دفاع تما‌م ‌قد نماینده دولت از بودجه 93

علیرضا صالح، رئیس امور بنگاه‌های معاونت نظارت راهبردی می‌دهد که نه تنها خوشبینی توافقات ژنو در لایحه بودجه نیست بلکه گزینه‌ها و سناریوهای اقتصاد مقاومتی در صورت اعمال تحریم‌های جدید روی میز است. او همچنین از تحقق درآمدهای مالیات و نفت در بودجه دفاع کرده و توضیح می دهد رشد ۳ درصدی اقتصاد در سال ۹۳ با اتکاء به چه اسناد و امکاناتی قرار است محقق شود. متن گفت‌و‌گوی علیرضا صالح با فارس بدین شرح است: آقای صالح بعد از ارائه لایحه بودجه 93 برخی از نمایندگان نسبت به نحوه تخصیص اعتبار به پروژه‌های عمرانی حوزه‌هایشان استعفا کردند، آیا بهتر نیست در این مواقع دولت‌ها به جای محتاطانه برخورد کردن محکم و با قاطعیت برخورد کنند؟ به نظرم این اقدام نمایندگان مجلس کمی عجولانه بود، البته اوضاع الان نسبت به روزهای اول اعتراض نمایندگان تا حدی متفاوت شده است، با سابقه 25 ساله‌ای که در سازمان برنامه و بودجه دارم ناآشنا با این مباحث نیستم. برای یک پروژه تا رسیدن به نتیجه باید عمر 4 - 3 ساله‌ای در نظر گرفت و 3 برابر میزان بودجه‌امان طرح شروع کنیم زیرا در غیر اینصورت پروژه‌ها می‌ماتند و به نتیجه نمی‌رسد. در حال حاضر حدود 300 هزار میلیارد تومان برای اتمام پروژه‌های نیمه کاره پول نیاز داریم. در صورت نداشتن پول باید پیمانکاران را تعدیل کنیم و تعدیل پیمانکار نیز به معنای شروع از نقطه صفر است یعنی بدون انجام کاری باید با صورت وضعیت کارهای گذشته پول پرداخت کنیم. در یک نگاه کلی و بطور خلاصه بفرمائید رویکردهای اصلی لایحه بودجه 93 مبتنی بر چه تفکری است و چه تفکری بر روی آن حاکم است؟ همچنین در مورد چینش اعتبارات عمرانی و جاری شرکت‌ها از منظر توسعه‌ای، عدالت و عمرانی به صورت خلاصه توضیح بفرمائید؟ در پیش‌بینی درآمدها آن درآمدهایی که احتمال تحقق آن نزدیک به صفر است را در بودجه نیاورده‌ایم، همچنین مباحثی را که فکر کرده‌ایم پیش‌بینی آن خیلی خوشبینانه است را هم در لایحه بودجه 93 نیاورده‌ایم. به عنوان مثال چه چیزهایی را در لایحه بودجه نیاورده‌اید؟ بعد از اتفاقاتی که در ژنو افتاد اولین مبحثی که مطرح شد این بود که این مذاکرات ممکن است فضای درآمدی ما را بالا ببرد ولی ما این موضوع را در بودجه لحاظ نکردیم و وضع واقع‌بینانه‌ای را در بودجه در نظر گرفتیم. مسائل مربوط به ژنو مسیر خودش را پیش می‌رود و انشاء الله نتایج مثبت آن حاصل می‌شود. ولی با توجه به مسیر مذاکرات که مسیر مثبتی داشت نیامدیم فروش 2 میلیون بشکه‌ای را در نظر بگیریم. بلکه عملکرد گذشته را نگاه کردیم و با توجه به عملکرد سال گذشته که فروش یک میلیون بشکه‌ای نفت و 300 هزار بشکه‌ای میعانات را داشتیم به این نتیجه رسیدیم که این بازار را برای سال آینده هم خواهیم داشت. حدود 100 هزار بشکه در دل پتروشیمی‌ها بود که این واقعا حق دولت بود و این را بین شرکت‌ها بعنوان درآمد خودمان در نظر گرفتیم. بر اساس