بورس؛ دور برگردان تحریم‌های نفتی
راه اندازی بورس نفت گام بزرگی در راستای تحقق اهداف اصل 44 قانون اساسی کشور و خصوصی سازی بخش مهمی‌از بدنه دولت به شمار می‌رود که تاثیر آن در بخش‌های مختلف صنعتی، مالی، بانکی، بیمه، گمرکی، بازرگانی، حمل و نقل، توریسم، فناوری اطلاعات و قانونگذاری کشور جاری خواهد بود.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تجارت، از آنجا که یکی از بهترین و شفاف‌ترین مکانیزم‌های قیمت گذاری محصولات، عرضه آنها در بورس است، بورس‌های معاملات نفتی در نخستین سال‌های کشف نفت و بهره برداری تجاری از آن به صورت گسترده‌ای در جهان تشکیل شدند و نخستین بورس نفتی جهان در سال 1871 میلادی درآمریکا و در شهر تی تاس ویل تاسیس شد.هم اکنون سه بورس لندن (IPE)، نیویورک(NYMEX) و سنگاپور(SGX) از مهمترین بورس‌های بین المللی انرژی در جهان به شمار می‌روند.اما ایران نیز در این مسیر گام محکمی‌برداشت و در اولین مرحله عرضه نفت خام در رینگ بین‌الملل بورس انرژی ایران، هشت محموله ۳۵ هزار بشکه‌ای و در دومین مرحله عرضه ۲۰ محموله ۳۵ هزار بشکه‌ای نفت خام سبک ایران به فروش رفت.در گذشته نزدیک اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور اعلام کرده بود که برای مقابله با تحریم‌های یک طرفه آمریکا، نفت خام در بورس انرژی عرضه می‌شود و بعد از چند ماه رییس جمهور نیز به این موضوع تاکید کرد و بعد از مدت‌ها یک میلیون بشکه نفت خام سبک ایران در رینگ بین‌الملل بورس انرژی عرضه شد.هر چند که قیمت نفت خام از قیمت پایه بشکه‌ای ۷۹ دلار تعدیل شد اما در نهایت هشت محموله ۳۵ هزار بشکه‌ای در عرضه نخست و فروش ۲۰ محموله ۳۵ هزار بشکه‌ای در مرحله دوم، در مجموع عرضه آزمایشی نسبتا موفقی را در بورس انرژی رقم زد.اگرچه عرضه سوم محموله نفت با شکست رو به رو شد. اما مسوولان همچنان بر استمرار عرضه نفت در بورس تاکید دارند و به زودی مرحله چهارم عرضه نفت در بورس اجرایی خواهد شد.
بورس بستر مناسب عرضه نفت
در این رابطه یک عضو کمیسیون انرژی با تاکید بر اینکه بازار سرمایه از بازارهایی است که میتواند در جهت تولید وآوردن سرمایه‌های مردم حرکت کند گفت: بورس میتواند اوضاع تولید و اشتغال را فعال کند و اگر بازار سرمایه ما پر رونق باشد، می‌توان در شرایط موجود که در شرایط تحریم هستیم، نقدینگی را به این سمت هدایت کنیم. علی بختیار با تاکید براینکه باید بتوانیم بستر مناسبی برای رونق اقتصادی کشور ایجاد کنیم گفت: یکی از مواردی که میتواند به اقتصاد کشور در بازار سرمایه و بورس رونق ببخشد، نفت ، فراورده‌های نفتی، محصولات پتروشیمی‌و سایر محصولات پالایشگاهی است.عضو کمیسیون انرژی افزود: در شرایط سخت تحریمها، تا الان سه بار نفت خام را در بورس عرضه کردیم و بخش زیادی از محصولات پتروشیمی‌و پالایشگاهی در بورس خرید و فروش می‌شود و برای خیلی از فعالان اقتصادی که علاقمند هستند در حوزه تجارت نفت و فرآورده‌های نفتی کار کنند، امروز این امکان فراهم شده که در بازار سرمایه حضور پیدا کنند و به صورت خرید و فروش اقدام بکنند.وی گفت: مدیریت نسبتا مناسبی که در بورس در حال اعمال است، جریان پیش رونده رو به جلو است و نگاه بخش‌های مختلف اقتصادی به بورس مثبت است و نگاه وزارت خانه‌هایی که تخصصی به بورس نگاه می‌کنند، حتما میتواند بورس را به عنوان پرستیژ ملی برای کشور قرار بدهد و در جایگاه واقعی خودش بتواند سرمایه‌های مردم را برای اولویت اقتصادی جذب کند.وی با تاکید بر اینکه نفت خام پیچیدگی بالایی دارد و آمریکایی‌ها نفت خام ما را تحریم کردند گفت: در شرایطی که آمریکایی‌ها تحریم‌های نفتی ما را اعمال کردند، در بورس نفت خام عرضه کردیم و خریداران در یک بازار شفاف اقدام به خرید کردند و خریدهای بعدی هم حتما انجام می‌شود.عضو کمیسیون انرژی با تاکید بر اینکه ساز و کار مناسبی در بورس وجود دارد که نحوه پرداخت و خریدها به چه شکل باشد گفت: باید مشخص شود پرداخت ریالی و ارزی و نحوه تحویل به چه شکل باشد و حتی در شرایط تحریم، امکان عرضه نفت در بورس وجود دارد.
