راهیابی رمزینه ارزها به بانک‌های مرکزی

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، ونزوئلا نیز در اوایل امسال برای ساخت ارز رمزنگاری شده تلاش کرد و حالا این اقدام تهران هم تلاش برای دفاع از خود در برابر واشنگتن است؛ آن هم در شرایطی که بیت کوین هر روز در ایران بیشتر رشد می‌کند.» نشریه فوربز چند روز پیش چنین درباره ساخت ارزهای دیجیتال در ایران گزارش داد و همچنین نوشت:«به احتمال زیاد در این برنامه روسیه از ایران حمایت می‌کند چرا که بخشی از تلاش مشترک آنها برای ایجاد یک سیستم جدید معاملات مالی جهانی برای کمک به بانک هایشان جهت «ضد تحریم» شدن است.»ارزهای دیجیتال دو سالی است که سر و صدای زیادی در دنیا بلند کرده و به یک سیستم جدید مالی تبدیل شده‌اند که در ابتدا دولت‌ها هیچ نظارتی روی آن نداشتند. مفهوم ذاتی این ارزها نیز همین است. زندگی روی خط دنیای مجازی تا جایی پیش رفته است که همه چیز بر پایه «مجاز» قرار گرفته، پول‌هایی هم که در واقع «نیستند» و هیچ وجود خارجی ندارند، رمز ارز یا ارز رمزنگاری شده خوانده می‌شوند. آنها در هیچ بانکی مبادله نمی‌شود، در هیچ حساب بانکی جایی ندارد و حتی هیچ کس نمی‌داند اولین کسی که آن را ابداع کرد، واقعاً چه کسی بود.بیت کوین، ارزشمندترین این پول‌هاست. تا حدود یک سال پیش، بیشتر بانک‌های مرکزی و مقامات دنیا درباره مبادله با این ارزها هشدار می‌دادند و معتقد بودند اصلی‌ترین کاربرد آنها در راستای اقدام‌های پولشویی و تروریستی است. اما حالا اوضاع تغییر کرده، رواج ارزهای رمزنگاری شده و مزایای‌شان به جایی رسیده است که بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف خود برای استفاده از آنها آستین بالا زده‌اند. ایران نیز یکی از جدی‌ترین این کشورهاست.از ونزوئلا تا اسپانیا و آلمان؛ ارز دیجیتال بانک مرکزیCDBC، کلمه اختصاری از عبارت central bank-issued digital currency، به معنای ارز دیجیتال بانک مرکزی است که طی دو سال گذشته در دنیا مرسوم شده است. جست و جو در میان منابع مختلف خارجی نشان می‌دهد که بسیاری از دولت‌ها ایده ارز دیجیتال بانک مرکزی را با جدیت پی گرفته‌اند، برخی در حال انجام تحقیقات هستند و برخی کشورها مانند آلمان نیز این ایده را به‌طور کامل رد کرده‌اند. بر اساس آخرین گزارش‌های جهانی، بانک مرکزی اسپانیا به تازگی گزارشی درباره استفاده از فناوری ارزهای دیجیتال و تأثیر آن در اقتصاد اسپانیا منتشر کرده که اثبات می‌کند ایجاد ارز دیجیتال توسط بانک مرکزی اسپانیا به دولت اجازه می‌دهد که سیاست‌های پولی‌اش را مؤثرتر اجرا کند. در این گزارش آمده است:«ساز و کار ارز دیجیتال بانک مرکزی برای کنترل بهتر در بازار و همچنین اجرای سیاست‌ها با نرخ بهره صفر جذاب است.» اما در مقابل آغوش باز اسپانیایی‌ها برای ارزهای دیجیتال، رئیس بانک مرکزی تایوان از مؤسسات مالی کشورش خواسته است که رویکردی محافظه کارانه در مقابل این ارز داشته باشند.

