آیا خریداران نفت ایران به لغو معافیت‌های نفتی بی‌اعتنایی خواهند کرد؟
پنج روز از اظهارنظر جنجالی مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا می‌گذرد. او گفته بود آمریکا دیگر قصد ندارد معافیت‌های نفتی برای خریداران نفت ایران را تمدید کند و دو کشور عربستان و امارات وعده داده‌اند سهم ایران در بازار نفت را برای خریداران جبران خواهند کرد؛ اظهارنظری که به‌سرعت از سوی کشورهای خریدار نفت ایران با واکنش روبه‌رو شد.
به گزارش اقتصادآنلاین، شکوفه حبیب‌زاده در شرق نوشت؛ بسیاری کشورها ازجمله چین، هند، ژاپن، عراق و کره‌شمالی در مقابل این اظهارنظر ابراز تأسف و نگرانی کردند. ترکیه در این میان با جدیت بیشتری سخن گفت و از مذاکره با آمریکا برای استمرار معافیت نفتی این کشور خبر داد. در این میان، اظهارات کارشناسان و فعالان بازار نشان می‌دهد احتمال استمرار خرید نفت ایران از سوی کشورهایی که از معافیت‌های نفتی بهره می‌بردند، وجود داشته و مذاکرات برای دریافت این معافیت‌ها با وجود اظهارنظر کاخ سفید دراین‌باره، کماکان ادامه دارد و محتمل است در آستانه سالگرد اعلام معافیت‌های نفتی، بازهم شاهد چرخشی از سوی آمریکا برای اعلام معافیت‌های نفتی باشیم. درهرحال از ترامپ پیش‌بینی‌ناپذیر هیچ چیز بعید نیست؛ با‌این‌حال، آنچه از بازار پیداست، این است که تب بازار نفتی در قبال ادعای هم‌طیفان ترامپ، فروکش کرده و خبرها حاکی از کاهش حدود سه‌درصدی قیمت‌ها پس از اظهارنظر پمپئو و بازگشت به کانال قبلی است؛ رقمی حدود 72 دلار برای نفت برنت.
واکنش منفی بازار نفت به اظهارنظر ترامپ درباره اوپک
به گفته تاجران اظهارات ترامپ با وجود اینکه خاص نبود، سرمایه‌گذاران را به اندازه کافی بر آن داشت تا از افزایش طولانی‌مدت قیمت نفت که به بالاترین رقم شش ماه گذشته رسیده بود، سود برداشت کنند. به گزارش رویترز، هر بشکه نفت برنت با 2.20 دلار کاهش، 72.15 دلار فروخته شد. نفت خام آمریکا نیز با 1.91 دلار کاهش 63.30 دلار در هر بشکه معامله شد. نفت برنت پس از چهار هفته افزایش قیمت متوالی، هفته گذشته افزایش و کاهشی نداشت. نفت خام آمریکا نیز پس از شش هفته افزایشی، هفته گذشته کاهش 1.2درصدی را ثبت کرد.
ترامپ به خبرنگاران گفت از اوپک خواسته قیمت نفت را پایین بیاورند، اما او مشخص نکرد با چه کسی صحبت کرده یا اینکه منظورش از این صحبت‌کردن، مذاکرات قبلی او با مقامات اوپک است. جاش گراوس، استراتژیست ارشد بازار در شیکاگو گفت: «به‌محض اینکه ترامپ این اظهارات را بیان کرد، انگیزه کافی برای خروج سرمایه‌گذاران از بازار نفت فراهم شد».
حالا اما به نظر می‌رسد اظهارات ترامپ و پمپئو چندان بازار را تکان نداده و احتمال مذاکره کشورها برای استمرار خرید نفت ایران کماکان بالاست. چهارشنبه، 11 اردیبهشت، یک روز قبل از موعد تمدید معافیت‌های نفتی ایران، تهران میزبان نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز و پتروشیمی خواهد بود و به نظر می‌رسد امسال این نمایشگاه با هیجان بیشتری از مذاکرات همراه باشد. حضور بارکیندو، دبیرکل اوپک، در روز دوم این نمایشگاه حکایت از آن دارد که احتمالا فضا برای مذاکرات بسیار فراهم است.
پوتین: سقف تولید نفت را افزایش نمی‌دهیم
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، روز گذشته در واکنش به تمدید‌نشدن معافیت برای خریداران نفت ایران از سوی آمریکا، آن را عاملی برای پیش‌بینی‌پذیرنبودن بازار معرفی کرد. به گزارش شانا، پوتین در حاشیه برگزاری دومین نشست بین‌المللی «کمربند – راه» در پکن در جمع خبرنگاران گفت: در حالی که قرار است معافیت‌های آمریکا برای خریداران نفت ایران از ۱۲ اردیبهشت حذف شود، توافق ما با اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) برای حفظ سطح تولید نفت همچنان ادامه دارد و ما سقف تولید خود را افزایش نمی‌دهیم.
ترکیه دنبال دریافت معافیت از تحریم‌های ضدایرانی
وزارت امور خارجه ترکیه اعلام کرد این کشور تلاش می‌کند آمریکا را قانع کند که ترکیه از تحریم‌های آمریکا ضد صادرات نفت ایران معاف شود. به گزارش شانا، به نقل از رویترز، حامی آکسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ترکیه، جمعه، ششم اردیبهشت اعلام کرد این کشور تلاش می‌کند آمریکا را قانع کند اجازه دهد شرکت توپراش، بزرگ‌ترین واردکننده نفت در ترکیه، به خرید نفت از ایران بدون تحریم ادامه دهد. او اعلام کرد تصمیم آمریکا برای پایان‌دادن به معافیت مشتریان نفت ایران از تحریم، به همکاری منطقه‌ای و روابط بازرگانی ترکیه آسیب می‌زند.
