مشق مرگ با چـراغ نفتی
صبح روز سهشنبه یک واحد آموزش پیشدبستانی و دبستان غیرانتفاعی در خیابان مصطفی خمینی 23 زاهدان طعمه حریق شد که در آن چهار دانشآموز این مدرسه دخترانه به نامهای مونا خسروپرست، صبا عربی، مریم نوکندی و یکتا میرشکار دچار سوختگی بالای 90 درصد شدند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون، سه دانشآموز مدرسه غیرانتفاعی اسوه حسنه را دیروز به خاک سپردند. سه دانشآموز پیش دبستانی که صبح یکی از آخرین روزهای پاییز به مدرسه رفتند و در آتش سوختند. حادثه در ساعت 9 صبح سهشنبه در مدرسه اسوه حسنه اتفاق افتاد و بخاری نفتی در مدتی کوتاه شعله ور شد و بچه ها را سوزاند. حتی مسئولان مدرسه هم نتوانستند به کمک بچهها بروند و یکی از همسایهها چند نفر از بچهها را نجات داد. حالا صندلیهای سوخته در کلاس مانده و مدیری که بازداشت شده است. یک بخشنامه هم دادهاند که سیستم گرمایشی مدارس را درست کنند. به همین زودی همه چیز تمام میشود و به خاطرهها میپیوندند. این اولین بار نیست 12 سال پیش 6 دانش آموز در آتش سوزی مدرسه درودزن با بخاری نفتی سوختند و هیچ ارگانی از آنها حمایت نکرد و این بیتوجهی بارها و بارها آنها را سوزاند. 6 سال پیش هم دانشآموزان مدرسهای در شینآباد در آتش سوختند و سالهاست که به دنبال دوا درمان هستند. از این روزنامه به آن روزنامه و از این خبرگزاری به آن خبرگزاری میروند و مشکلاتشان را میگویند اما حتی اجازه درمانشان به خارج از کشور داده نمیشود و روز به روز بر بیماری هایشان اضافه میشود. حالا که چهار دانشآموز هم در زاهدان سوختند و این آخرین بار نیست. چون دوباره سیل پیامها و تهدیدها و نامهها برای بازسازی مداری و بازسازی سیستم گرمایشی مدارس از مسئولان به مدارس سرازیر شده و تنها اتفاقی که نمیافتد همین بهبود وضعیت گرمایشی مدارس است. مجلس هیچ وقت این بودجهها را در جدی نمیگیرد و اولویتها فراوان است چه برسد به جان دانشآموزان. دلهای پدر و مادرهایی که خون میشود و دانشآموزانی که از مرگ همکلاسیهایشان داغدار میشوند و فراموش نمیکنند که چطور دوستانشان جلوی چشمهایشان در آتش سوختند.
ساختمان مدرسه ابهام دارد
دیروز نماینده و فرستاده وزیر بهداشت پس از عیادت و بررسی روند درمان دانشآموزان مصدوم زاهدانی در بخش سوختگی بیمارستان کوثر زاهدان، گفته است خوشبختانه مراقبتهای درمانی فعلی مراقبتهای استانداردی است که در بیمارستانهای مجهز مراقبتهای ویژه سوختگی کشور نیز به همین شکل ارائه میشود. آنطور که وبدا گزارش داده دکتر طیب قدیمی درباره وضعی سلامتی بچه ها گفته است: « مشکل اصلی ما پیشآگهی دشوار سوختگیهای تنفسی است و مصدومین این سانحه علاوهبر سوختگیهای شدید پوستی، دچار سوختگی گسترده در بافت پوششی مخاط راههای هوایی هم هستند. کادر درمانی حاضر در زاهدان متشکل از سه نفر فوقتخصص جراحی پلاستیک و ترمیمی، جراح عمومی، فوقتخصص مراقبتهای ویژه، فوقتخصص کلیه اطفال، متخصص عفونی و پرستاران دورهدیده سوختگی مراقبتهای لازم را انجام میدهند. در ویزیتهایی که انجام شد و پس از بررسی مدارک پزشکی و جلسه شورای پزشکی که در بیمارستان تشکیل شد، مشخص شد که انتقال، تریاژ و خدمات درمانی و بهویژه لولهگذاری و مراقبت راههای هوایی بهموقع و علمی انجام شده است». خرم، مشاور و نماینده ویژه وزیر آموزش و پرورش، در حادثه زاهدان در پاسخ به اینکه چرا این مدرسه طبق اعلام مسئولان، پس از جابهجایی مکان فیزیکی، بدون دریافت تاییدیه از سازمان نوسازی مدارس فعالیت کرده است؟ گفت: ساختمان قبلی مدرسه استیجاری و مهلت تخلیه آن آخر آبان ماه بوده است. چون صاحب ملک اصرار داشته ملک زودتر تخلیه شود، مدیر مدرسه ۱۳ آبان برای تغییر مکان به منطقه نامه میفرستد و ۱۵ آبان مکاتبهای با سازمان نوسازی انجام میشود. یک فاصله ۴۵ روزه وجود دارد که باید پاسخ مکاتبات داده میشد ولی مدرسه تا دریافت مجوز نباید ساختمانش را جابهجا میکرد. وی ادامه داد: رییس ناحیه دو اعلام کرده که مکاتبه انجام شده اما بنده هنوز مستندات را ندیدهام و قرار است در جلسه ای این موضوع بررسی شود. مشاور و نماینده ویژه وزیر آموزش و پرورش در حادثه زاهدان با اشاره به اینکه یک نکته دیگر را هم پیگیر هستیم و آن این است که پنجرهها را بسته بودند و کلاسها کوچک و ۹ متری و ۱۲ متری بودند و این مدرسه کلا چهار کلاس با شش کادر آموزشی داشته است اظهار کرد: آنچه موجب این اتفاق شده بخاری نفتی بوده است. کف مدرسه موکت بوده و یکی از دانش آموزان با بخاری نفتی که برخورد میکند و برمیگردد و نفت آن سرازیر میشود و سریعا سرایت میکند. معلمان سریعا دانش آموزان را از محل خارج میکنند اما متوجه چهار نفری که در کلاس گیر افتادهاند نمیشوند. عدم رعایت مسائل ایمنی موجب این گرفتاری و مصیبت شده است. ما هنوز نمیدانیم به علت حجم خسارات وارده و ابعاد وسیع آتش سوزی، محل تعبیه بخاری نفتی کجا بوده است؟ ضمن اینکه اگر کلاس موکت نبود شاید ابعاد حادثه تا این حد وسیع نمیشد.خرم همچنین با اشاره به اینکه مشکل ما در زاهدان این است که اغلب ساختمانها از بخاری نفتی استفاده میکنند و اینطور نبوده که آموزش و پرورش کوتاهی کرده و مدارس را به بخاریهای گازی مجهز نکرده باشد گفت: امید است بتوانیم با وزارت نیرو هماهنگی کنیم تا با توجه به اینکه زمستان پیش رو است بخاریهای نفتی را جمع و از برق استفاده کنیم. وی افزود: در واقع یا باید گازرسانی کنیم و یا اگر به گاز دسترسی نداریم با هماهنگی وزارت نیرو بتوانیم بخاریهای نفتی را جمع و بخاری برقی را جایگزین کنیم. اولیای مدرسه هم درخواست داشتند بخاریها برقی شوند.مشاور و نماینده ویژه وزیر آموزش و پرورش در حادثه زاهدان با بیان اینکه آموزش و پرورش استان در ارسال بخشنامههای ایمنی کوتاهی نکرده است گفت: بازرسیها انجام و تذکرات لازم داده شده بود، اما در حال بررسی ابعاد دیگر حادثه هستیم. یک مورد دیگر این است که آموزشهای ما به بچهها عموما در رابطه با زلزله بوده و باید به دانش آموزان یاد بدهیم در مواقع بروز حوادثی چون آتش سوزی چه کنند. به نظر میرسد بچهها به جای خروج از کلاس به زیر نیمکت و گوشه کلاس پناه برده بودند که معمولا مدل پناه بردن در هنگام زلزله است. خرم با تاکید بر اینکه بررسی کامل حادثه نیاز به زمان دارد، درباره لغو مجوز این مدرسه عنوان کرد: هنوز در اینباره تصمیمی گرفته نشده است. ما به وزیر گزارش میدهیم و موضوع در شورای عالی نظارت مطرح و در این باره تصمیم گیری میشود. مدرسه در حال حاضر پلمب شده و دانش آموزان این مدرسه را در مدارس مجاور ثبت نام میکنیم.
بارها به مسئولان هشدار داده بودیم
ساعتی پس از این آتش سوزی هولناک، خیابان مصطفی خمینی 23 زاهدان پر از جمعیت بود. خانوادههای نگران برای پیدا کردن فرزندانشان به این سو و آن سو میدویدند. بچهها که به مدرسهای نزدیک محل آتش سوزی منتقل شده بودند با دیدن والدینشان گریه میکردند و به آغوششان میرفتند. اما حال خانواده مونا، صبا، مریم و یکتا با دیگران فرق داشت. به آنها گفته بودند فرزندانشان جراحات جزئی برداشتهاند. به گزارش رکنا مادر مونا که شنیده بود دخترش را به بیمارستان بردند هنوز نمیدانست چه بلایی سرش آمده است و در حالی که گریه میکرد، گفت: «مونا تنها فرزندم است. ساعت 11 صبح با من تماس گرفتند. از همسرم شنیدم که مدرسه آتش گرفته است. به سرعت خودم را رساندم. به من گفته بودند فقط دستش سوخته اما وقتی دخترم را دیدم قابل شناسایی نبود». یکی دیگر از والدین گفت: بارها به مسئولان این مدرسه درباره این بخاریها هشدار داده بودیم اما گوش شنوایی وجود نداشت. فرزندان ما قربانی همین بیمبالاتیها شدند. حالا چه کسی پاسخگوی این اتفاق است. چه کسی میتواند بچههای ما را به ما برگرداند».
