5 رویداد مهم اینترنتی در سال 2013

1 - اسنودن؛ یک ‌تنه در مقابل عظیم‌ترین سازمان جاسوسی دنیا ادوارد اسنودن، متخصص 29 ساله امنیت دیجیتال، از روز نخست که انتشار اسناد محرمانه آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) را آغاز کرد و از اقدامات ناشناخته یکی از بزرگ‌ترین سیستم‌های جاسوسی دیجیتال در جهان پرده برداشت، می‌دانست که قدم در راهی بی‌بازگشت گذاشته است. افشاگری‌های او درباره پروژه‌های گوناگون این سازمان برای جمع‌آوری اطلاعات درباره شهروندان، زلزله‌ای را پدید آورد که طیف گسترده‌ای از حوزه‌ها را تحت تاثیر خود قرار داد؛ از دنیای امنیت ارتباطات و حریم خصوصی در دنیای مجازی گرفته تا معادلات ژئوپلتیک و دیپلماتیک سیاست جهانی. او هنوز هم با روندی که بسیاری از دولتمردان آمریکایی و مقامات ارشد NSA را غافلگیر و متحیر کرده، مشغول انتشار اسناد محرمانه و اطلاعات تازه و دست‌اول پیرامون تلاش‌های دولت آمریکا برای تجسس در ارتباطات است و می‌گوید راه درازی در پیش است و او تلاش‌هایش را متوقف نخواهد کرد. اسنودن که حالا واقعا بی‌خانمان است، تلاش‌هایش برای دریافت پناهندگی از کشورهای گوناگون راه به جایی نبرده، اما آنچه در اختیار افکار عمومی جهان قرار داد تحولات مهم و بزرگی را در دنیای فناوری رقم زد. او می‌گوید از کار خود راضی است و بحث‌های گسترده‌ای که درباره حریم خصوصی و امنیت در سراسر جهان برانگیخته شده، مهم‌ترین هدف او از افشاگری‌ها بوده است. پیش‌بینی می‌شود در سال آینده هم همین افشاگری‌ها موج جدیدی از ابزارها، تکنیک‌ها و تحولات را در دنیای حریم خصوصی و امنیت آنلاین در پی داشته باشد.

2- رونق بی‌سابقه دیپلماسی دیجیتال سال 2013 نقطه عطفی بود در بهره‌گیری از ابزارها و سرویس‌های نوین ارتباطی برای پیش‌برد اهداف سیاسی و دیپلماتیک. موج گسترده مهاجرت دولتمردان و سیاست‌مداران سراسر جهان به رسانه‌های اجتماعی برای تماس و تعامل مستقیم با شهروندان، آغازگر فصلی جدید در عصر اطلاعات بود. حالا توییتر و فیس‌بوک به یکی از مهم‌ترین ابزارهای ارتباطی سیاست‌مداران جهان تبدیل شده و دنیای دیپلماسی که پیش‌تر عمدتا در پستوهای آفلاین اهداف خود را پی می‌گرفت، اکنون بیش از همیشه به جهان آنلاین گره خورده است. تعداد چهره‌های تاثیرگذار سیاسی که تیم‌های متخصصی را صرفا برای مدیریت حضور خود در دنیای مجازی استخدام کرده‌اند، در سال 2013 به‌ طور بی‌سابقه‌ای افزایش یافت و پیش‌بینی می‌شود که در سال 2014 افق‌های جدیدی در این عرصه گشوده شود. با افزایش چشمگیر اهمیت دیپلماسی آنلاین، حالا بسیاری از شهروندان امیدوارند زمینه دسترسی آزادانه به اطلاعات و کاهش محدودیت‌های آنلاین فراهم شود.

3- رشد انفجاری تلفن‌های هوشمند و تبلت‌ها محبوبیت و کاربرد گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها هم‌چنان به‌ طور انفجاری در سراسر جهان رو به افزایش است. میزان رشد فروش موبایل‌های هوشمند در سال 2013 خیره ‌کننده و بی‌سابقه بوده و حالا ضریب نفوذ گوشی‌های هوشمند در جهان بیش از همیشه است. تا پایان سال 2013 بیش از 22 درصد از ساکنان کره زمین یکی از انواع گوشی‌های هوشمند و 6 درصد از جمعیت زمین یکی از گونه‌های متنوع تبلت را در اختیار خواهند داشت. در سال 2009 تنها پنج درصد از شهروندان جهان از گوشی‌های هوشمند بهره‌مند بودند. این یعنی در چهار سال گذشته بیش از 3/1 میلیارد گوشی هوشمند به جهان اضافه شده است. رشد تقاضا برای موبایل هوشمند و تبلت در جهان سیری صعودی را در پیش گرفته و بر اساس پیش‌‌بینی‌ها تا سال 2017 بیش از 87 درصد تجهیزاتی که به اینترنت متصل می‌شوند، موبایل هوشمند و تبلت خواهند بود. این آمار و پیش ‌بینی‌ها یعنی کم‌ رنگ‌تر شدن نقش لپ ‌تاپ‌ها و کامپیوترهای شخصی و البته حرکت دنیای آنلاین به سمت تقویت موبایل و سرویس‌های مبتنی بر موبایل و تمرکززدایی بیشتر از کامپیوترها. وب موبایل در آینده نزدیک دنیای ارتباطات آنلاین را تسخیر خواهد کرد.

