب گفت حمایت حزب وی همیشه مشروط به تأیید اروپا بوده است. وی گفت: ما بر این اعتقادیم که دانمارک نمی تواند در ماموریتی که تنها توسط بریتانیا و آمریکا تشکیل شده، شرکت کند.»
* اسپانیا مخالفت کرد
منابع دیپلماتیک در دولت اسپانیا ۱۱ مرداد ماه اعلام کردند که مادرید رسما درخواست ایالات متحده برای مشارکت در طرح ائتلاف دریایی را رد کرده است. روزنامه اسپانیایی «اِل‌کانفیدنسیال» ضمن اعلام این خبر، به نقل از منابعی در دولت اسپانیا که نخواستند نامشان فاش شود، نوشت: مادرید درخواست رسمی از سوی ایالات متحده برای مشارکت در طرح ائتلاف دریایی در آب‌های جنوب ایران دریافت کرده، اما آن را نپذیرفته است. براساس اعلام این منابع، «دولت اسپانیا در حال حاضر هیچ تمایلی به پیوستن به نیروهای تحت رهبری آمریکا [در منطقه] ندارد».
*نروژی ها مردد هستند
از سوی دیگر اخبار منتشر شده حاکی از آن است که نروژی‌ها برای پیوستن به این ائتلاف مردد هستند. در همین خصوص پایگاه نروژی «نیوز این اینگلیش» ۲۴ تیر ماه گزارش داد: دولت نروژ درباره دادن پاسخ مثبت به درخواست آمریکا تردید دارد. در این گزارش آمده است: «برای دولت نروژ، "نه" گفتن (به این درخواست آمریکا) کار راحتی نخواهد بود، اما در پارلمان این کشور تردیدها درباره اجابت این درخواست بسیار زیاد است».
*لهستان
البته در این میان لهستان هم اعلام کرده است که در ماموریت بین‌المللی دریایی به فرماندهی آمریکا در تنگه هرمز شرکت می‌کند.
* استرالیا چه گفت؟
در این مدت «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا که به همراه «مارک اسپر» وزیر دفاع این کشور به استرالیا سفر کرده بود، روز یکشنبه ۱۳ مرداد ماه در نشستی خبری در این کشور عنوان کرد که «کاملا مطمئن» است که ایجاد این ائتلاف دریایی امکانپذیر است. وی در پاسخ به سؤالی در مورد اجتناب متحدان آمریکا از پیوستن به این ائتلاف، با بیان اینکه نباید حرف رسانه‌ها را باور کرد، مدعی شد که کشورهایی برای حضور در این ائتلاف اعلام آمادگی کرده‌اند.
اظهارات پامپئو در حالی مطرح شد که «لیندا رینولدز» وزیر دفاع استرالیا در اظهاراتی درخواست آمریکا را «بسیار جدی و پیچیده» خواند و گفت: «به همین دلیل ما در حال حاضر این درخواست را تحت بررسی جدی قرار داده‌ایم».
«باب کار» وزیر سابق خارجه استرالیا نیز در این زمینه هشدار داد واشنگتن، هدف تشکیل ائتلاف دریایی در تنگه هرمز را محافظت از کشتیرانی ذکر کرده، اما برخی در دولت ترامپ درصددند از این ائتلاف برای جنگ استفاده کنند.
از سوی دیگر «اسکات موریسون» نخست‌وزیر استرالیا نیز خواستار شفاف‌سازی درباره این ائتلاف شده و گفته است: «در صورت محقق شدن دو شرط، احتمال بررسی درخواست آمریکا برای پیوستن استرالیا به ائتلاف دریای در تنگه هرمز وجود دارد. قبل از آنکه استرالیا موضوع پیوستن به ائتلاف دریایی آمریکا را مورد بررسی قرار دهد، باید جزئیات مأموریت آمریکا در تنگه هرمز و همچنین اندازه این ائتلاف بین‌المللی مشخص شود.»
البته به دنبال انتقادات گسترده از دنباله روی استرالیا از ائتلاف‌های نظامی آمریکا و انگلیس در غرب آسیا، نخست وزیر این کشور اعلام کرد که ائتلاف دریایی در خلیج فارس فقط برای تضمین تردد دریایی است و نه چیز دیگر.