یک سناریوی واقع‌بینانه کار خوبی که امسال انجام دادیم این بود که یک سری تکالیفی که در قانون برنامه و بودجه بعهده دولت بود را هم امسال انجام دادیم. یعنی با توجه به اینکه دولت تازه بر سر کار آمده بود و دو سه تا کار باید انجام می‌دادیم که سال‌های گذشته انجام ندادن آن کارها همواره مورد اعتراض مجلس بود. یکی از کارها این بود که باید در قانون برنامه همراه لایحه بودجه 93 گزارش عملکرد سال قبل را به مجلس ارائه می‌کردیم که سال گذشته جنجالی برای اینکه گزارش عملکرد ارائه نشده بود در مجلس برپا شد. امسال نه تنها گزارش سال 91 را دادیم بلکه عملکرد 6 ماهه 92 و پیش‌بینی عملکرد تا پایان سال 92 را هم دادیم. بنابراین تکالیفی که به عهده‌مان بود یعنی گزارش عملکرد سال 90 و گزارش سال 91 را هر کدام در 3 جلد تهیه و به همراه لایحه بودجه 93 گزارش عملکرد سال قبل را هم به مجلس دادیم. اگر فرآیند تدوین لایحه را نگاه کنیم، یک سند چشم‌انداز داریم که در سند چشم‌انداز یک سری الزامات برای ما آمده است یعنی چه تکالیفی بر عهده ما بوده و چه کارهایی انجام داده‌ایم، انتهای این سند هم یک الزاماتی آورده است یعنی عملکرد برنامه چهارم از سال 84 تا 89 را نوشتیم و از این عملکرد وارد برنامه پنجم شدیم. در قانون برنامه و بودجه آمده است که دولت همراه بودجه‌اش برنامه یک ساله بدهد. یعنی اینکه گفته شود اعداد و ارقامی که در بودجه آمده چه تأثیری روی زندگی مردم می‌گذارد. این کار در 30 سال گذشته انجام نشده بود ولی ما برای آن یک کتاب ارائه کردیم. این برنامه مبتنی بر برنامه پنجم است و برشی یک ساله به برنامه پنجم دارد. خیلی از مجلسی‌ها می‌گویند برنامه‌ای نداریم. داریم، تمام لایحه بودجه عدد و رقم است ما برای هر اتفاقی که قرار است در لایحه بودجه بیفتد 3 یا 4 سناریو داریم. پیش‌بینی تورم، بیکاری، سرمایه‌گذاری در سال 93 چقدر است؟آیا تا پایان سال 93 می‌توانیم به رشد 3 درصدی برسیم؟ اگر وضع موجودمان با این حداقل‌هایی که از چشم‌انداز آینده داریم و با امیدی که در سرمایه‌گذاران ایجاد شده است و با فرض یک میلیون بشکه صادرات نفت و 300 هزار بشکه میعانات و باقی ماندن قیمت نفت در حدود 100 دلار و 2650 تومان برای ارز می‌توانیم به رشد 3 درصدی برسیم. نرخ 2650 تومان برای ارز در لایحه بودجه 93 می‌تواند مبنای تک نرخی شدن ارز باشد؟ باید آن را تک نرخی کنیم و یک سری رانتهای بی‌خود را جمع کنیم. وقتی دلار 3 هزار تومان است کسی قیمت را با 2400 حساب نمی‌کند و همه چیز را به سمت 3 هزار تومان می‌برد. پس آن اظهار نظری که آقای سیف داشتند مبنی بر اینکه نرخ دلار در کف قرار داد و پایین‌تر از 3 هزار تومان نمی‌آید چه بود؟ فکر می‌کنیم روی 2650 تومان می‌توان ارز را تک نرخی کنیم.