کسری بودجه مشکل‌آفرین خواهد بود/ راهکارهای حل مشکل چیست؟

اقتصادآنلاین - صبانوبری؛ علی سعدوندی با تاکید بر اهمیت کسری بودجه در سال 98 گفت: ما در کشور به طور سنتی با کسری بودجه مواجه هستیم و برای سال گذشته میزان دقیق کسری بودجه اعلام نشد، اما برآورد من این است که حداقل حدود 50تا70هزار میلیارد تومان کسری بودجه داشتیم.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه امسال تحریم‌ها شروع به نشان دادن اثر خود می‌کنند و فروش نفت از آن چیزی که در قانون بودجه 98 پیش‌بینی شده است کمتر خواهد بود و با توجه به اینکه  نفت ما با تخفیف به فروش می‌رسد، کسری بودجه بسیار بیشتری خواهیم داشت.

این کارشناس کسری بودجه سال98 را چیزی حدود 80تا120هزارمیلیاردتومان پیش‌بینی کرد و افزود: با توجه به رکود تورمی پیش رو و اینکه میزان شبه پول نسبت به نقدینگی هنوز بسیار بالا است؛ این کسری بودجه می‌تواند مشکل آفرین باشد.

سعدوندی با بیان اینکه دولت ایران تاکنون به طور سنتی کسری بودجه را از محل پایه پولی تامین کرده است، تاکید کرد: تا پیش از برنامه پنج ساله سوم دولت برای جبران کسری بودجه مستقیم از بانک مرکزی استقراض می‌کرد ولی پس از آن چون این کار ممکن نبود با فروش ارز به بانک مرکزی و افزایش ذخایر خارجی آن یا استقراض از شبکه بانک‌های تجاری کشور به جبران آن می‌پرداخت.

وی ادامه این روش‌ها را در سال‌های آینده بی‌دوام خواند و گفت: به دلیل اینکه امسال دیگر درآمد نفت کافی نخواهد بود امکان فروش درآمدها به بانک مرکزی ممکن نیست و بانک‌های تجاری نیز دیگر توان جبران کسری بودجه دولت را نخواهند داشت بخصوص که بدهی دولت به نظام بانکی نوعی بدهی غیرجاری است که نه تنها دولت سود آن را به بانک‌ها پرداخت نمی‌کند بلکه اصل بدهی هم پرداخت نمی‌شود.

سعدوندی ادامه داد: با این وجود نظام بانکی میزان بدهی دولت به خود را به همراه سود آن محاسبه کرده و در پایان سال به عنوان سود شناسایی می‌کند در حالی که چنین چیزی اتفاق نیفتاده است و این اتفاق با ایجاد ناترازی در وجوه بانک‌ها اثر خود را در اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی به جای خواهد گذاشت.

این کارشناس روش دیگر جبران کسری بودجه که همان تسعیر نرخ ارز و یا فروش آن  است را همان پول پاشی و یا استقراض مستقیم از بانک مرکزی عنوان کرد و افزود: با توجه به اینکه شبه پول ما در سطح 86درصد قرار دارد این کار اقدامی تورم زا و خطرناک است.

وی با اشاره به اینکه راه حل برطرف کردن این مشکل، استقراض داخلی از طریق انتشار اوراق مشارکت دولتی است، خاطرنشان کرد: این روشی است که در تمام دنیا به آن عمل شده و جواب داده است. بانک مرکزی در کنار این کار باید اقدام بازارسازی و انجام عملیات بازار باز کند.

سعدوندی در خصوص عملیات بازار باز گفت: بانک مرکزی باید حدود یک پنجم این اوراق را خریداری کند تا یک پنجم این کسری پول سازی شود که اثر تورمی آن بسیار محدودتر خواهد بود و بقیه 80درصد اوراق را جامعه و آحاد اقتصادی و بنگاه‌هایی که مانند بانک‌ها، موسسات تامین اجتماعی و شرکت‌های بازنشستگی خریداری می‌کنند.

این کارشناس با بیان اینکه انتشار اوراق تنها راه جبران کسری بودجه در سال98 خواهد بود گفت: اما باید توجه کرد که حتی با این کار هم نمی‌توانیم کسری بودجه دولت را به طور کامل پوشش دهیم.

وی در پایان کسری بودجه خانوار را یکی از مشکلات اساسی دیگر در اقتصاد عنوان کرد و ادامه داد: برای جبران این موضوع بهترین روش هدفمندی یارانه‌های سوخت، ارز و انرژی است؛ به طوری که قیمت آن‌ها آزاد شود و بخشی از درآمد حاصل به مردم بازپرداخت شود بخش اندکی از آن به دولت برگردد زیرا افزایش این نرخ‌های پایه برای دولت کسری بودجه بیشتری را به همراه خواهد آورد.