*رژیم صهیونیستی: به ائتلاف دریایی می‌پیوندیم/ایران: حق مقابله با این تهدید را برای خود محفوظ داریم
اخیراً رژیم صهیونیستی اعلام کرد که قصد دارد به این ائتلاف بپیوندد. «اسرائیل کاتص» وزیر خارجه رژیم صهیونیستی سه‌شنبه ۱۵ مرداد ماه در نشست پشت درهای بسته با کمیته دفاعی و امور خارجی کنست گفت که اسرائیل قصد دارد در بخش اطلاعاتی و دیگر بخش‌ها به ماموریت امنیت دریایی در خلیج فارس بپیوندد و این تصمیم در پی دستوری است که وی به وزارت خارجه داده تا با تمامی گروه‌های مربوطه در اسرائیل این موضوع را بررسی کرده تا این رژیم نیز به ائتلاف دریایی آمریکا بپیوندد.
چند روز بعد سید عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران به این قضیه واکنش نشان داد. موسوی جمعه ۱۸ مرداد ماه در این باره تصریح کرد که ایران حق مقابله با این تهدید و دفاع از خود را محفوظ می‌دارد.
محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران نیز همان روز (جمعه ۱۸ مرداد ماه) در حساب کاربری خود در توئیتر تأکید کرد که ایران در حراست از منافع خود در خلیج فارس تردید به خود راه نخواهد داد و نوشت: «خلیج فارس یک شاهرگ حیاتی است و به همین دلیل برای ایران که از دیرباز تضمین‌کننده امنیت دریایی بوده اولویت امنیت ملی به شمار می‌رود. با در نظر گرفتن این واقعیت و صرفنظر از هجمه‌های تبلیغاتی، هرگونه حضور برون منطقه‌ای طبق تعریف، منشأ ناامنی است. ایران برای حراست از امنیت خود تردید نخواهد کرد.»
البته در راستای تنش های این روزها در منطقه محمدجواد ظریف روز یکشنبه بیستم مرداد ماه سفری به قطر داشت و با امیر و وزیر خارجه این کشور دیدار و گفتگو کرد و قرار است در ادامه رایزنی ها در منطقه خلیج فارس، شنبه 26 مرداد ماه نیز سفری به کویت داشته باشد. وزیر خارجه ایران همچنین در هفته پیش رو به سه کشور فنلاند، سوئد و نروژ هم خواهد رفت.
گفتنی است همان روزی که ظریف راهی قطر شد، روحانی هم با امیر قطر تلفنی گفتگو کرده بود. روحانی در این گفتگوی تلفنی با تاکید بر اینکه ثبات و امنیت خلیج فارس با همکاری و همراهی کشورهای ساحلی و در قالب ترتیبات امنیتی مشترک قابل تحقق است، اظهار داشت: تجربه تاریخی این واقعیت را به همگان نشان داده که مداخله خارجی ها، تنها موجب افزایش تنش و پیچیده تر کردن شرایط منطقه شده است.
رئیس جمهور ایران با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران علاقه مند به تداوم رایزنی‌ها با کشورهای دوست برای تقویت صلح و ثبات و توسعه منطقه است، گفت: تهران معتقد است کاهش تنش‌ها در منطقه به نفع همه است و امیدواریم آمریکایی ها دریابند مسیری که انتخاب کرده‌اند نادرست است، این مسیر برنده‌ای نخواهد داشت و باید رفتار خود را اصلاح کنند.
در همین خصوص «عبدالباری عطوان» در یادداشتی در روزنامه فرامنطقه‌ای رای الیوم ۱۷ مرداد نوشت: «پیوستن رژیم اشغالگر اسرائیل به ائتلاف آمریکایی که دونالد ترامپ به بهانه محافظت از کشتی‌های تجاری در خلیج (فارس) و تنگه هرمز دعوت به تشکیل آن کرده است، گامی خطرناک در مسیر عادی سازی امنیتی و نظامی بین تل آویو و بیشتر کشورهای شورای همکاری خلیج (فارس) است.»
اعلام آمادگی رژیم صهیونیستی برای پیوستن به این ائتلاف واکنش عراق را نیز در پی داشت و در همین خصوص «محمدعلی الحکیم» وزیر خارجه عراق در تماس تلفنی ۲۱ مرداد ماه با سامح شکری همتای مصری مخالفت بغداد را با حضور رژیم صهیونیستی در هر ائتلاف نظامی که با هدف ادعایی تأمین امنیت عبور و مرور کشتی‌ها در خلیج فارس تشکیل شود، اعلام و عراق تصریح کرد که کشورهای حاشیه خلیج فارس خودشان قادرند امنیت عبور و مرور کشتی‌ها در خلیج فارس را تأمین کنند و حضور نیروهای غربی در منطقه، باعث افزایش تنش خواهد شد.