4- ظهور و گسترش ویدیوهای اجتماعی پس از درخشش چندساله یوتیوب حالا با حرکت پرشتاب به سوی وب موبایل، سال 2013 سالی پررونق برای ویدیوهای اجتماعی بود. از واین (Vine) توییتر گرفته که امکان انتشار ویدیوهای 6 ثانیه‌ای را به کاربران می‌دهد، تا اینستا گرام که امکان جدیدی برای ضبط، ویرایش و انتشار ویدیوهای ۱۵ ثانیه‌ای برای کاربرانش فراهم کرده است. حالا کاربران می‌توانند به شکلی خلاصه‌تر، با امکانات گوشی‌های هوشمند و تبلت‌های خود‌ تصاویر مورد نظر را به سرعت روی پلت‌فرم‌های اجتماعی جدید منتشر کنند. انتشار آنلاین ویدیوهای کوتاه هرگز تا این اندازه ساده نبوده است. در کنار اینها، با توجه به اتفاقاتی که در زمینه جاسوسی دیجیتال رخ داده و نگرانی‌هایی که برای بسیاری از کاربران جهان در زمینه حراست از حریم خصوصی در فضای مجازی به وجود آمده، زمینه ظهور اپلیکیشن‌های امن و متفاوت دیگری نظیر اسنپ‌چت (SnapChat) هم فراهم شده است. اسنپ‌چت یک سیستم پیام‌رسانی برای انتقال عکس و ویدیو روی گوشی‌های هوشمند است که محتوای ارسالی را پس از چند ثانیه به ‌صورت اتوماتیک برای همیشه حذف می‌کند. به همین خاطر میلیون‌ها کاربر در سراسر جهان از این اپلیکیشن استقبال کرده‌اند. اسنپ‌چت در سال 2013 به پیشنهاد سه میلیارد دلاری فیس‌بوک و پیشنهاد چهار میلیارد دلاری گوگل برای فروش پاسخ منفی داد و در سال آینده هم جزو ابتکارهای پیشتاز عرصه موبایل و وب خواهد بود. روزانه دست‌کم 400 میلیون عکس و ویدیو روی این پلت‌فرم رد و بدل می‌شود.

5- هویت لمسی؛ انقلاب در تشخیص هویت دیجیتال از مدت‌ها پیش از ارایه آخرین نسخه آی‌فون 5S در سپتامبر 2013، شایعات منتشرشده درباره امکان جدیدش برای تایید هویت کاربر از طریق اثر انگشت که شناسه‌ای منحصر به ‌فرد است، بحث‌های گسترده‌ای برانگیخته بود. این بحث‌ها همچنان ادامه دارد؛ از نگرانی‌هایی نسبت به سرنوشت خصوصی‌ترین داده‌های کاربران گرفته، تا نگرانی نسبت به حریم خصوصی در آینده‌ای که اثر انگشت افراد هم در آن روی سیستم‌های ذخیره‌سازی ابری نگهداری می‌شود. با این حال و بر اساس گزارش دویچه‌وله، ارایه تاچ آی‌دی روی آی‌فون، نقطه آغاز انقلابی بزرگ هم در امنیت دیجیتال و هم سیستم تایید هویت و خریدهای آنلاین خواهد بود که به گواه آمار بیش از پیش به سمت موبایلی شدن روان است. استفاده از اطلاعات بیومتریک در دنیای دیجیتال هنوز چندان مرسوم نیست و همواره با موانع جدی روبه‌رو بوده است، اما اپل نشان‌داده که می‌تواند نوآوری‌های پیشتاز و خط‌‌شکن خود را به بخشی جدایی‌‌ناپذیر از زندگی بخش بزرگی از کاربران دنیای دیجیتال تبدیل کند. صرف‌نظر از نگرانی‌های موجود درباره حریم خصوصی، منفعت این سرویس جدید هم بیش از همه نصیب کاربران خواهد شد؛ دیگر هیچ کسی جز خود شما نمی‌تواند پرداختی را به صورت الکترونیک یا آنلاین انجام دهد و این یعنی ارتقای امنیت تا حدی که تصور آن هم قبلا ممکن نبود.