فرجام ناخوشایند پایان جنگ لیبی برای بازار نفت
بازارهای نفت در روزهای اخیر که تنش در منطقه خلیج فارس بالا گرفته است، جنگ داخلی لیبی را نادیده گرفتند با این حال تعطیلی بزرگترین میدان نفتی لیبی باعث شد این کشور دوباره در کانون توجهات قرار بگیرد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، شرکت ملی نفت لیبی شنبه هفته جاری اعلام کرد که تولید در میدان نفتی الشراره متوقف شده است. در نتیجه توقف تولید نفت این میدان، شرکت ملی نفت لیبی صادرات نفت از بندر زاویه را نیز متوقف کرد. تعطیلی روز شنبه باعث از دست رفتن ۲۹۰ هزار بشکه در روز تولید نفت شد. مصطفی سانالا، رییس شرکت ملی نفت لیبی اظهار کرد فعالیتهای مجرمانه باعث شد این شرکت ناچار شود وضعیت اضطراری اعلام کند. با این حال گزارش شد که تولید این میدان دو روز بعد ازسرگرفته شد و شرکت ملی نفت لیبی به وضعیت اضطراری برای بارگیری نفت خام از پایانه زاویه پایان داد.
مقامات لیبی اعلام کردند یک گروه ناشناس خط لوله منتهی به بندر زاویه را مسدود کرده و تولید نفت در حال حاضر بیش از نصف دوران اوج تولید این کشور است. وضعیت اضطراری تولید نفت لیبی را به پایین یک میلیون بشکه در روز در مقایسه با سطح ۱.۲ تا ۱.۳ میلیون بشکه در روز رساند. الشراره توسط جوینت ونچری میان شرکت ملی نفت لیبی، توتال، رپسول، او ام وی و اکوئینور(استات اویل سابق) اداره میشود و تولید در میدان الفیل که نزدیکی آن قرار دارد، مشکلی نداشته است.
با این حال اگر شایعات درباره حمله نظامی جدید ارتش ملی لیبی به ریاست ژنرال حفتر علیه طرابلس به واقعیت بپیوندد، وضعیت بخش نفت و گاز لیبی ممکن است متزلزل شود. المنصوری، یکی از فرماندهان ارتش ملی لیبی روز یکشنبه تاکید کرد که حمله نظامی برای آزاد کردن طرابلس انجام خواهد گرفت. زمانی که حفتر فرمان دهد، حمله آغاز خواهد شد و ممکن است تا چند روز آینده صورت بگیرد. این حمله ممکن است نه تنها به رویارویی با گروههای نظامی و دولت تحت حمایت سازمان ملل متحد بلکه با مشاوران و ارتش قطر و ترکیه نیز منجر شود.
ارتش ملی لیبی مدعی شده است یک پهپاد ترکیه را در جنوب طرابلس ساقط کرده است. درگیریهایی به وقوع پیوسته و حدود هشت عضو ارتش ملی لیبی و نیروهای وفاق ملی در چند روز گذشته کشته شدهاند. دولت طرابلس تایید کرده که انتظار دارد به زودی یک عملیات نظامی به وقوع بپیونددد. این درگیری تعیین کننده خواهد بود و اگر حفر کنترل کامل را به دست بگیرد، غرب احتمالا ناچار خواهد بود در اتحادهای خود در لیبی تجدیدنظر کند.
بر اساس گزارش اویل پرایس، در حال حاضر ژنرال حفتر از حمایت مصر، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، فرانسه، ایتالیا و رییس جمهور آمریکا برخوردار است. پیروزی حفتر، ترکیه را که حامی نیروهای وفاق ملی بوده است، تحت فشار بیشتری قرار خواهد داد.
تحلیلگران بازار جهانی نفت به تحولات لیبی چشم دوختهاند زیرا این کشور از نظر تاریخی یکی از تولیدکنندگان بزرگ عضو اوپک بوده است. لیبی در سال ۲۰۱۲ پیش از سرنگونی معمر قذافی، حدود ۱.۶ میلیون بشکه در روز نفت تولید میکرد. با این حال همه فراموش کردهاند که لیبی در سال ۱۹۷۰ حدود ۳ میلیون بشکه در روز نفت تولید میکرد.
شرکت ملی نفت لیبی در سال ۲۰۱۸ اعلام کرد که افزایش تولید به ۲.۲ میلیون بشکه در روز تا سال ۲۰۲۳ را هدف گرفته است و اعلام کرد به حدود ۱۸ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد. شرکت ملی نفت لیبی در حال حاضر تنها فروشنده نفت این کشور به بازارهای جهانی است اما بیشتر میادین و زیرساخت های نفتی در کنترل نظامیان حفتر است. شرکتهای بینالمللی نفت و سرمایه گذاران دست روی دست گذاشتهاند و تمایلی به سرمایه گذاری برای بازگشایی این میادین تا زمان ادامه درگیریهای داخلی ندارند. پیروزی قاطع حفتر ممکن است به احیای ستاره اقبال نفت لیبی و ازسرگیری فعالیتهای شرکت ملی نفت این کشور منتهی شود. یک وضعیت ثابت در لیبی، بازگشت اپراتورهای اروپایی متعدد به خصوص توتال، انی و احتمالا شل را تسهیل خواهد کرد. در کنار اروپاییها، شرکتهای آمریکایی و روسی نیز برای داراییهای نفتی رقابت میکنند. سرمایهگذاری مورد نیاز موجود خواهد بود و ممکن است از سوی بانکداران حفتر در مصر، امارات متحده عربی و عربستان سعودی تامین شود. این کشورها پیش از این نیز در فهرست کوتاه قراردادهای بخش هیدروکربن لیبی قرار داشته اند.
از سوی دیگر احیای صنعت نفت لیبی ممکن است فشار کاهشی روی قیمتهای منطقهای و جهانی را افزایش دهد. رنسانس کامل بخش بالادستی و پایین دستی این کشور به همراه افزایش تولید غیراوپک، به معنای وخیم شدن اشباع عرضه جهانی نفت خواهد بود. ثبات در لیبی ممکن است بیثباتی را برای اوپک به همراه بیاورد و این گروه را در ماههای آینده به انتخابهای دشوار وادار کند.