* روحانی: اسرائیلی ها همان جایی که هستند امنیت خودشان را فعلا حفظ کنند
در همین خصوص حسن روحانی رئیس جمهوری ایران (چهارشنبه) ۲۳ مرداد ماه در جلسه هیأت دولت گفت: ما به همه کشورهای منطقه خلیج فارس اعلام می‌کنیم که ما در کنار کشورهای ساحلی این خلیج تاریخی آماده‌ایم که امنیت این منطقه را به خوبی حفظ کنیم، همانطور که در طول تاریخ امنیت این منطقه را حفظ کردیم. برای امنیت منطقه خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان نیازی به نیروها و قدرت‌های خارجی نداریم و برای وحدت، انسجام و مذاکره با همه کشورهای مسلمان منطقه آمادگی داریم.
وی افزود: بی تردید اقدامات آمریکایی‌ها نفعی برای آنها نخواهد داشت. ما همسایه دائمی همدیگر هستیم. با هم برادر بودیم و هستیم و تفرقه، فاصله و جدایی به نفع دشمنان خواهد بود. حالا بگذریم از حرف‌هایی که قاعدتا لاطائل هست که اسرائیل هم می‌خواهد در امنیت این منطقه حضور یابد و شریک شود. پاسخش روشن است، اسرائیلی‌ها همان جایی که هستند بتوانند امنیت خودشان را فعلا حفظ کنند، نمی‌خواهد به جای دیگر بروند. آنها هر جا بودند ناامنی و کشتار آفریدند و تفرقه ایجاد کردند و در منطقه بزرگ خاورمیانه عامل اصلی تفرقه، اختلاف، تروریسم و جنگ، صهیونیست‌ها هستند و نباید کسی به دام چنین حرف‌هایی بیفتد که پایان آن برای همه روشن است.
* امیر سرتیپ حاتمی: منطقه نباید جولانگاه حضور بیگانگان شود
امیر سرتیپ حاتمی وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران هفدهم مرداد ماه در گفتگوی تلفنی با وزرای دفاع کویت، قطر و عمان به مناسبت عید سعید قربان گفت: ما خود را متعهد به امنیت منطقه و به ویژه خلیج‌فارس می‌دانیم. جمهوری اسلامی ایران از هیچگونه اقدامی جهت حفظ امنیت دریانوردی در خلیج‌فارس، تنگه هرمز و دریای عمان فروگذار نکرده و امنیت منطقه فصل مشترک ایران و سایر همسایگان در خلیج‌فارس است و لذا معتقدیم امنیت می‌بایست توسط کشورهای منطقه تأمین شود وکشورهای منطقه باید در این زمینه وارد گفتگوهای سازنده شوند.
سرتیپ حاتمی تصریح کرد: آمریکا عامل اصلی ناامنی در منطقه است و معتقدیم امنیت می‌بایست برای همه کشورهای منطقه باشــد و ناامنی در هریک از کشورها و یا علیـــه یکی از کشــورها را قابل قبــول نمی دانیم و معتقدیم منطقه نباید جولانگاه حضور بیگانگان شود؛ ائتلاف نظامی که آمریکا به بهانه تأمین امنیت کشتیرانی آن را دنبال می کند موجب افزایش بیشتر ناامنی خواهد شد.
وزیر دفاع با اشاره به اخبار منتشره مبنی بر ادعا و اظهار تمایل مقامات صهیونیستی برای پیوستن به ائتلاف نظامی آمریکا در منطقه اظهار داشت:چنین اقدام احتمالی بسیار تحریک کننده بوده و برای منطقه می تواند عواقب فاجعه باری به دنبال بیاورد.
*واکنش ژاپنی ها
پس از طرح تشکیل این ائتلاف از سوی آمریکایی‌ها و مطالب منتشر شده مبنی بر عدم تمایل توکیو برای پیوستن به آن و اظهارات «تاکشی ایوایا» وزیر دفاع ژاپن در ۲۵ تیر ماه مبنی بر اینکه توکیو طرحی برای مشارکت در ائتلاف نظامی آمریکا این منطقه ندارد، «جان بولتون» مشاور امنیت ملی کاخ سفید در سفر به ژاپن ۳۱ تیر ماه نشست‌هایی را با مقامات ارشد ژاپن برگزار کرد و خبرگزاری کیودو گزارش داد انتظار می‌رود در این نشست‌ها در خصوص طرح واشنگتن برای تشکیل ائتلاف مزبور گفت‌وگو شود.