سخنگوی وزارت امور خارجه ترکیه گفت: توپراش این موضوع را از نزدیک دنبال می‌کند. ویژگی‌های پالایشگاه‌های آنها برای نفت ایران مناسب است و ما تلاش می‌کنیم آمریکا را قانع کنیم. از سوی دیگر، آکسوی اعلام کرد وزارت بازرگانی ترکیه و همتای آن در ایران، برای یافتن راه‌های ادامه بازرگانی میان دو کشور تلاش می‌کنند.
آمریکا نمی‌تواند نفت ایران را به صفر برساند
جواد یارجانی، مدیرکل پیشین اوپک، در این رابطه که آیا کشورها کماکان مایل به استمرار خرید از ایران هستند، می‌گوید: اینکه کشورها در مقابل آمریکا چه رویکردی را در پیش گیرند، بستگی به این دارد که نیازهای نفتی این کشورها به ایران تا چه اندازه باشد. اغلب این کشورها علاوه بر آنکه به نوع نفت خام حساس‌اند، به حجم آن نیز حساس هستند. آنها در نظر خواهند گرفت که چقدر ذخایر نفتی برای جبران خرید نفت از ایران وجود دارد. کشورها در کنار این مسائل به روابط بلندمدت خود نیز می‌نگرند.
یارجانی در رابطه با واکنش ترکیه به لغو معافیت‌های نفتی می‌گوید: عکس‌العمل سریعی که از سوی ترکیه شاهد هستیم به‌علت حجم بالا و اهمیت روابط رخ می‌دهد و نشان می‌دهد که این کشور تا چه اندازه به همکاری با ایران حساس است. دیگران هم اگر در سطوح کمتری عکس‌العمل نشان دادند به این معنا نیست که آنها به نفت ایران اهمیت نمی‌دهند یا نمی‌خواهند استمرار خرید نفت از ایران را داشته باشند. حتی وزیر انرژی و صنعت ژاپن پیش از اینکه لغو تمدید معافیت‌های نفتی اعلام شود، گفته بود که نفت ایران برای ژاپن بسیار با اهمیت است و چون واردکننده هستیم ترجیح می‌دهیم که همه امکانات واردات برای کشورمان فراهم باشد. در نتیجه کمی که زمان بگذرد، این مسائل برای کشورها روشن‌تر می‌شود. با توجه به سوابق و آینده روابط و اهمیتی که روابط بین کشورها دارد، واکنش‌ها و چگونگی عکس‌العمل‌ها می‌تواند متفاوت باشد.
به گفته او، طبیعی است که کار برای بازاریابی و فروش برای ایران سخت‌تر خواهد شد، اما به این معنا نیست که آمریکا در رساندن صادرات نفت ایران به صفر موفق خواهد بود.
او با اشاره به دوره قبلی تحریم‌های نفتی ایران می‌افزاید: ما دوره‌های سختی داشتیم، اروپا صادرات نفت ایران را در سال 2012میلادی، صفر اعلام کرد. این دوره، گرچه سخت بود، اما گذشت. دوره‌ای بود که برای اولین‌بار بانک مرکزی ایران در فهرست تحریم‌ها قرار گرفت. در آن زمان، دلیل تحریم‌ها آن بود که ارزیابی درستی از جایگاه نفت ایران در بازار جهانی نداشتیم. آن زمان متأسفانه در سطوح بالا، اظهارنظر می‌شد که اگر نفت ایران تحریم شود، قیمت نفت تا 200دلار هم افزایش می‌یابد. این اظهارات نشان می‌داد که گزارش‌های کارشناسی درستی به مقامات نمی‌رسید. چنین دیدی در آن زمان سیاست‌هایی را سبب شد که ایران با شدیدترین تحریم‌ها روبه‌رو شد و همه کشورها با آمریکا همراهی کردند اما اکنون حداقل در اعلام سیاست، آمریکا تنهاست. به گفته او، کشورهایی هستند که اعلام آمادگی کرده‌اند که نفت ایران را جایگزین کنند (عربستان و امارات)، اما باید در عمل دید که چنین خواهد شد یا خیر، اما بعید است با آن شیوه برنامه‌ریزی که شده، اتفاق بیفتد.
ترکیه، چین و هند، خریداران احتمالی نفت ایران
نرسی قربان، کارشناس ارشد نفتی، نیز با بیان اینکه برخی از خریداران نفت ایران که از معافیت‌های نفتی بهره می‌بردند، احتمالا به خرید نفت از ایران ادامه خواهند داد، می‌گوید: کشورهایی مانند ترکیه، چین و تا حدودی هند به احتمال زیاد به خرید نفت از ایران ادامه خواهند داد، اما با درجه کمتر.
قربان ادامه می‌دهد: برخی از خریداران مانند ژاپن و کره جنوبی که هم‌پیمانان آمریکا محسوب می‌شوند، احتمالا به دنبال جایگزین برای نفت ایران خواهند بود.
او با بیان اینکه داستان تحریم کنونی، داستان تحریم یک کشور است و نه تحریم بین‌المللی، تصریح می‌کند: در واقع آمریکا از کشورها می‌خواهد برخلاف تصمیم سازمان ملل، با ایران همکاری اقتصادی نداشته باشند که اقدامی معقول از بعد روابط بین‌المللی نیست، اما این کشور، سیاست زور را دنبال می‌کند. با این حال، اینکه کشورها چگونه خواهند توانست نفت را از ایران خریداری کنند، به دلیل رصد اخبار از سوی آمریکا، قابل بیان نیست.
