سندرومی که «مچ» گیری می‌کند
بی حسی یا پرحسی و گزگز کردن نوک انگشتان دست عارضه‌ای است که بسیاری از کاربران رایانه و حتی صاحبان مشاغلی چون نجاری و قصابی آن را تجربه می‌کنند. حتی بسیاری از زنان خانه دار علاقه‌مند به انجام کارهای ظریف مانند سوزن دوزی هم ممکن است از خواب رفتن دست یا اصطلاحاً سنگین شدن دست‌هایشان شکایت کنند. بررسی شرح حال و علائم بالینی این افراد نشان دهنده بروز بیماری موذی و پیشرونده‌ای به‌نام سندروم تونل کارپال است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، دکتر روشنک مرادی دلیل بروز این سندروم را تنگی کانال عصب مچ دست می‌داند و در توضیح آن می‌گوید: در مچ دست انسان مجرایی به‌نام کانال کارپ وجود دارد. در یک طرف این مجرا استخوانچه‌های مچ دست به‌صورت قوسی شکل قرار گرفته‌اند در سوی دیگر آن، عضلات. داخل کانال کارپ نیز 19 تاندون که وظیفه خم و راست کردن انگشتان دست را به عهده دارند، دو رگ و عصب مدیان که یک عصب حسی حرکتی است، جای گرفته است. این عصب در کف دست به شاخه‌های متعدد تقسیم می‌شود تا بتواند علاوه بر تأمین حس کف دست، شرایط حرکت عضلات برجستگی تنار در کف دست (در مجاورت انگشت شست) را هم مهیا کند. هنگامی که به هر دلیلی این کانال تنگ شود، فشار روی عصب مدیان مچ دست افزایش یافته، علائم بیماری یعنی بی‌حسی یا پرحسی نمایان می‌شود.
عضو انجمن جراحان ارتوپد ایران با اشاره به دلایل ایجاد تنگی کانال کارپ می‌گوید: این عارضه به دلایل مختلف اتفاق می‌افتد. تورم تاندون‌های خم‌کننده انگشتان یکی از شایع‌ترین علل ایجاد این مشکل است. استفاده بیش از حد از مچ دست در هنگام انجام کارهای ظریف و تکرار شونده، ابتلا به برخی بیماری‌ها که به التهاب و تورم منجر می‌شوند مانند روماتیسم های مفصلی، دیابت، کم کاری تیروئید، ایجاد کیست یا تومور داخل کانال کارپ و حتی آناتومی بدن در برخی افراد که باعث شده مچ دست کوچکی داشته باشند از دیگر دلایل تنگی این کانال و بروز عوارض ناشی از آن است. البته گاهی هم ترمیم نادرست شکستگی‌های ایجاد شده در مچ دست می‌تواند به این مشکل منجر شود.
به‌گفته این متخصص، این مشکل در میان زنان خانه دار، صاحبان مشاغلی که با دست بیشتر کار می‌کنند مانند کاربران کامپیوتر، نجاران و حتی رانندگان ماشین‌های سنگین بیشتر دیده می‌شود. وی در ادامه به نشانه‌های تنگی کانال کارپ اشاره می‌کند: درد تیرکشنده درانگشت شست، نشانه و میانی که به سمت بازو ادامه یافته و با افزایش فعالیت و استفاده از دست بیشتر می‌شود.
بی حسی، سوزش و احساس خواب‌رفتگی در انگشتان شست، نشانه و میانی، ناتوانی در نگه داشتن اشیا با دست، حساسیت به سرما و تغییر شکل ناخن‌ها و خشکی پوست دست در موارد پیشرفته از نشانه‌های دیگری است که با مشاهده آنها باید به متخصص مراجعه کنید. دبیر بیست و ششمین کنگره انجمن جراحان ارتوپدی با تأکید بر اینکه درد در ارتوپدی نشانه مهمی است و باید جدی گرفته شود، بیان می‌کند: درد زنگ خطر بروز برخی از بیماری‌ها است. بنابراین باید با شروع درد به‌دنبال درمان رفته، اجازه ندهیم بیماری پیشرفت کند.
دکتر مرادی می‌افزاید: این بیماری معمولاً با گرفتن شرح حال بیمار، معاینات بالینی و تهیه نوار عصب قابل تشخیص است. پس از تشخیص پزشک با توجه به شدت و عامل ایجاد بیماری با استفاده از درمان‌های مختلف، عامل ایجاد‌کننده فشار روی این ناحیه از دست را حذف می‌کند. معمولاً در مراحل اولیه سعی می‌شود با استفاده از ابزارهای مختلف زاویه دست بیمار به حالت درست بازگردانده شود. در صورتی که مشکل رفع نشود در مراحل بعدی از دارودرمانی و درمان‌های جراحی استفاده می‌شود.
وی درمان دارویی را چنین توضیح می‌دهد: داروهای ضد التهاب استروئیدی و غیراستروئیدی مانند پیروکسیکام، ایبوبروفن و دیکلوفناک نمونه‌ای از داروهایی است که برای کاهش درد و درمان تجویز می‌شود. این داروها همیشه خوراکی نیست و گاهی هم دارو به داخل کانال مچ دست تزریق می‌شود، اما آنچه باید به خاطر داشته باشید این است که این داروها نباید خودسرانه استفاده شود.
دکتر مرادی ادامه می‌دهد: اگر شدت عارضه به اندازه‌ای بود که با درمان دارویی قابل کنترل و درمان نباشد پزشک تلاش می‌کند با بهره‌گیری از جراحی این فضا را باز کند تا عصب، آزاد شده و فشار روی آن کاهش یابد.
این متخصص توصیه می‌کند: مبتلایان به این عارضه باید مشکل خود را جدی بگیرند. مصرف خودسرانه داروهای مسکن ممکن است درد را کاهش دهد اما علاوه بر عوارض جانبی دارو با پنهان کردن علائم بیماری به پیشرفت آن کمک می‌کند. پیشرفت این عارضه می‌تواند به افزایش فشار در این ناحیه از دست و اختلال در خونرسانی هم منجر شود. در حقیقت جدی نگرفتن درمان می‌تواند صدمات جدی و جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. عضو انجمن جراحان ارتوپدی در پایان می‌گوید: برای پیشگیری باید بیاموزیم که برای طولانی مدت دست خود را در یک زاویه نگه نداریم و هنگامی که مجبور به انجام یک نوع حرکت در مدت زمانی طولانی هستیم، در فواصل زمانی مختلف به مچ دست خود استراحت دهیم.