بعد هم وزیر دفاع جدید آمریکا به توکیو رفت و نخست وزیر و وزیر دفاع ژاپن نیز در دیدار با وزیر دفاع آمریکا و درخواست این کشور برای مشارکت در ائتلاف دریایی در خلیج فارس اعلام کردند که هرگونه نقش این کشور در این ائتلاف براساس ملاحظات توکیو در روابطش با تهران و واشنگتن خواهد بود.
مارک اسپر در سفری که به آسیا و اقیانوسیه داشت و در توکیو خواستار پیوستن ژاپن به ائتلاف دریایی شده بود.
خبرگزاری کیودو هم روز جمعه ۱۸ مرداد ماه به نقل از یک مقام ژاپنی نوشت که دولت «آبه شینزو» قصد ندارد با مشارکت در ائتلاف دریایی آمریکا در خلیج فارس به روابط خود با تهران آسیب بزند و به جای تنگه هرمز به تنگه باب المندب کشتی و هواپیمای گشت زنی اعزام می‌کند.
* کره جنوبی: بررسی می کنیم
وزارت امور خارجه کره جنوبی هم اول مرداد ماه اعلام کرد که تقاضای آمریکا برای پیوستن به ائتلاف دریایی را بررسی خواهد کرد. به نوشته وبگاه «رادیو بین المللی کره» یک مقام وزارت امور خارجه کره جنوبی در این خصوص گفت که این وزارتخانه احتمالات مختلف را در نظر گرفته و بررسی‌های لازم در این زمینه را با وزراتخانه‌‌‌های دیگر انجام خواهد داد. اما این مقام کره‌ای از هرگونه اظهار نظر در زمینه استقرار نیروهای نظامی این کشور در خلیج فارس خودداری کرد و افزود: دولت پس از رسیدن به نتیجه‌ای در این باره ایالات متحده را مطلع خواهد کرد.
در همین خصوص «مارک اسپر» وزیر دفاع جدید آمریکا در اولین دور از سفر به کشورهای آسیا و اقیانوسیه، ۱۸ مرداد ماه با «جونگ کیونگ دو» همتای کره جنوبی خود درباره پیوستن این کشور به ائتلاف واشنگتن در تنگه هرمز گفت‌وگو کرد که جونگ در این باره گفت: کره جنوبی نیز از اهمیت تنگه هرمز آگاه است و از آنجا که کره‌ای‌ها نیز از این تنگه استفاده می‌کنند، گزینه‌های مختلف در این زمینه را در نظر خواهد گرفت».
با اینکه پنتاگون اعلام کرد که درخواست اسپر از همتای کره‌ای به صورت رسمی بیان نشد، ولی پامپئو وزیر امور خارجه آمریکا چند روز قبل گفته بود که کره جنوبی در این ائتلاف شرکت خواهد کرد.
در این مدت نیز خبری منتشر شد در خصوص اعزام یک کشتی جنگی از سوی کره جنوبی برای حضور در این ائتلاف که مقامات سئول هفتم مرداد ماه این خبر را تکذیب کرده و اعلام کردند که هنوز تصمیم دقیقی در این خصوص اتخاذ نشده است.
*چین
رویترز ۱۵ مرداد ماه به نقل از «نی جیان» سفیر چین در ابوظبی گزارش داد که چین شاید کشتی‌های تجاری خود را در خلیج فارس اسکورت کند. این دیپلمات چینی در ادامه گفت که پکن در حال بررسی پیشنهاد آمریکا جهت همراهی کشتی‌های تجاری در خلیج فارس است.
البته پایگاه وابسته به حزب کمونیست چین اخیراً اعلام کرد که ایران شریک راهبردی چین است و تصور پیوستن پکن به ائتلاف دریایی آمریکا خوش خیالی است.
* کویت
در این میان کویتی‌ها قدری همسو با واشنگتن شدند و «خالد الجارالله» معاون وزیر خارجه کویت ۲۵ تیر ماه گفت: «تشکیل ائتلاف بین‌المللی برای تأمین امنیت دریایی در منطقه خلیج [فارس] و تنگه هرمز مطرح است و آمریکا این موضوع را به ما اطلاع داده و ما معتقدیم که تأمین امنیت و سلامت نفتکش‌ها در این منطقه حساس و حیاتی، مسؤولیتی جهانی است.ما از این مسؤولیت و تشکیل این ائتلاف حمایت می‌کنیم».