بانک مرکزی هم حرفش با این مغایرت ندارد و آن هم به همین سمت می‌آید. در سال 92، 49 هزار میلیارد تومان تحقق درآمدهای مالیاتی خواهیم داشت. اما عسگری رئیس سازمان امور مالیاتی کشور تحقق درآمدهای مالیاتی در سال 92 را 41 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی کرده‌اند. خیر، مجموع پیش‌بینی تا پایان سال 49 هزار میلیارد تومان است. عسگری رئیس سازمان امور مالیاتی کشور هم تحقق آن را تا پایان سال گفته‌است. آیا درآمدهای مالیاتی نفت را هم روی همین حساب می‌کنید؟ نه مالیات نفت جداگانه است. درآمدهای مالیاتی 92 ، 49 هزار میلیارد تومان است که این را در سال 93 به 66 هزار میلیارد تومان رسانده‌ایم. درآمدهای مالیاتی عوارض گمرکی را هم شامل می‌شود. تفاهمنامه‌ای را با آقای عسگری رئیس سازمان امور مالیاتی کشور نوشته‌ایم که برای افزایش درآمدهای مالیاتی نباید پایه مالیاتی را بالا ببرد، بلکه برای تحقق این امر به سمت جلوگیری از فرارهای مالیاتی برود. قرار است یک سیستم جامع مالیاتی طراحی شود که در آن کلیه معاملات ثبت شود. برای تشکیل این سیستم جامع مالیاتی که جلوی فرارهای مالیاتی را بگیرد حدود 500 - 400 میلیارد تومان بودجه نیاز داریم. چقدر فرار مالیاتی داریم؟ شما به عنوان یک کارمند چقدر مالیات می‌دهید؟ خودتان را با یک طلا فروش مقایسه کنید شما بیشتر مالیات می‌دهید یا طلا فروش؟ قطعا ما بیشتر پرداخت می‌کنیم.پس شما هم قبول دارید که کارگران و کارمندان بیشتر از طلافروشان مالیات می‌دهند. نه تنها قبول داریم، بلکه حس می‌کنیم و دنبال این هستیم که این سیستم مالیاتی فرارها را شناسایی کند، حساب و کتاب‌ها را بررسی کند و این موضوع نیاز به نیروی انسانی و تجهیزات دارد. برخی کارشناسان گفته‌اند معادل مالیات بر درآمد شرکت‌ها یعنی 10 هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی داریم. قطعا این بحث‌ها با مدل است و یک سری را خود سازمان مالیاتی کشور پیدا کرده است. قطعا به نیرویی که مسئولیت کشف و شناسایی 2 هزار میلیارد تومان مالیات شرکت یا بنگاه اقتصادی سپرده می‌شود باید از لحاظ درآمدی به آن شخص رسیدگی شود زیرا اگر این کار صورت نگیرد ممکن است اتفاقات دیگری بیفتد. در سال 93 این سامانه اجرایی می‌شود؟ بله در سال 93 اجرایی می‌شود.اصلا شما تا به حال گفته‌اید که چرا اولین کسانی که بر مالیات بر ارزش افزوده اعتراض کردند طلا فروشان بودند. چون معاملاتشان شفاف می‌شد. ما حتی حاضر بودیم در صورت ثبت نام طلا فروشان در سامانه مالیات آنها را صفر در نظر بگیریم که این کار را هم قبول نکردند. چون بخش زیادی از معاملاتشان با کیف انجام می‌شود. در این سیستم می‌خواهیم ردیابی معاملات را از ابتدا تا انتها داشته باشیم و به دنبال این هستیم که یک مشاور از سازمان مالیاتی بگیریم تا این کار را انجام دهیم. آقای دکتر این گزینه خوشبینانه است؟ خیر، خوشبینانه نیست این گزینه اتفاق خواهد افتاد.ما 3 تا 4 گزینه خوشبینانه داشتیم و گزینه برتر از این وضع را انتخاب کرده‌ایم. آقای نوبخت گفته‌اند که گزینه‌هایمان روی میز است منظور از آن چیست؟ بله گزینه‌هایمان روی میز است بعنوان مثال اگر فردا صادرات نفت‌مان را از دست دادیم برای آن هم گزینه داریم. می‌شود آن گزینه را هم بفرمایید؟ بحث اقتصاد مقاومتی است، مملکت را تا اینجا اداره کرده‌ایم از این به بعد هم اداره می‌کنیم، مگر هشت سال جنگ نداشتیم. چطور اقتصاد را اداره کردیم. بودجه سال 93 را بر اساس اقتصاد مقاومتی بسته‌ایم؟ بودجه را بر اساس آن چیزی که درصد تحقق آن بیش از 90 درصد است بسته‌ایم. پیش‌بینی رشد اقتصادی در سال 92، 0.8- و در سال آینده 3 درصد است. یعنی یک جهش 3 درصدی از سال 92 تا سال 93 داریم که خیلی منتقدان معتقدند این قابلیت وجود ندارد. در بودجه 93 دوستان، تملک دارایی‌های سرمایه‌ای ردیف‌ها را می‌بینند در حالیکه ما 80 هزار میلیارد تومان هم در شرکت‌های دولتی سرمایه‌گذاری می‌کنیم. 35 میلیارد دلار هم از طریق فاینانس خارجی سرمایه‌گذاری می‌کنیم و حدود 3 تا 5 میلیارد تومان اوراق مشارکت می‌فروشیم که باید سر جمع‌این‌ها را در نظر بگیریم. همه بودجه عمرانی‌مان که بودجه عمرانی منابع عمومی نیست،بلکه بودجه شرکت‌های دولتی‌مان است. در بودجه شرکت‌های دولتی چیزی حدود 80 هزار میلیارد تومان یعنی نزدیک به بیش از دو برابر بودجه عمرانیمان آنجا هزینه می‌کنیم. 35 میلیارد دلار هم قابلیت فاینانس کردن دارند. آقای دژپسند گفته‌اند می‌خواهیم پول‌هایی که در چین بلوکه شده است را به اسم فاینانس بیاوریم آیا این 35 میلیارد دلار هم جزء همان است؟ بله، بخش اعظمی از این 35 میلیارد دلار یعنی حدود 30 میلیارد دلار. ممکن است 5 میلیارد آن هم بازارهای دیگری را پیدا کند و برود در آفریقا یا اروپا کار کند. یعنی این آخرین راه‌ برای کشاندن پول خودمان به ایران و سرمایه‌گذاری کردن است؟ صالح: بله با آن تجهیزات و ماشین آلات وارد می‌کنیم نه کالاهای مصرفی، آن را برده‌ایم در طرح‌هایمان ما الان بخش عظیمی تجهیزات نفت و تجهیزات صنعتی می‌خواهیم که همه را از آنجا می‌آوریم. چالش بین مجلس و دولت تحقق درآمدهای مالیاتی و نفت است. خیلی شفاف بگویم بازار جهانی برای یک میلیون بشکه نفت به ما نیاز دارد. اگر بخواهیم زیر یک میلیون بشکه نفت صادر کنیم تعادل عرضه و تقاضای بازار انرژی دنیا به هم می‌خورد و ما یک میلیون بشکه را تحت هر شرایطی می‌فروشیم. بحث تحقق درآمد است. هر چه سخت‌تر می‌فروشیم. یک راهکاری پیدا می‌کنیم، اگر قرار باشد هر راهکاری را بگوییم فردا آمریکایی‌ها ما را دور می‌زنند اجازه بدهید راه مان را نگوییم. حرف‌های الان را پارسال هم می‌زدند و می‌گفتند نفت را نمی‌توانید بفروشید ولی ما می‌گفتیم مشکلی نیست و آن را می‌فروشیم و فروختیم. مگر آمریکایی‌ها و شورای امنیت نمی‌گفتند هر 3 ماه باید 20 درصد فروش را کم کنیم ولی ما یک میلیون را صادر کردیم. ما یک میلیون بشکه نفت و 300 هزار بشکه میعانات گازی را صادر می‌کنیم و پولش را هم می‌آوریم. بحث اتکای 60 درصدی درآمدهای نفتی در بودجه 93 است این را قبول دارید؟ ما در تحقق یک سری آرزوها و آرمان‌ها را دنبال می‌کنیم ولی بعضی وقت‌ها هر کسی به روز مبادا می‌افتد و مجبور می‌شود از خیلی از خرج و برج‌ها بگذرد. اعدادی که روی درآمدهایمان دیدیم با درصد بالایی تحقق می‌یابد به شرط اینکه تحریم از این بیشتر نشود. امیدواریم تحریم‌ها از این سخت‌تر نشود، البته اگر سخت‌تر شود برای مقابله با آن سناریو روی میز داریم و این طور نیست که فقط اوباما روی میزش سناریو داشته باشد ما هم داریم و آن را هم در صورت نیاز اجرا می‌کنیم. با شرایط موجود فکر می‌کنیم سال آینده بدتر از وضع موجود نمی‌شود. در بازار نفت این میزان نفت را آنها به ما نیاز دارند نه اینکه ما به آنها نیاز داشته باشیم. درآمدهای مالیاتی چگونه است؟ در مورد درآمد مالیاتی اجازه نداریم نرخ رشد پایه‌های مالیاتی بالا رود یعنی اگر از کسی 10 درصد مالیات به ازای درآمدش کم می‌شود این حق وجود ندارد که 10 به 12 درصد برسد. اگر این کار را می‌کردید تحقق درآمدها بیشتر امکان پذیر بود. نه این کار فشار را به مردم بیشتر می‌کند. با توجه به اینکه 25 هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی نسبت به عملکرد 92 بیشتر در نظر گرفته شده است این چطور امکان پذیر است؟ اولا تا 25 - 24 درصد که معادل نرخ تورم است، درآمدها معادل نرخ تورم بالا می‌رود بنابراین مالیاتی که پرداخت می‌شود بیشتر است.ای کاش اینجا به من می‌گفتید چرا درآمدهای مالیاتی کم در نظر گرفته شده است.باید درآمدهای مالیاتی را به حدود 10 درصد تولید ناخاصل داخلی برسانیم که 10 درصد چیزی حدود 80 هزار میلیارد تومان می‌شود. فاصله آن با 66 هزار میلیارد تومان زیاد نیست بنابراین هنوز جا داریم. پس با این حساب آن گزارش را که مرکز پژوهش‌ها ارائه کرده اصلا قبول ندارید. نگوئید قبول نداریم، ما را با مرکز پژوهش‌ها دعوا نیندازید. مرکز پژوهش‌ها هم حتما یک سری فر‌ض‌هایی در ذهنش است. جواب انتهایی مدل را با توجه به فرضیاتی که در آن می‌نویسیم می‌گیریم حالا ممکن است یک سری از فرض‌هایمان با هم متفاوت باشد. خوب فرض آنها عملکرد بوده و فرض شما به عنوان مدافع که تدوین کننده طرح بوده درآمد بوده است. ما ادامه عملکرد را نمی‌خواهیم بدهیم یک دولت جدید آمده که می‌خواهد عملکرد را تغییر بدهد،ببینید عینا هر راهی را که در گذشته رفته‌ایم که نمی‌خواهیم ادامه دهیم. قطعا یک نوآوری در کارهایمان هست و ما این آمادگی را داریم که با دوستان مرکز پژوهش‌های مجلس بنشینیم و قطعا به یک نتیجه خواهیم رسید، ممکن است در فرض‌های مدلمان با هم تفاوت داشته باشیم. پیش‌بینی شما این است که بودجه 93 کسری نخواهد داشت. با این اوضاع کسری ندارد. ولی هر جا لازم باشد گزینه دومی روی میز می‌گذاریم و این طور نیست که فقط اوباما گزینه داشته باشد. همیشه پیش‌بینی‌ها کسری ندارد وقتی شما دست می‌گذارید روی پیش‌بینی لایحه خوب قطعا کسری ندارد. ما آرزوهایمان را در لایحه بودجه 93 ننوشته‌ایم بلکه عددهایی را نوشته‌ایم که امکان تحقق دارد.