چرا قیمت کالاها در بازار کاهش نمی‌یابد؟
روند نزولی نرخ دلار، هفته گذشته همزمان با نخستین روز هفته (شنبه، ۲۸ تیرماه) آغاز شد و سپس در میانه هفته (روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه) تشدید شد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان، به‌گونه‌ای که بهای دلار در بازار آزاد در روز چهارشنبه هفته گذشته در صرافی‌های بانکی از ۱۱هزار و ۹۰۰ تومان به ۱۱هزار و ۲۰۰ تومان افت کرد. بعد از بروز این تحولات در بازار ارز و به تبع آن بازار طلا و سکه، حال افکار عمومی یک پرسش اساسی را مطرح می‌کند که اگر سری به رسانه‌های پرمخاطب کشور زده شود، اکثر آنها به دنبال پاسخی برای این پرسش می‌گردند. سوال این است که چرا با کاهشی‌شدن نرخ دلار، بهای کالاهای مصرفی در بازار کاهش نیافته است؟ پدرام سلطانی، نایب رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران در پاسخ به این پرسش پرتکرار به یکی از خبرگزاری‌های رسمی کشور گفته است: «در بازار تولید سینگالی که از بازار ارز گرفته می‌شود به یک دوره حداقل یک ماهه یا بیشتر از آن نیاز دارد و نمی‌توان انتظار داشت با کاهشی‌شدن قیمت‌ها در چند روز، ناگهان بهای کالاهای مصرفی در بازار کاهش پیدا کند.» لطفعلی بخشی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، نیز با سلطانی هم‌نظر است. او در این باره اظهار کرده است که «مدتی طول می‌کشد تا این اثرگذاری در بازار محسوس شود و به همان سرعت نباید انتظار اثرگذاری داشت.» افزون بر اینها، خسرو فروغان گران‌سایه، رئیس کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی ایران به چهار مانع کاهش قیمت کالاها متناسب با افت نرخ ارز اشاره می‌کند. این چهار عامل عبارتند از: اهمیت شرایط روانی بازار، آینده نامشخص قیمت‌ها، تاثیرگذاری سایر عوامل بر تورم و همچنین سودجویی و عدم نظارت.
مرتضی میری، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی، گفته است: «مواد اولیه تولید لوازم خانگی با ارز نیمایی در کشور تامین می‌شود و نوسان نرخ ارز نباید بر قیمت محصول نهایی تاثیرگذار باشد اما برخی کارخانجات در زمان افزایش نرخ ارز، به لحظه قیمت محصولات را افزایش می‌دهند اما در زمان کاهش نرخ ارز این استدلال را فراموش می‌کنند و حاضر به کاهش قیمت نهایی محصول خود نیستند.» به گزارش ایسنا، همچنین، محمد شکریه، نایب رئیس اتاق اصناف ایران، با بیان اینکه قیمت‌گذاری لحظه‌ای بر پایه نوسان نرخ ارز خلاف قانون است، اظهار کرد: «بازارهای اقتصادی به یکدیگر مرتبط هستند و زمانی که با افت نرخ ارز بازاری کاهش قیمت را در دستور کار خود قرار نمی‌دهد، دیگر بازارها نیز روند کاهش را اعمال نمی‌کنند.»
چرایی کاهش‌نیافتن قیمت‌ها
لطفعلی بخشی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در این زمینه با بیان اینکه مساله ارتباط نرخ ارز با تورم مساله‌ای پیچیده‌ای است، اظهار کرد: «ارتباط افزایش نرخ ارز با افزایش قیمت‌ها در بازار رابطه‌ای مستقیم و فوری است، اما کاهش نرخ ارز لزوما به همان سرعت افزایش نرخ، روی قیمت کالاها تاثیر نمی‌گذارد و مدت زمانی طول می‌کشد تا این اثرگذاری در بازار محسوس شود.» رئیس کمیسیون بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی ایران نیز معتقد است «شرایط پیچیده‌ای که اقتصاد کشور با آن رو‌به‌روست، مانع از آن می‌شود که به محض کاهش نرخ دلار، فروشندگان قیمت نهایی کالاها را پایین بیاورند.» فروغان گران‌سایه اظهار کرد: «فضای روانی موجود در بازار مساله‌ای است که می‌تواند تاثیرگذارتر از هر عامل دیگری باشد و وقتی یک بازار نگاه مثبت به آینده نداشته باشد، به محض برخورد با اولین خبر منفی همچون افزایش قیمت دلار، نرخ‌ها را بالا می‌برد اما وقتی قیمت ارز کاهشی می‌شود، برای پایین‌آوردن قیمت‌ها مقاومت می‌کند.»
شناسایی بازیگران اصلی
فتح‌اله بیات، رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی، هم با تاکید بر تداوم سیاست سهمیه‌بندی کالاهای اساسی گفت: «بازیگران اصلی افزایش قیمت‌ها در بازار مغازه‌داران و فروشندگان خرد نیستند بلکه آنهایی هستند که نرخ‌ها را در بازار تعیین و جابه‌جا می‌کنند و سازمان تعزیرات و بازرسی باید وارد عمل شوند و دست‌هایی را که بازار را آشفته و مردم را حریص خریدن می‌کنند، قطع کنند.»