* واکنش روس‌ها
«میخائیل بوگدانف» معاون وزیر امور خارجه روسیه اول مرداد ماه در گفت‌وگو با خبرگزاری روسی «اسپوتنیک» گفت که روسیه هیچگونه پیشنهادی درباره پیوستن به این ائتلاف دریافت نکرده و توضیح داد: «هیچ‌کس هیچ چیزی به ما پیشنهاد نداده است. افراد معمولاً تماس‌هایی می‌گیرند و می‌گویند چه چیزی می خواهند و ایده‌هایشان را مطرح می‌کنند. بعنوان مثال، ما پیشنهاد خود در خصوص امنیت جمعی در تنگه هرمز را مطرح می‌کنیم. امروز، یکبار دیگر، آن را ارائه می‌دهیم و آن را منتشر می‌کنیم، با این حال، شخصاً به هیچ عنوان نمی‌دانم پیشنهاد همکاران آمریکایی ما چه چیزی است».
«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین نیز روز جمعه ۱۸ مرداد ماه در صفحه توئیترش نوشت: «شاهد روندهای بسیار هشدار آمیز در خلیج فارس هستیم. تشدید اختلافات بین برخی کشورها،عدم تمایل آنها برای گفت‌وگو با یکدیگر، افزایش حضور نظامی خارجی و تمامی اینها تهدید جدی برای افزایش تنش‌ها است. این منطقه نیازمند دستور العمل مثبتی است. به همین دلیل است که روسیه کمتر از یک ماه پیش مفهوم ارتقا یافته امنیت جمعی در خلیج فارس را مطرح کرد که شامل پیشنهادات جدی درباره چگونگی فائق آمدن بر گرایش‌های منفی از طریق گفت‌وگو و دیپلماسی به جای گفتارهای خصمانه و اقدامات نظامی است.»
* هندوستان
خبرگزاری رویترز ۲۸ تیر ماه به نقل از منابع هند نوشت: دو کشتی جنگی هند که تحت پشتیبانی هواپیماهای تجسسی قرار دارند قصد پیوستن به ائتلاف آمریکا را ندارند. مقامات بلندپایه دهلی نو همچنین ۲۸ تیر ماه اعلام کردند با اینکه ۲ ناو جنگی و یک هواپیمای تجسسی هند مدت بیشتری را در خلیج فارس به منظور محافظت از کشتی های این کشور سپری خواهند کرد، اما به ائتلاف ضدایرانی که آمریکا به دنبال تشکیل آن در این منطقه است نخواهد پیوست.
* بی رغبتی متحدان آمریکا برای پیوستن به این طرح
در همین خصوص خبرگزاری رویترز ۲۸ تیر ماه در گزارشی به نقل از ۶ منبع مطلع از مذاکرات آمریکا با متحدانش نوشت که این کشورها برای ارائه تجهیزات نظامی یا نیروی جنگی به ائتلاف آمریکایی به بهانه تنش‌زایی‌های ایران، بی‌رغبت هستند. یک مقام ارشد پنتاگون که خواست نامش فاش نشود، به این خبرگزاری گفته است: هدف آمریکا البته ایجاد ائتلاف نظامی برای مقابله با ایران نیست، بلکه فقط قصد دارد تا نیرویی در منطقه ایجاد کند که مانع حملات به کشتی‌های تجاری شود.
«کاترین ویلبارگر» معاون موقت وزارت دفاع آمریکا درباره نگرانی‌ها و سوءتفاهم‌های اخیر درباره این پیشنهاد هم به رویترز گفته است: «این طرح برای آغاز درگیری نظامی نبود. واشنگتن در این پیشنهاد خود قصد دارد به کشتی‌ها اقدامات شناسایی پیشگیرانه ارائه دهد و متحدان آمریکا نیز در آب‌های نزدیک آنها گشت‌زنی کرده و کشتی‌های تجاری را اسکورت می‌کنند».
