متن کامل گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ایران

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایرنا، درگزارش مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی آمده است: گزارش مدیرکل به شورای حکام و به موازات آن به شورای امنیت سازمان ملل(شورای امنیت)در خصوص اجرای تعهدات مرتبط هسته ای جمهوری اسلامی ایران (ایران) ذیل برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) و درخصوص موضوعات مرتبط با راستی آزمائی و نظارت در ایران در پرتو قطعنامه 2231 (2015) شورای امنیت است.

این (گزارش) همچنین اطلاعاتی درخصوص موضوعات مالی، و مشورتها و تبادل اطلاعات آژانس با کمیسیون مشترک ایجاد شده توسط برجام، ارائه می دهد.

درتاریخ 14ژوئیه 2015چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، انگلیس، ایالات متحده آمریکابه همراه نماینده عالی اتحادیه اروپا برای امور خارجی و سیاست امنیتی (E3/EU+3) و ایران در مورد برجام توافق کردند.

در تاریخ 20 ژوئیه 2015 شورای امنیت قطعنامه 2231 (2015) را به تصویب رساند که در آن از جمله از مدیرکل درخواست کردکه'راستی آزمائی ونظارت لازم برتعهدات مرتبط هسته ای ایران برای کل دوره تعهدات یادشده درچارچوب برجام را بر عهده گیرد' (GOV/2015/53 and Corr.1, para.8).

در اوت 2015، شورای حکام به مدیرکل اجازه داد تا راستی آزمائی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط هسته ای ایران همانگونه که در برجام پیش بینی شده را انجام داده و بر همین اساس برای کل دوره تعهدات یادشده در پرتو قطعنامه شماره 2231 (2015) شورای امنیت سازمان ملل، منوط به در اختیار داشتن منابع مالی و منطبق با رویه های پادمانی استاندارد آژانس، گزارش ارائه کند. شورای حکام همچنین اجازه داد که آژانس با کمیسیون مشترک همچنانکه در سند GOV/2015/53 و اصلاحیه یک آن آمده، مشورت و تبادل اطلاعات کند.

در دسامبر 2016 و ژانویه 2017 مدیرکل نُه (9) سند، که از سوی همه اعضای کمیسیون مشترک تهیه و به تایید رسیده و متضمن روشنگری هایی برای اجرای اقدامات مرتبط هسته ای ایران مندرج در برجام برای دوره زمانی آن بود را با کشورهای عضو در میان گذاشت.

هزینه سالانه تخمینی آژانس برای اجرای پروتکل الحاقی ایران وبرای راستی آزمایی و نظارت تعهدات مرتبط هسته ای ایران به شرح مندرج در برجام مبلغ 2/9میلیون یورو در سال است. برای سال2018منابع مالی فرابودجه ای برای مبلغ 1/5میلیون یورو از 2/9 میلیون یورو لازم است.

تا تاریخ 27 اوت 2018، مبلغ 5/6 میلیون یورو منابع مالی فرابودجه‌ای برای تامین هزینه فعالیتهای مرتبط با برجام برای سال 2018 و بعد آن در دسترس است.

در تاریخ 4ژوئیه2018،به عنوان بخشی از گفتگوهای ادواری عالیرتبه بین آژانس و ایران،مدیرکل با جناب آقای حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در وین دیدار کرد. آنها فعالیت‌های پادمان در ایران را مورد بحث قرار دادند.

* فعالیتهای راستی آزمایی و نظارت بر برجام (JCPOA)

از تاریخ 16 ژانویه 2016 (روز اجرای برجام) آژانس اجرای تعهدات مرتبط هسته ای ایران ذیل برجام را منطبق با رویه های پادمانی استاندارد آژانس و به شیوه ای بیطرفانه و عینی راستی آزمایی و نظارت کرده است. آژانس از زمان انتشار گزارش فصلی قبلی مدیرکل، بشرح ذیل گزارش می دهد.

* فعالیت‌های مربوط به آب سنگین و بازفرآوری

ایران ساخت رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک (رآکتور IR-40) موجود را طبق طراحی اولیه آن پیگیری نکرده است. ایران قرص‌های اورانیوم طبیعی، میله‌های سوخت یا مجموعه‌های سوخت طراحی شده به صورت ویژه برای راکتور IR-40 طبق طراحی اولیه را تولید یا آزمایش نکرده و همه قرص‌های سوخت اورانیوم طبیعی و مجموعه های سوخت موجود در انبار تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده است (بندهای 3 و 10).

ایران به اطلاع رسانی به آژانس درخصوص موجودی آب سنگین درایران وتولید آب سنگین درکارخانه تولیدآب سنگین(HWPP) ادامه و به آژانس اجازه داده است که بر میزان ذخایر آب سنگین ایران و مقدار آب سنگین تولید شده در HWPP نظارت کند (بند 15).

در تاریخ 25 اوت 2018آژانس راستی آزمایی کرد که این کارخانه در حال فعالیت است و اینکه ذخیره آب سنگین ایران 9/122 متریک تن و در طول دوره گزارش دهی ایران بیش از 130 متریک تن آب سنگین نداشته است (بند 14).

