نکات کلیدی برای نگهداری فرش دستباف
فرش دستباف یکی از ارزشمندترین دارایی ایرانی‌هاست. اگر شما فرش دستباف در خانه دارید، احتمالا برایتان مهم است که روش‌های نگهداری بهینه آن را بدانید.
نباید فرش دستباف روی سطح گچی، خاکی یا آهکی گسترده شود، این مواد به علت قلیایی‌بودن باعث تجزیه پشم و ابریشم خواهد شد.
از قراردادن اشیای سنگین و دارای پایه‌های باریک مانند مبلمان روی فرش دستباف خودداری کنید، این امر باعث فشرده‌شدن فرش دستباف شده و در طولانی‌مدت ممکن است که اثر آن از بین نرود. درصورتی که به اجبار باید این کار انجام شود، بهتر است با قراردادن زیر مبلی (چوبی یا پلاستیکی) زیر پایه مبل نیروی وارده را پخش کرده تا آسیب کمتری ایجاد کند و حداقل ماهی یک‌بار محل پایه مبل تغییر داده شود.
راه‌رفتن مداوم روی قسمت خاصی از فرش باعث ساییدگی فرش در آن محل خواهد شد که برای جلوگیری از این اتفاق می‌بایست حداقل هر ٦ماه یک‌بار بسته به میزان تردد فرش را سر و ته کرده تا پرزهای فرش امکان یابند که به حالت اولیه برگشته و مقاومت بیشتری داشته باشند.
ریشه‌های فرش درصورتی که تردد زیادی روی آنها صورت گیرد، ممکن است آسیب ببیند، بهتر است در این صورت ریشه‌ها با پارچه پنبه‌ای لفافه‌دوزی شود.
از قراردادن گلدان یا درختچه روی فرش یا کنار آن خودداری شود، چراکه اغلب پوسیدگی فرش ناشی از آب اضافی‌های گلدان است.
نباید از مواد سفید‌کننده برای شستشوی فرش یا ریشه آن استفاده شود، چراکه این مواد باعث پوسیدگی زودهنگام فرش خواهد شد.
از قراردادن فرش دستباف در زیر نور مستقیم خورشید مثلا کنار پنجره خودداری شود، درصورت لزوم می‌توان از روفرشی برای محافظت فرش استفاده کرد و بهتر است که هر دو تا سه‌ماه یک‌بار برای جلوگیری از دورنگی فرش آن را سروته کرد.
نظافت فرش از نظر گردوخاک و آشغال کنترل شده و درصورت لزوم با استفاده از جاروبرقی ساده(بدون برس) آن را جارو کنید. توجه کنید هرقد فرش کمتر جارو شود، عمر آن بیشتر خواهد بود، بنابراین فقط درمواقع لزوم این کار انجام شود.
با استفاده از جاروبرقی برس‌دار یا جاروی دستی، سطح فرش را جارو بزنید. دقت شود درصورت استفاده از جاروبرقی برس‌دار از استفاده آن در قسمت ریشه‌ها خودداری شود، چراکه ممکن است ریشه درون برس جارو گیر کرده و باعث صدمه‌دیدن ریشه‌ها شود. آخرین مرحله جاروکشی در جهت خواب فرش باشد تا پرزهای فرش مرتب شده و نقوش وضوح خود را به دست آورند.
هر دو یا سه‌سال، فرش خود را کنترل و درصورت نیاز آن را بشویید. دقت شود هرقدر میزان شستشوی فرش کمتر باشد، عمر فرش بیشتر خواهد شد و بنابراین فقط درمواقع لزوم فرش را بشویید. درصورت تمایل می‌توانید با استفاده از شامپوی مخصوص فرش البته با نام‌های معتبر و دارای پروانه ساخت استفاده کنید.
بهتر است برای شستشوی خانگی از جاروهای برقی مخصوص که دارای قدرت کشندگی مواد خشک و مرطوب است، استفاده کنید تا رطوبت درون فرش باقی نماند، پس از شستن فرش لازم است که حداقل به مدت دوساعت پنجره‌ها باز گذاشته شود تا فرش کاملا خشک شود.
اگر سطح فرش در اثر آلودگی هوا سیاه و کثیف شده، به جای شستشوی کامل می‌توان مقدار کمی شامپو فرش را در یک ظرف آب ریخته و با دست خوب به هم زده تا کف کند.
همچنین با استفاده از کیسه برنج از جنس pp سفید فقط کف روی ظرف را برداشته و با آن سطح فرش را از سمت بالا به طرف پایین (درجهت خواب فرش) چندبار روشویی شود.
باید با استفاده از پارچه سفید مرطوب (درجهت خواب فرش) ماده شوینده از سطح فرش پاک شود، همچنین باید مراقب بود آب و مواد شوینده به مغز فرش نفوذ نکند و حتما کامل خشک شود.