تجربه خوب بورس
از سوی دیگر رئیس کمیته نفت کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی‌با تاکید بر اینکه آنچه از اول انقلاب تا به امروز به عنوان یک تجربه خوب از آن یاد می‌کنیم، شفافیت در معاملات به خصوص معاملات دولتی در بورس است گفت: هر گاه که معاملات در این راستا صورت گرفته، حرف و حدیث کمتری را به همراه داشته است.حسن بهرام نیا با اعلام اینکه یکی از سازوکارهای موفق و در اختیار سازمان بورس این است که هر تولید کننده‌ای تولیدات خودش را در معرض دیده خریداران قرار می‌دهد گفت: در بورس به صورت شفاف خریدار، فروشنده و نرخ واقعی کالا مشخص است.وی با تاکید بر اینکه معامله در بورس به واسطه تقاضا تقریبا نزدیک به واقعیت است گفت: سازمان بورس فرصت و ظرفیت بالقوه‌ای در راستای اعتماد سازی جامعه است.نماینده نهاوند با تاکید بر اینکه در بعضی از موارد، باید شرایط ویژه مورد توجه قرار بگیرد گفت: امروز در تحریم هستیم و امکان دارد آمریکا بعضی از سرمایه گذاران و خریداران ما را شناسایی کنند و در لیست تحریم قرار بدهند. بنابر این باید یک مقداری ملاحظات را در این شرایط داشته باشیم.وی با اشاره به ظرفیت ویژه ایران در برخی مشتقات نفتی گفت: باید توسط شورای هماهنگی سران سه قوه تصمیمی‌گرفته شود که استثناهایی برای این مورد در بورس در نظر گرفته شود به نوعی که یا نام اشخاص و شرکتهای معامله گر منتشر نشود یا از طریق بورس معامله نشود یا در روش خرید و فروش تجدید نظر شود که به نظر امکان همه این موارد هست .وی تاکید کرد: نمی‌توانیم به خاطر این که خریداران ما شناسایی می‌شوند و در لیست تحریم قرار می‌گیرند، مانع خرید و فروش در بورس شویم و از بورس صرف نظر کنیم.نماینده نهاوند تاکید کرد: می‌شود راهکاری پیدا کنیم تا هم از طریق بورس بتوانیم نفت، قیر و مشتقات را بفروشیم و هم به صورت آزاد این معاملات صورت بگیرد .
دور زدن تحریمها
از سوی دیگر نماینده کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی‌با تاکید بر اینکه منافع ملی بر همه چیز اولویت دارد گفت: اگر قرار است برخی محضولات نقتی در بورس عرضه شود و برای اقتصاد کشور مشکل بیافریند، قطعا راه را اشتباه می‌رویم و اگر نیاز به تجدید نظر در این زمینه وجود دارد، بهتر است تجدید نظر صورت بگیرد.احمد صفری با اشاره به اینکه ایران همواره مورد تهدید و تحریم آمریکا بوده است گفت: اکنون که ترامپ به صورت علنی به مقابله علیه ایران پرداخته و از تمامی‌ابزارهای خود برای ضربه زدن به اقتصاد و مردم ایران استفاده می‌کند، لازم است در داخل ایران هماهنگی و همکاری لازم وجود داشته باشد تا بتوانیم این کینه توزی‌های آمریکایی‌ها را ناکارآمد کنیم.وی با اشاره به سیاستهای کلان نظام مبنی بر فاصله گرفتن از خام فروشی گفت: عرضه برخی محصولات نفتی در بورس میتواند حضور ایران را در بازارهای جهانی ارتقا دهد به ویژه آنکه کیفیت برخی محصولات ایران مطلوب است.
