افزایش سرقت تلفن همراه در کشور
این روزها بازار گوشیقاپی آنقدر داغ شده و مالباختههای گوشیهای همراه آنقدر زیاد شدهاند که دیگر صحتسنجی آن نیاز به آمارهای رسمی ندارد، کافی است نیم نگاهی به اطرافمان بیندازیم، کم نیستند افرادی که تجربه یا روایتی از سرقت گوشی تلفن همراهشان در پس زمینه ذهنشان ثبت شده است و سارقان داغ مالباختگی را بر دلشان گذاشتهاند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همدلی، «روحالله» چند هفته پیش، در حال چک کردن تلفن همراهش در خیابان آزادی بود که یک موتور سوار گوشیاش را از دستاش میقاپد، نیما در خیابان فاطمی در حین اسنپ گرفتن، گوشیاش را از پشت سر میزنند، اما داستان سرقت گوشی «آسو»از همه غمانگیزتر است. او که از سرخیرخواهی مسافر ایستاده در زیر باران را از ابتدای خیابان مطهری سوار و بدون کرایه به مقصد سیدخندان میرساند، گوشیاش به سرقت میرود، مسافر بعد از رسیدن به مقصد گوشی تلفن آسو را با خود میبرد تا هم تعریف خود را از مسافر به سارق مسافرنما تغییر دهد و هم نشان دهد که جواب خوبی، همیشه خوبی نیست. اما در این میان بخت با «محسن» یار بود، او هنگامی که نزدیک درب دانشگاه محل تحصیلاش تلفن همراهش به سرقت میرود، با شجاعت و شهامت مثال زدنی که در بین قوم کرد عمومیت دارد، توانست گوشیاش را نه تنها از سارقها پس بگیرد، بلکه حتی آنان را با کمک مردم دستگیر و تحویل پلیس انتظامی دهد.
علاوه بر تجربههای اعضای تحریریه همدلی، موارد دیگری از این قبیل نیز به اطلاع رسیده است. مواردی که از سرقت گوشی همراه حکایت دارد. «سارا» در خیابان ولیعصر با تهدید چاقو گوشیاش را میدزدند. ، گوشی تلفن همراه «مهدی» را زمانی که داخل ماشین و در حال صحبت کردن با تلفن است، از چنگاش درمیآورند.
این روزها سارقان عموما با استفاده از موتورسیکلت، قاپیدن گوشی ازدست یا جیب، موبایلهای هوشمند شهروندان را سرقت کرده و سپس به راحتی در برخی بازارهای موبایل به فروش میرسانند، سارقان راهکارهای جدیدتر و البته پرخطرتری را نیز به کار میبندند. سرقت با استفاده از اسپریهای اشک آور، سرقت گوشی با تهدید چاقو و حتی در برخی از موارد سرقت گوشی با تهدید اسلحه صورت گرفته است. افزایش آمار سرقتهای موبایل لزوم برخورد با سارقان و به خصوص مالخرها را یادآور میشود.
بسیاری افزایش سرقت تلفنهای همراه درتمام کشور و همچنین شهر تهران را به افزایش چند برابری قیمت گوشی همراه و همچنین وضعیت نابسامان اقتصادی گره میزنند. وضعیتی که قاپزنها، زورگیرها و سارقین را بر آن داشته تا با تمام قوا به جان و مال مردم حملهور شوند و ضمن این که امنیت جامعه را به مرحله هشدار برسانند و فوبیای سرقت موبایل را یک عمر به جان مالباختگان بیندازند، به نحوی که گوشی باختهها فقط از جای خالی تلفنهای همراه خود عذاب نکشند، بلکه در کوچه و خیابان حتی از سایه خود نیز دلهره بگیرند.
