دلیل اهمیت و رشد روزافزون بورس‌های کالا در دنیا چیست؟

به گزارش اقتصادآنلاین، تحولات قیمت و میزان عرضه و تقاضای کالاهای مهم و استراتژیک در دنیا همواره از مهم ترین و پرطرفدارترین اخبار روز دنیا به شمار می رود که این موضوع به شکل مستقیم اهمیت بالای بورس های کالایی در دنیا را به نمایش می گذارد. چراکه عمده کالاهای مهم از جمله نفت، طلا، مس، گندم، برنج، ذرت و ... به اشکال مختلف در بورس های کالایی دنیا معامله می شوند و مخابره اطلاعات از بازار این کالاها به واسطه شفافیت بورس ها انجام می شود. این موضوع در کنار وجود تضمامین و قوانین مدون در جریان معاملات باعث شده است تا بورس های کالا از اهمیت ویژه ای برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان انواع کالاها و حتی سرمایه گذاران بازار کالا برخوردار باشد تا جایی که عنوان می شود وجود بورس‌های کالا برای بقای این سه دسته یعنی تولیدکنندگان، مصرف کنندگان و سرمایه گذاران بازار کالا، ضروری است. 

براساس این گزارش، امروزه بورس‌های کالا نقش مهمی در کشف قیمت‌های استاندارد در سراسر جهان برای انواع کالاهای حیاتی همچون نفت خام، طلا، مس، گندم، فلزات، برنج، ذرت و... بر عهده دارند. 

در واقع تولیدکنندگان مواد خام تمایل دارند محصولات خود را به بهترین قیمت و به شیوه ای سریع بفروشند. تولیدکنندگان کالاهای مصرفی نیز می‌خواهند مواد اولیه را به قیمت مناسب بخرند و در زمان مناسب و بدون دغدغه تحویل بگیرند. در این میان، معامله‌گران و سرمایه گذاران نیز دوست دارند از نوسان قیمت‌ها بدون صرف زمان و انبار و هزینه بالا با حضور در بازارهای مالی بورس سود ببرند که در نهایت همه این اتفاقات و رضایت فعالان بازار کالا تنها در بورس‌های کالا رخ می‌دهد.

یکی از ویژگی‌های مهم بورس‌های کالا این است که به دلیل شفافیت بالا، امکان نظارت دقیق دارند تا ضمن تضمین شفافیت معاملات، منافع همه طرف‌ها تامین شود. در یک نگاه کلی، بورس‌های کالا دارای چهار جزء اصلی هستند که فعالیت منظم آنها را امکان‌پذیر می‌کنند. یکی از این چهار رکن «معامله گران» هستند. تولیدکنندگان، مصرف کنندگان و سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر از معامله‌گرانی هستند که در کنار و در بازارهای نقدی و مالی جریان معاملات را تضمین و تعادل در بازار را حفظ می‌کنند. همچنین می توان گفت «فناوری معاملات» دیگر رکن بورس های کالا به شمار می روند به طوریکه پلتفرم‌های معاملات الکترونیک به بورس‌های کالا امکان می‌دهد تا در سطح جهانی به فعالیت بپردازند. این پلتفرم‌ها به دلیل سرعت مناسبی که دارند، دسترسی آسان و شفافیت معاملات را برای همه فراهم می‌کنند. «تسویه» دیگر رکن این بورس ها هستند. اتاق‌های پایاپای (تسویه وجوه) در مرکز هر معامله‌ای قرار دارند و به نوعی نقش خریدار را برای هر فروشنده و نقش فروشنده را برای هر خریدار ایفا می‌کنند. تضمین انسجام بازار و درستی معاملات نیز از جمله نقش‌های اتاق‌های پایاپای به شمار می‌رود. در پایان نیز «نقدینگی» مناسب در بازارهای مالی رکن دیگر بورس های کالا به شمار می روند. گفته می‌شود، هر چه نقدینگی بیشتر باشد، برای فعالیت و پویایی بازار بهتر است. نقدینگی یعنی توانایی هر خریدار برای یافتن یک فروشنده و قدرت هر فروشنده برای یافتن یک خریدار که با وجود نقدینگی مناسب است که روند معاملات پایدار و قابل اعتماد باقی می‌مانند.  بورس‌های کالا این فرصت را به سرمایه‌گذاران و معامله‌گران می‌دهند تا با استفاده از ابزارهایی همچون قراردادهای آتی و اختیار معامله در بخش کالاها سرمایه‌گذاری کنند. به این ترتیب علاوه بر تولیدکنندگان و مصرف کنندگان که می توانند از طریق ابزارهای مالی ریسک خود در آینده را پوشش دهند، سرمایه گذاران نیز می توانند با ورود به ابزارها، علاوه بر افزایش عمق و نقدشوندگی بازار نسبت به کسب سود از نوسان قیمت ها اقدام کنند که این اتفاقی مثبت بر هر اقتصادی است. 

در مجموع می‌توان گفت که وجود بورس‌های کالا برای کشورهای تولیدکننده مواد خام و نیز تولیدکنندگان کالاهای مصرفی یکی از ضرورت‌های اساسی به شمار می‌رود. به طوریکه نگاهی به تاریخچه بورس‌های کالای جهان و تاثیر آنها بر اقتصاد کشورهای مختلف به خوبی نشان‌دهنده اهمیت این نهادهاست که از همین رو اقتصادی های پیشرفته به دنبال بزرگتر شدن این بورس ها و اقتصادهای در حال توسعه نیز به دنبال راه اندازی یا توسعه پرسرعت بورس های کالا هستند.