ایران فعالیت‌های مربوط به بازفرآوری را در رآکتور تحقیقاتی تهران (TRR) و تأسیسات تولید ایزوتوپ مولیبدن، ید و زنون(MIX) و یا در هر تأسیسات اعلام شده دیگر به آژانس، انجام نداده است (بندهای 18 و 21).

* فعالیت‌های مربوط به غنی سازی و سوخت

درکارخانه غنی سازی سوخت(FEP)درنطنز بیش از5060سانتریفیوژ IR-1 به صورت نصب شده در30 آبشار به شکل محاسبه شده در واحدهای عملیاتی در زمان توافق پیرامون برجام به صورت نصب شده وجود نداشته است(بند27).ایران 34 سانتریفیوژ IR-1 را از میان سانتریفیوژهای در حال نگهداری در انباربه منظور جایگزینی با سانتریفیوژهای آسیب دیده یا خراب نصب شده در FEP خارج کرده است (بند 29.1).

ایران به غنی سازی UF6 در FEP ادامه داده و ایران غنی سازی بالاتر از 67/3 درصد از اورانیوم 235 را انجام نداده است (بند 28).

در بازه زمانی گزارش،کل موجودی ذخیره شده اورانیوم غنی سازی شده ایران ازمیزان300 کیلوگرم UF6 غنی شده تا میزان 67/3 درصد اورانیوم 235 (یا معادل آن در اشکال مختلف شیمیایی) فراتر نرفته (بند 56) و میزان 300 کیلوگرم UF6 معادل با 8/202 کیلوگرم اورانیوم است.

تا تاریخ 18 اوت 2018، میزان اورانیوم غنی شده تا 3.67 درصد اورانیوم 235 ایران 4/139 کیلوگرم بر اساس برجام و مصوبات کمیسیون مشترک بوده است.

در کارخانه غنی سازی سوخت فردو (FFEP) بیش از 1044 سانتریفیوژ IR-1 در یک بال (واحد 2) از تأسیسات مزبور قرار داده نشده است (بند46).در تاریخ 14 اوت 2018 آژانس راستی آزمایی کرد که تعداد 1020 سانتریفیوژ IR-1 در شش آبشار نصب هستند. درهمان تاریخ آژانس راستی آزمایی کرد که پنج سانتریفیوژ IR-1 در قالب طراحی موقعیت های 16 سانتریفیوژ IR-1نصب شده بودندو یک سانتریفیوژ IR-1 دریک موقعیت جداگانه به منظور انجام«تحقیق مقدماتی و فعالیتهای تحقیق و توسعه در ارتباط با تولید ایزوتوپ های پایدار» نصب شده بود.

ایران در بازه زمانی گزارش هیچ گونه غنی سازی اورانیوم یا فعالیت های تحقیق و توسعه مرتبط در این کارخانه انجام نداده و هیچ گونه مواد هسته ای در کارخانه وجود نداشته است (بند 45).

همه سانتریفیوژها و زیرساخت‌های مربوطه در انبار، تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده اند (بندهای 29، 47، 48 و 70). آژانس دسترسی منظم به ساختمان های مرتبط در نطنز شامل همه FEP و کارخانه نیمه صنعتی غنی سازی (PFEP) را ادامه داده وترسی روزانه طبق درخواست آژانس انجام شده است (بند 71). آژانس کماکان دسترسی معمول به FFEP، از جمله دسترسی روزانه در صورت درخواست، داشته است. (بند 51)

ایران فعالیت های غنی سازی اش را در راستای برنامه بلندمدت غنی سازی و تحقیق و توسعه غنی سازی خود به همان صورت ارائه شده به آژانس در تاریخ 16 ژانویه 2016 انجام داده است (بند 52).

در تاریخ 19اوت2018آژانس راستی آزمایی کردکه تمامی میله های سوخت پرتودهی شده درTRRدر ایران از میزان پرتودهی بالاتر از 1رم بر ساعت (در یک متر در هوا) برخوردار هستند.

ایران هیچکدام از تأسیسات اعلام شده را به منظور تبدیل صفحات سوخت یا ضایعات به UF6 مورد استفاده قرار نداده و از ساخت تأسیسات جدید بدین منظور به آژانس اطلاعی نداده است (بند 58).

* تحقیق و توسعه، تولید و موجودی سانتریفیوژ

هیچ اورانیوم غنی شده ای از طریق فعالیتهای تحقیق و توسعه انباشت نشده، و غنی سازی تحقیق و توسعه ایران انجام شده با یا بدون اورانیوم و با استفاده از سانتریفیوزها در چارچوب محدودیتهای تعریف شده در برجام بوده است (بندهای 42-32).

ایران اظهارنامه های مربوط به تولید و موجودی لوله های روتور سانتریفیوژ و بیلوز (Bellows) را به آژانس ارائه کرده و اجازه راستی آزمایی اقلام در موجودی را به آژانس داده است ( بند 1/80 ).