جالب اینجاست با وجود رشد سرقت تلفن همراه در کشور بهویژه شهرهای بزرگ نهتنها تاکنون راهکار یا حتی اقدامات امنیتی خاصی برای کاهش این اتفاق ارائه نشده است، بلکه شیوههای ردیابی و پیگیری این گوشیها در حدی سطحی و غیرکارآمد و پروسه این پیگیری برای گوشیباختهها در حدی طولانی و زمانبر است که بیشتر مالباختگان ترجیح میدهند عطای تلفن همراهشان را به لقایش ببخشند و درگیر این پروسه طولانی و بینتیجه نشوند. البته کم نیستند افراد مالباخته یا بهتر بگوییم گوشی باختهای که با وجود پیگیری گوشی سرقتی موفق به یافتن گوشی یا حتی سارق نشدهاند. این عده چنین موضوعی راناشی از سیستم ناقص شناسایی و کدگذاری کالاهای کامپیوتری و دیجیتالی در کشور میدانند.
طرح رجیستری که امید میرفت با کمک آن گوشیهای سرقتی به دست صاحبانش برسد، به نظر چندان کار ساز نیست و هدفهای این طرح به خوبی عملی نشده است.
یکی از هدفهای اصلی طرح رجیستری جلوگیری از قاچاق گوشی های موبایل بود که به نظر میرسد تا حدود زیادی با موفقیت همراه شد، اما هدف دوم این طرح که جلوگیری از سرقت گوشی بود، همچنان محقق نشده و نمیتوان با این سیستم آمار گوشیهای سرقتی را کاهش داد و یا گوشی های سرقتی را ردیابی کرد.
حتی اگر طرح رجیستری نیز بتواند گوشیهای سرقتی را ردیابی کند، باز هم نمیتوان خوشبین بود که تمام گوشیهای سرقت شده به دست صاحبانش برسد، زیرا برخی سارقان با هدف اوراق کردن تلفن همراه ردیابی آنها را بسیار سخت کردهاند یا برخی گمانهزنیها بر آن است که این تلفنها از کشور خارج و در کشورهای همسایه به ویژه همسایههای غربی و شرقی کشور به فروش میرسد.
گفتههای احمد نجفی، معاون سرقتهای خاص پلیس آگاهی تهران بزرگ به گمانهزنی انتقال گوشیهای دزدی به کشورهای همسایه رنگ واقعیت بخشید. وی سه ماه پیش از دستگیری اعضای باند ۷ نفره گوشی قاپی که یکی از آنان زن بود، در پایتخت خبر داد که سارق زن به شیوه مسافرکشی تلفن همراه شهروندان را سرقت میکرد، متهمان گوشیهای مسروقه را به کشور افغانستان منتقل میکردند.
البته معضل گوشی دزدی فقط به کشور ما ختم نمیشود. گزارشی از تیم امنیت تلفنهای همراه در آمریکا نشان میدهد از هر 10 نفر آمریکایی یک نفر، قربانی سرقت تلفن همراه بوده است و 70 درصد از مالباختگان هرگز نتوانستهاند تلفن همراه خود را پیدا کنند.
براساس آمارهای غیر رسمی، گردش مالی سرقت تلفن همراه سالانه به میلیاردها تومان میرسد. چند وقت پیش یک جامعه شناس گردش مالی سرقت گوشیهای همراه را سالانه حدود ۶۵میلیارد تومان اعلام کرد.
حبیب جباری، دکترای جامعهشناسی اقتصادی و توسعه، پژوهشگر اجتماعی- شهری و مدرس دانشگاه به ایرنا پلاس گفت: بر اساس گزارش واحد ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات شرکت ارتباطات سیار، روزانه حدود ٩٠٠ نامه سرقت گوشی تلفن همراه از مجرای قوه قضاییه به اپراتورهای کشور ارسال میشود که البته به گفته کارشناسان، بسیاری از این نامهها به سرانجام نمیرسد.
با این حساب اگر حداقل قیمت خریدوفروش گوشیهای سرقتی را ٢٠٠هزار تومان در نظر بگیریم میتوان گفت بازار گوشیهای سرقتی در ایران، روزانه حدود ١٨٠میلیون تومان و ماهانه پنج میلیارد و ۴٠٠میلیون تومان گردش مالی دارد. این در شرایطی است که پروسه پیچیده رهگیری گوشیهای سرقتی باعث شده است بسیاری از افراد از اعلام سرقت گوشی تلفن همراهشان به مراجع قضایی صرفنظر کنند. با این حال سیل گوشیهای سرقتی در بازار کشور، گردش مالی سالانه حدود ۶۵میلیارد تومان برای سارقان فراهم کرده است.