بازهم قصه نبود بودجه
یکی از موضوعاتی که همواره در حوادث آتشسوزی مدارس در سالهای اخیر مطرح شده است، بحث نبود اعتبارات کافی برای تجهیز مدارس است. به خصوص در مناطق محروم و دور افتاده کشور، اعتبارات حداقلی ، امکان وقوع حوادث در مدارس را دو چندان کرده است و مشخص نیست تا چه زمانی این مخاطرات باید وجود داشته باشد. وزیر آموزش و پرورش دیروز نیز دوباره بحث نبود اعتبارات را به عنوان یکی از دلایل وقوع این حوادث وسط کشید و گفت که مقصران حادثه آتش سوزی مدرسه در زاهدان با شدیدترین برخوردهای اداری مواجه میشوند. محمد بطحایی افزود: ما شاهد حادثه بسیار غمناکی بودیم و از همینجا من باید خدمت اولیای محترم این دانش آموزان تسلیت عرض کنم. اتفاقی که در آن مدرسه رخ داد، از سوی دو تیم در حال بررسی است و در عین حال تیمی از مقامات قضایی هم این موضوع را مورد بررسی قرار دادهاند. ابتدا ما باید سهم قصور یا تقصیری که موجب این حادثه شده است را مشخص کنیم، البته بخاری که آنجا استفاده می شده و ساختمانی که به آن مدرسه اختصاص یافته بوده از جهت فنی ابهاماتی را با خود دارد که تا فردا نتیجه نهایی بررسیها به ما اعلام میشود که آیا این ساختمان تایید شده بوده یا اینکه عوامل مدرسه خودشان به آن نقل مکان کردهاند؟ وزیر آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه متاسفانه به دلیل کافی نبودن اعتباراتی که به وزارتخانه اختصاص می یابد، هنوز مدارسی داریم که از وسایل گرمایشی خطرآفرین استفاده میکنند، گفت: برخی از بخاریهای نفتی با وجود اینکه استاندارد هستند اما وجودشان در محیط مدرسه به دلیل شیطنتها و بازیگوشیهای دانش آموزان، مناسب مدرسه و کلاس درس نیست. بطحایی با بیان اینکه دولت تمام تلاش خود را میکند که بتواند در شرایط سخت اقتصادی، اعتبارات لازم را تخصیص دهد، اظهار کرد: به نظرم الان فرصت خوبی است که از مجلس خواهش کنم کمپینی برای برچیدن این وسایل گرمایشی غیراستاندارد و خطرناک از مدارس داشته باشند، در غیر این صورت با روند اعتباراتی که به آموزش و پرورش اختصاص مییابد، تا سالهای آینده هم امکان جمع کردن این وسایل گرمایشی از مدارس را نداریم و باید مدام تنمان بلرزد که یک مدرسه از ۱۰۵ هزار مدرسهای که در کشور وجود دارد اتفاقی مشابه آنچه در زاهدان رخ داد را تجربه کند.
وی در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا پس از گذشت مدتی از وقوع چنین حوادثی، بازهم رسیدگی به وضعیت گرمایشی مدارس در دستور کار وزارتخانه هست یا خیر؟ اظهار کرد: به هیچ وجه این موضوع از دستور کار ما خارج نمیشود. شاید افکار عمومی بعد از گذشت مدتی این موضوع را فراموش کند اما پیگیری آن از دستور کار دولت خارج نمی شود. ما در دو هفته اخیر جلسات متعددی داشتیم که اوراقی که تحت عنوان اوراق سکوک در اختیارمان قرار گرفته بود را بتوانیم نقد کنیم و به وسایل گرمایشی اختصاص دهیم اما چه کنیم وقتی که میزان این اعتبارات جوابگوی حدی نیست که در یک برنامه کوتاه مدت یک تا دو ساله این معضل بسیار ناراحت کننده را از مدارس حل کنیم. حتی اگر برای تمام مدارس هم وسایل گرمایشی مناسب اختصاص دهیم بازهم باید مدیریت نامناسب و بیتدبیری هایی که از سوی مسئولان امر در مدارس صورت میگیرد را بررسی کنیم و میزان دخالت آنها در وقوع چنین حوادثی را مشخص کنیم و حتما کسانی که مقصر هستند با شدیدترین برخوردهای اداری مواجه خواهند شد.