در همین خصوص یک مقام فرانسوی به رویترز گفته که طرح آمریکا را غیرسازنده می‌داند. منابع امنیتی بریتانیا هم گفتند که اسکورت همه کشتی‌های تجاری اقدامی ناپسند و نادرست است. از سوی دیگر یک مقام غربی عالی‌رتبه در پکن هم عنوان کرده که دولت چین «به هیچ وجه» حاضر به شرکت در این ائتلاف دریایی نیست.یک مقام کره جنوبی نیز در آن زمان گفته بود که واشنگتن هنوز درخواست رسمی نداده است. یک مقام از کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز گفته که: «آمریکایی‌ها با هر کسی که ذره‌ای تمایل به ایجاد هر نوع [ائتلافی] داشت، صحبت کردند؛ تمرکزشان هم بیشتر به آسیا بود که اهمیت امنیت محموله‌های [نفتی] برای آنها بالاست، اما پاسخ چندانی دریافت نکردند». یک مقام نظامی سعودی نیز درباره نقش ریاض در طرح واشنگتن، گفته بود همان نقشی خواهد بود که ائتلاف سعودی طی سال‌های قبل در بحبوحه جنگ یمن در دریای سرخ ایفا کرده و شامل اسکورت کشتی‌های تجاری می‌شود. یک مقام عربی نیز با بیان اینکه آمریکا نمی‌خواهد در این کار تنها باشد، خاطرنشان کرده بود: «منابع کافی در منطقه برای این کار وجود دارد. آمریکا می‌خواهد تاییدیه بین‌المللی را نیز برای این اقدام داشته باشد. آنها نمی‌خواهند بار مالی فقط بر دوش خودشان باشند».
«مهران کامروا»، رئیس مرکز مطالعات بین‌المللی و منطقه‌ای دانشگاه جرج تاون شعبه قطر در این باره بر این اعتقاد است که ایجاد ائتلاف نظامی جدید در خلیج فارس از سوی آمریکا بخشی از استراتژی ناهماهنگ و کوتاه مدت واشنگتن برای تداوم حضور نظامی خود در منطقه است که موفق نخواهد شد.
روزنامه لبنانی البناء نیز در یادداشتی، تقلای آمریکا برای تشکیل ائتلاف دریایی در خلیج فارس را بهانه‌ای برای مقابله با تقویت نظامی روسیه و چین و نه امنیت تنگه هرمز توصیف کرده است.
روزنامه «ال‌پاییس» چاپ اسپانیا هم ۳۱ تیر ماه با انتشار گزارشی به قلم «لوئیس باستس» تاکید کرده است رئیس جمهور آمریکا به دنبال تشکیل یک ائتلاف بین‌المللی برای تضمین کشتیرانی در تنگه هرمز است، در حالی که این اقدام دقیقا به مثابه تماس با آتش نشانی برای خاموش کردن شعله‌های آتشی است که خود برافروخته است.
وبگاه شبکه خبری «بلومبرگ» نیز نهم مرداد ماه در گزارشی به قلم «لئونید برشیدسکی» نوشته ایده تشکیل یک ائتلاف دریایی در خلیج فارس آزمونی برای محک زدن این است که آیا آمریکا غیر از «بوریس جانسون»، نخست‌وزیر انگلیس متحد جدی دیگری در اروپا دارد یا خیر. بر اساس این گزارش، دولت آمریکا به طور رسمی از آلمان، فرانسه و انگلیس درخواست کرده تا برای تامین امنیت دریانوردی در تنگه هرمز، به نیروهای این کشور در منطقه بپیوندند، اما دولت آلمان از پذیرش این تقاضا سرباز زده است. برخلاف فرانسه و انگلیس، استقرار نظامیان آلمان در خارج از کشور باید در مجلس این کشور تصویب شود و تقریبا اکثر سیاستمداران آلمانی مخالف شرکت در هرگونه ماموریت ایالات متحده علیه ایران هستند.
از سوی دیگر پایگاه خبری - تحلیلی آمریکایی «پولیتیکو» ۱۱ مرداد ماه این طرح را «ائتلاف تک نفره ترامپ» توصیف کرد و نوشت: «ائتلاف دونالد ترامپ برای محافظت از نفتکش‌ها در برابر ستیزه‌جویی‌های ادعایی ایران ظاهراً فقط یک عضو دارد: ایالات متحده. انگلیسی‌ها خرده گرفته‌اند، فرانسوی‌ها تعهدی به این ائتلاف ندارند و آلمان‌ها چارشنبه به صراحت پاسخ نه دادند.» این رسانه آمریکایی دلیل این رفتار متحدان اروپایی آمریکا را اقدام سال گذشته «دونالد ترامپ» در خروج از توافق هسته‌ای با ایران دانسته و نوشته اروپایی‌ها گمان می‌کنند این اقدام آمریکا بوده که موجب شده رفتارهای فعلی ایران شکل بگیرد.