آژانس نظارت مداوم شامل استفاده از اقدامات نظارتی و مراقبتی را انجام داده و راستی آزمایی کرده که تجهیزات اعلام شده برای تولید لوله های روتور و بیلوزها برای تولید سانتریفیوژ فقط برای فعالیت های مشخص شده در برجام استفاده شده اند( بند 2/80 ). ایران هیچگونه سانتریفیوژ IR-1 را برای جایگزینی با آنهایی که خراب شده و یا از کار افتاده اند تولید نکرده است.( بند 62)

همه لوله های روتور اعلام شده، بیلوزها و مجموعه های روتور شامل لوله روتورها و بیلوزهایی که از روز اجرا تولید شده اند تحت نظارت مداوم آژانس قرار داشته اند. (بند 70) ایران با استفاده از فیبر کربن لوله های روتور تولید کرده که توسط آژانس نمونه برداری و آزمایش شده و تمامی آنها تحت اقدامات نظارتی و مراقبتی آژانس بوده است.

* اقدامات شفاف سازی

ایران کماکان به آژانس اجازه داده تا از نظاره گرها و مهر و مومهای الکترونیکی آنلاین در زمینه غنی سازی استفاده کند تا بدینوسیله وضعیت آنها در اماکن هسته ای به بازرسان آژانس مخابره و جمع آوری خودکار ثبت سوابق اندازه گیری توسط ادوات اندازه گیری نصب شده آژانس تسهیل شود (بند 67.1). ایران بنا به درخواست آژانس نسبت به صدور روادید درازمدت برای بازرسان منصوب آژانس اقدام و برای آژانس در اماکن هسته ای، محل کار مناسب فراهم و استفاده از محل کار در مکان های نزدیک سایتهای هسته ای در ایران را تسهیل کرده است (بند 67.2).

ایران کماکان به آژانس اجازه داده تا از طریق اقدامات مورد توافق با این کشور،از جمله از طریق اقدامات مراقبتی و نظارتی - بر تمامی کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) تولید شده در ایران یا کسب شده از دیگر منابع و منتقل شده به تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) در اصفهان (بند 68)نظارت کند. همچنین،ایران تمامی اطلاعات ضروری برای قادر کردن آژانس جهت راستی آزمایی تولید کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) و موجودی انبار UOC تولید شده در ایران یا کسب شده از هر منبع دیگری را ارایه کرده است (بند 69) .

ایران اجرای موقت پروتکل الحاقی موافقتنامه پادمانها بر اساس ماده 17 (b) پروتکل الحاقی، تا زمان لازم الاجرا شدن آن را ادامه می دهد.آژانس به ارزیابی اظهارنامه های ایران ذیل پروتکل الحاقی ادامه داده است وتحت پروتکل الحاقی دسترسی های تکمیلی به همه سایتها و اماکن مورد نیاز برای بازدید در ایران داشته است. همکاری بموقع و فعالانه از سوی ایران در ارایه چنین دسترسی، اجرای پروتکل الحاقی را تسهیل و اعتماد را افزایش می‌دهد.

همانگونه که قبلاً گزارش شد،در ژانویه 2018آژانس ازایران درخواست کرد تابراساس پروتکل الحاقی روشن سازی وتوضیحات بیشتری در خصوص طرح هایش در مورد توسعه چرخه سوخت هسته ای، شامل فعالیتهای تحقیق و توسعه برای پیشران هسته ای دریایی ارایه کند.طی نامه مورخ28آوریل2018ایران به آژانس اطلاع داد «طی پنج سال اول، هیچ نوع تاسیساتی دخیل نخواهدبود و موتورها/رآکتورهای باسوخت هسته ای برای اهداف غیرنظامی(Civilian)مورداستفاده قرارخواهد گرفت» واطلاعات بیشتردر قالب نسخه روزآمدشده بعدی اظهارنامه های سال2017(پروتکل الحاقی)به آژانس ارایه می شود.

درماه مه 2018ایران این اطلاعات را طی اظهارنامه‌های روزآمد شده سال 2017 به آژانس ارائه کرد.

راستی آزمایی و نظارت آژانس بر سایر تعهدات مرتبط هسته ای ایران ذیل برجام، شامل تعهداتی که در بخش های D، E، S و T ضمیمه یک برجام تصریح شده، ادامه دارد. طی مقطع زمانی این گزارش، آژانس در جلسات گروه کاری خرید کمیسیون مشترک شرکت نکرده است. (برجام، ضمیمه چهار - کمیسیسون مشترک، بند 6.4.6).

آژانس به راستی آزمائی عدم انحراف مواد هسته ای اعلام شده در تاسیسات هسته ای و مکانهای خارج از تاسیسات که بطورمعمول مورداستفاده قرار می گیرند(LOFs)و از سوی ایران درچارچوب موافقتنامه پادمان ها اعلام شده، ادامه می دهد. ارزیابی ها در خصوص نبود فعالیتها و مواد هسته ای اعلام نشده برای ایران کماکان ادامه دارد. از روز اجرا، آژانس به نظارت و راستی آزمائی اجرای تعهدات مرتبط هسته ای از سوی ایران براساس مفاد برجام پرداخته است و مدیرکل به گزارش دهی به طور مقتضی ادامه خواهد داد.