معمای حراج یک ایرلاین معتبر
مدتی است حجت‌الاسلام نصرالله پژمانفر، نماینده مشهد در مجلس شورای اسلامی‌با جدیت پیگیر پرونده واگذاری ایرلاین ایران ایرتور شده و می‌گوید این شرکت در سال ۹۴ در حالی که بیش از هزار میلیارد تومان ارزش داشته با قیمت ۳۴ میلیارد تومان به بخش خصوصی واگذار شده است.
* یک: به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از هفت صبح، او در نامه ای به علی لاریجانی رئیس مجلس این موضوع را مطرح کرده و در عین حال امیرخجسته نماینده همدان هم گفته این بحث در جلسه اخیر نمایندگان با رئیس قوه قضائیه هم پیش کشیده شده. موضوع واگذاری ایران ایر تور البته مربوط به چند سال پیش است اما تازه اخبار و جزئیات آن به سطح رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی رسیده.
* دو: لابه‌لای موضوعاتی که مطرح شده ابهاماتی وجود دارد که تا اطلاعات دقیقی در این مورد منتشر نشود از صحت آن نمی‌توانیم مطمئن باشیم. مثلا اینکه گفته شده چک‌های خریدار ایران ایرتور برگشت خورده. در این ادعا هم مشخص نشده منظور چک‌های خریدار قبلی است یا خریدار جدید؟ چون همان اواسط خردادماه امسال هم شرکت ایران ایرتور اظهارات پژمانفر را بدون پاسخ نگذاشت و جوابیه‌ای خطاب به او منتشر کرد که در بخش‌هایی از آن آمده بود:
«خریدار شرکت ایران ایرتور دینار و ریالی به سازمان خصوصی‌سازی بدهی نداشته و فرآیند واگذاری بر اساس موازین قانونی انجام و اتمام پذیرفته است…شرکت ایران ایرتور که در زمان واگذاری در آستانه ورشکستگی بوده است پس از واگذاری به بخش خصوصی نه تنها تعداد ۶۸۰ نفر نیروی انسانی شاغل خود را حفظ نموده است، بلکه با اشتغال‌زایی مضاعف آن هم در این شرایط حاد اقتصادی کشور آن را به ۱۲۰۰ نفر افزایش داده و توان عملیاتی خود را به حمل‌ونقل روزانه بیش از ۸۰۰۰ نفر مسافر توسعه داده است.»
* سه: برای اینکه ببینیم کلا دعوا سر چیست باید یک فلاش بک بزنیم به عقب و سال ۱۳۹۰ که اولین بار بحث واگذاری ایران ایرتور پیش آمد. در آن مقطع بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی ایران ایرتور به شرکت تعاونی چند منظوره هسایار از زیرمجموعه‌های وزارت دفاع واگذار شد. بعد به دلیل برگشت خوردن ۴ چک متوالی این شرکت واگذاری قبلی لغو شد و مزایده دیگری در دی ماه ۹۴ برگزار شد.
حالا از اینکه این شرکت مرتبه دوم به کدام شخصیت حقیقی یا حقوقی واگذار شده اطلاعی در دسترس نیست اما نام نکته مبهم دوم برای ما این است که لینک سایت ایران ایرتور هنوز روی سایت هسایار به عنوان یکی از شرکت‌های زیرمجموعه این تعاونی دیده می‌شود! به هرحال بحث اصلی الان سر این است که ارزش این شرکت در واگذاری چرا ۳۴ میلیارد تومان تعیین شده در حالی که طبق محاسبه نصرالله پژمانفر این شرکت هزار میلیارد تومان دارایی داشته. بعضی رسانه‌ها حتی رقم بالاتری هم تخمین زدند. سایت انتخاب محاسبه کرده که قیمت هواپیمای ایرباس ای ۳۰۰ که ایران ایرتور دو فروند از آن را دارد ۷۵ میلیون دلار است.
از طرفی ایرباس ای ۳۲۰ هم از ۹۱ تا ۱۰۰ میلیون دلار قیمت دارد و هواپیماهای مک دانل داگلاس هم از ۴۱ تا ۴۸ میلیون دلار می‌ارزد. یعنی قیمت ناوگان این ایرلاین الان حدود ۴۹۰ میلیون دلار یا به عبارتی ۶ هزار میلیارد تومان است. ضمن اینکه دارایی‌های دیگر این شرکت مثل ساختمان‌های آن را هم باید محاسبه کنیم. حتی خود برند این شرکت هم ارزش بالایی دارد و نقل قولی از وزیر سابق راه وجود دارد که ارزش برند هر شرکت هواپیمایی ۵۰۰ میلیارد تومان است.
* چهار: در این دعوا سازمان هواپیمایی کشور کلا پای خودش را کنار کشیده و گفته موضوع به ما ارتباطی ندارد. پیش‌تر رضا جعفرزاده مدیر روابط عمومی این سازمان به خبرگزاری تسنیم گفته بود: «بنده اطلاعی از جزئیات این موضوع ندارم و از این رو نمی‌توانیم درباره این موضوع اظهارنظر کنیم. در صورتی سازمان هواپیمایی کشوری می‌تواند درباره ایرلاین‌ها اظهارنظر کند که مثلا اختلالی در تعهد ایرلاین‌ها برای جابه‌جایی پرواز‌ها به وجود بیاید، در این صورت طبیعی است که سازمان هواپیمایی برای احقاق حقوق مردم به موضوع رسیدگی خواهد کرد.»
* پنج: در این ماجرا نوک پیکان انتقادات اصولگرایان، سازمان خصوصی سازی است که از مدتی پیش به صورت هماهنگ از سوی این جریان تحت فشار قرار گرفته. مشاور رئیس سازمان خصوصی سازی اما به سایت نود اقتصادی توضیحاتی در این زمینه ارائه داده. جعفر سبحانی روی این موضوع تاکید داشته ایران ایرتور دو سال مشتری نداشته و مبلغ کلانی هم بدهی دارد. « شرکت هواپیمایی ایران ایرتور قبل از دولت یازدهم به یک شرکت خصوصی واگذار شد که این شرکت در انجام تعهدات و پرداخت اقساط به موقع خود، ناتوان بوده است.
سازمان خصوصی سازی نیز با وکالتی که ازشرکت مورد اشاره داشته به میزان طلب دولت از این شرکت، ایران ایرتور را به مزایده گذاشت که در سال ۹۲ حدود ۳۴ میلیارد تومان قیمتگذاری و به مزایده گذاشته شد که نه تنها دراین سال، بلکه در سال ۹۳ نیز هیچ کسی در مزایده خرید این شرکت هواپیمایی شرکت نکرد. سرانجام در سال ۹۴ یک شخص حقیقی برنده مزایده خرید شرکت هواپیمایی ایران ایرتور شد. منتقدان این واگذاری، دارایی یک شرکت را می‌بینند اما به میزان بدهی شرکت واگذار شده توجهی نمی‌کنند.
خریدار شرکت هواپیمایی ایران ایرتور همه بدهی خود بابت اقساط را پرداخت کرده و در حال حاضر او، هیچ بدهی بابت اقساط ایران ایرتور ندارد.» رضا موسوی مدیرعامل شرکت هواپیمایی ایران ایرتور پیش‌تر به «نود اقتصادی» گفته بود ۲۰ فروند هواپیمای توپولوف در گذشته به شرکت ایران ایرتور داده شده اما یک‌سال بعد از آن، هواپیماها زمینگیر شده‌اند و همین امر سبب شده تا ایران ایرتور دارای ۴۰۰ میلیارد تومان زیان انباشته باشد.