یانگ جینلونگ گفته است:«ما همچنان به توسعه ارز دیجیتال بانک مرکزی ادامه خواهیم داد اما باید با توجه به پیچیدگی مسائلی که درگیر این ماجرا هستند شامل تکنولوژی، امنیت، سیاست‌ها و حفاظت از حریم خصوصی کاربران محتاط باشیم.»بررسی در میان کشورهای دیگر نیز نشان می‌دهد که سنگال یکی از اولین تولیدکنندگان ارز دیجیتال بانک مرکزی است و طراحی هایش را به نحوی انجام داده تا ارز رمز پایه آنها به اسم eCFA در کنار پول کاغذی به عنوان یک دارایی قانونی توزیع شود. اما در ژاپن با این‌که بیت کوین به عنوان یک ابزار پرداخت رسمی شناخته می‌شود، ایده ایجاد ارز دیجیتالی بانک مرکزی رد شده است. چرا که به اعتقاد بانک مرکزی این کشور، صدور چنین ارزهایی می‌تواند تأثیر منفی بر سیستم مالی موجود داشته باشد.در ماه جولای 2018، دولت آلمان نیز ایده صدور ارز دیجیتال ملی توسط بانک مرکزی این کشور را رد کرد؛ چرا که به باور وزارت اقتصاد این کشور، اجرای آن «بیش از حد خطرناک» خواهد بود. ونزوئلایی‌ها نیز در این زمینه موفق بوده‌اند و با استفاده از ارز دیجیتال بانک مرکزی توانسته‌اند کمی از سیطره امریکا کم کنند و راهی برای فروش نفت خود پیدا کنند. گرگوریو گنزالز، سفیر ونزوئلا در ایران چند وقت پیش در گفت‌و‌گو با مهر گفته بود:« پترو یک ارز دیجیتالی با پشتوانه نفت است که قیمت این ارز با قیمت روز یک بشکه نفت برابر است. در پیش فروش پترو، ۵ میلیون دلار درآمدزایی ایجاد شد که بدون شک این رقم افزایش می‌یابد. این ارز به ما کمک می‌کند پرداخت‌های خود در تجارت جهانی را صورت داده و برای پرداخت‌های خود به هیچ نهاد بین‌المللی همچون بانک جهانی نیازمند نباشیم؛ ضمن این‌که به بحث سوئیفت بین‌المللی هم وابستگی نداریم، در واقع ما در زمینه پرداخت‌های بین‌المللی خود، آزادی عمل داریم.»دو قدم تا ارز ملی دیجیتالی در ایرانسال گذشته در یک بازه زمانی کوتاه مدت ارزش بیت کوین تا 20 هزار دلار هم بالا رفت و در همان زمان سودای خرید و سرمایه‌گذاری روی این ارز به ایران نیز رسید. حالا اگرچه ارزش هر یک بیت کوین حدود 6 هزار و 500 دلار است اما سایت‌ها و صرافی‌های مجازی که اقدام به فروش و مبادله این ارز می‌کنند، به‌طور پیوسته بیشتر می‌شود. از یک سال پیش اقدام برای طراحی ارز دیجیتال ملی توسط محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات مطرح شد و حالا نیز جدی شده است. روابط عمومی شرکت خدمات انفورماتیک سه هفته پیش اعلام کرده بود که همگام با سیاست‌های کلان بانک مرکزی، این شرکت از سال‌های گذشته مطالعات گسترده‌ای در این حوزه آغاز کرده و با راه اندازی آزمایشگاه‌های فنی، گونه‌های مختلف رمز ارز را تولید کرده است. این شرکت در نهایت اعلام کرد که نخستین «رمز ارز ملی» 3 ماه دیگر وارد حوزه بانکی می‌شود. نیما امیرشکاری، مدیر گروه بانکداری الکترونیک پژوهشکده پولی و بانکی نیز گفته است:« مدل آزمایشگاهی ارز رمز پایه ملی بیش از پرداختن به مسائل فناورانه بلاک چین، به حوزه‌های اقتصادی و کاربری آن برای وضعیت کنونی کشور پرداخته است. برخی کاربری‌های اصلی ارز رمز پایه ملی طبق مطالعات انجام‌شده می‌تواند سرمایه‌گذاری خارجی، پول دیجیتال برای کسب‌وکارهای فضای مجازی، احراز هویت شهروندی و ابزاری برای کنترل ارزش پول ملی باشد.» اما به جز ایجاد ارز دیجیتال ملی یا ارز دیجیتال بانک مرکزی، مبادله و استفاده از این ارزها هم محل بحث زیادی است. شنیده‌ها و اظهارنظرهای مختلف نشان می‌دهد که اگر ارز دیجیتال در قانون ایران یک کالا تشخیص داده شود، به بورس کالا سپرده خواهد شد. اما اگر به عنوان یک ارز به رسمیت شناخته شود، بانک مرکزی برای نظارت به معاملات آن ورود خواهد کرد. بر اساس اعلام بانک مرکزی، ضوابط استفاده از ارزهای دیجیتال تا پایان شهریور ماه تعیین خواهد شد. ناصر حکیمی، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی یک ماه پیش با اشاره به مصوبه شورای عالی مبارزه با پولشویی و ابلاغ مطابق آن در بخشنامه بانک مرکزی، گفته بود:«فلسفه صدور بخشنامه این است که شائبه این‌که ارزهای دیجیتال در کشور به منظور پولشویی مورد استفاده قرار می‌گیرد، از بین برود. امیدواریم از طریق توسعه همکاری بین بانک مرکزی و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری تعامل با لایه‌های پایین‌تر کسب و کار برقرار شده و چارچوب‌های استفاده از این نوع ارز تعیین شود.»